حکمت فلسفی

[ویکی فقه] مفهوم حکمت در میان فلاسفه و حکمای یونانی و مسلمان کاربرد گسترده ای داشته و متضمن معانی متعددی بوده است. حکمت گاه به معنایی عام و مرادف با علم و مطلق دانش به کار رفته و بر تمام علوم و فنون و هنرها اطلاق شده است؛ گاه به معنای خاص و به منزله فلسفه و دانشی تلقی شده است که حقایق هستی را، در حد امکانات و توانایی فاهمه بشر ، مکشوف می سازد؛ گاه به معنای اخص و مرادف با بخشی از فلسفه، یعنی حکمت نخستین، فلسفه اولی و الهیات ، است؛ و گاهی نیز به منزله فضیلتِ قوه ناطقه به کار رفته است.
حکمت در متون فلسفه در عالم اسلام ، معادل واژه یونانی Sophia) / سوفیا) است به معنای قابلیت مبتنی بر معرفت ( نظر ) و مهارت ( عمل ).

← هراکلیت
در پی نهضت ترجمه در قرن دوم و سوم ــ که کتاب ها و رساله های فلسفی یونانی به عربی ترجمه شد و به جهان اسلام راه یافت و از این ره گذر برای متفکران مسلمان مجال آشنایی عمیق با فرهنگ و اندیشه فلسفی یونانیان فراهم گردیدــ مترجمان آثار فلسفی هم چون ابن مقفع ، حکمت را به عنوان ترجمه معیار برای سوفیا به کار بردند.
چنان که کندی نیز «فیلوسوفیا» را به «دوست داری حکمت» ترجمه کرد.
بدین ترتیب تلقی فلاسفه مسلمان از این اصطلاح دربرگیرنده آن چیزی بود که یونانیان از اصطلاح سوفیا درک می کردند.

← ترادف فلسفه با حکمت
تعریف حکمت برای تعیین حدود و ثغور آن از جمله مباحث معمول و مرسوم در صدر متون جامع حکمت و فلسفه اسلامی است.
حکما، برحسب اندیشه ها و دیدگاه های خاص خود، از وجوه مختلفی به معرفی حکمت پرداخته اند.
این تعاریف را در چهار دسته می توان طبقه بندی کرد:

← تعریف برحسب موضوع
...