حسن بن ابوالحسن بصری

[ویکی فقه] حسن بَصْری، شهرت حسن بن ابوالحسن یسار، متکلم، مفسر، محدّث، واعظ، فقیه و یکی از هشت زاهد معروف قرن اول و دوم است.وی به امام التابعین، سیدالتابعین و شیخ الاسلام ملقب، و کنیه اش ابوسعید یا ابومحمد یا ابوعلی بود.
حسن در مدینه به دنیا آمد و در وادی القری (از مضافات مدینه ) پرورش یافت. در تاریخ تولد او اتفاق نظر وجود ندارد.به گفته عطار حسن در دوره حیات پیامبر اکرم صلی اللّه علیه وآله وسلم متولد شد.به گفته وَکیع، در زمان قتل عثمان (در سال ۳۵) حسن ده ساله و به گفته ابن سعد چهارده ساله بود. به نظر می رسد که قول اخیر درست تر باشد، زیرا ابن سعد (متوفی ۲۰۳) نزدیک ترین فرد به زمان حسن بوده است.علاوه بر این، او در جای دیگری تأکید کرده است که حسن دو سال پیش از قتل خلیفه دوم متولد شد. اگر حسن در زمان قتل عثمان چهارده ساله بوده است، باید در سال ۲۱ به دنیا آمده باشد، ضمن آن که وکیع و صَفَدی نیز همین تاریخ را پذیرفته اند.
پدر
پدر حسن اهل میسان (شهرکی متصل به دَسْتُمِیسان، همان دشت میشان در خوزستان کنونی) و نخست مسیحی و نامش یسار یا فیروز (پیروز) بود. فیروز در یکی از فتوح اسلامی اسیر شد و در جرگه موالی درآمد.سپس او را به مدینه بردند و پس از مدتی آزاد شد.در آن جا او با رُبَیع بنت نَضْر یا جابربن عبداللّه انصاری یا فرد دیگری از انصار، پیوند ولاء داشت. از این رو، حسن را انصاری می خواندند.
مادر
مادر حسن، خَیرَة، کنیه اش امّ الحسن، در فتح میسان به اسارت درآمد و با امّسلمه، همسر پیامبر، یا کسان دیگری پیوند ولاء داشت. خیرة به زنان قرآن می آموخت و برای آنان وعظ می کرد.همچنین او را از راویان موثق حدیث دانسته اند که از دو همسر پیامبر، امّ سلمه و عایشه، حدیث روایت می کرد و دو پسرش، حسن و سعید، و دیگران از او روایت می کردند.علمای بزرگ اهل سنّت نیز احادیث او را نقل کرده اند.او به تعلیم فرزند خود اهتمام جدّی داشت و حسن در اشتغال به قصه گویی و وعظ از مادر خود متأثر بود.
حفظ قرآن
...