تونل

[ویکی فقه] راهرو زیرزمینی برای تردد وسائط نقلیه یا عابر پیاده را تونل گویند. از آن به مناسبت در باب حج نام برده شده است.
از محرّمات احرام سایه قرار دادن بالای سر در حال حرکت و طیّ منازل است.
اختلاف در سایه متحرک و ثابت
در اینکه حرمت آن به سایه ای که با محرم حرکت می کند- مانند سایۀ چتر و ماشین سقف دار- اختصاص دارد یا شامل سایۀ ثابت- مانند زیر پلها و تونلها- نیز می شود اختلاف است. بنابر قول دوم عبور از داخل تونل در حال اختیار اشکال دارد.

تونل ( به فرانسوی: Tunnel ) یا دالانه[ ۱] راهرو لوله مانند زیرزمینی یا دور پوشیده ای برای گذر از موانعی چون کوه و دریا و رودخانه و جاده است. تونل گاه برای حفاظت در برابر ریزش کوه یا آلودگی صوتی نیز ساخته می شود. دور تا دور تونل نمی بایستی الزاماً کاملاً بسته باشد و با تکنیک امروزی می تواند دارای طرفی نیمه باز ( مانند پنجره ) به بیرون باشد. برخی از برنامه ریزان شهری هر سازه تونل مانندی بلندتر از ۰/۱۶ کیلومتر ( اروپا: ۸۰ متر ) را تونل و کمتر از این را زیرگذر می نامند.
یک تونل ممکن است برای دوچرخه سوارها یا رفت وآمد وسایل نقلیه موتوری و عمومی یا راه آهن یا برای یک کانال باشد. برخی کانال ها برای حمل آب برای مصارف عمومی یا صنعتی است. در اروپا حتی تونل هایی برای رفت وآمد حیوانات حیات وحش که در جاهای خطرناک زیستگاه دارند درست شده است. همچنین برخی تونل های مخفی برای گذر از برخی مناطق خطرناک حفر شده اند. مانند تونل هایی که بین غزه و مصر ایجاد شده اند. به هر روی شالوده یک شبکه حمل ونقل سریع تونل ها هستند.
تونل ها و فضاهای زیرزمینی برای مقاصد گوناگونی ساخته می شوند. از جمله: تونل های حمل و نقل و دسترسی، تونل های آب بر، مغارها، فضاهای زیر زمینی ( ایستگاه های مترو، نیروگاه ها، انبارهای زیرزمینی و کارگاه های استخراج مواد معدنی ) .
طراحی هر یک از فضاهای فوق مستلزم دسترسی به داده های مناسب و به کارگیری تمهیدات ویژه است. در هر مورد طراح باید ضمن آگاهی دقیق از شرایط زمین، ابتدا در جهت بهبود کیفیت مصالحی که قرار است تونل در آن حفر شود، اقدام نماید. در بسیاری از زمین ها تونل های حفر شده نمی توانند خودنگهدار باشند و برای پابرجا نگهداشتن آن ها باید از حایلهایی استفاده کرد.
به نظر می رسد که مهم ترین عامل در طراحی تونل، یا هر فضای زیرزمینی دیگر، تأمین پایداری آن است. قرارگیری این گونه سازه ها در میان مصالح طبیعی، یعنی سنگ و خاک، باعث شده است که شرایط زمین شناسی نقش اصلی را در پایداری ایفا نمایند.
از میان کلیه فعالیت های مهندسی عمران، حفر تونل و به طور کلی فضاهای زیرزمینی، بیش از همه نیاز به شناسایی زمین و در نتیجه همکاری زمین شناس خبره دارد. این گونه سازه ها باید در زمینی مطمئن و مقاوم ایجاد شوند، ولی شرایط درون زمین بسیار متغیر است و بر خلاف سطح زمین، امکان شناسایی و دسترسی به تمام نقاط آن نیز وجود ندارد.

تونل (استانبول). تونل ( انگلیسی: Tunnel ) یک خط قطار کابلی در استانبول، ترکیه است.
این خط در سال ۱۸۷۵ میلادی به طول ۵۷۳ متر[ ۲] Inaugurated on January 17, 1875, [ ۲] میان دو منطقه بی اوغلو و قره کوی ساخته شده است.

تونل (فیلم ۱۹۳۳). تونل ( انگلیسی: The Tunnel ) فیلمی در ژانر علمی–تخیلی است به کارگردانی کرتیس برنهارت که در سال ۱۹۳۳ منتشر شد.

تونل (فیلم ۱۹۳۵). تونل ( انگلیسی: The Tunnel ) فیلمی در ژانر علمی–تخیلی به کارگردانی موریس الوی است که در سال ۱۹۳۵ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به ریچارد دیکس و مج اوانز اشاره کرد.

تونل (فیلم ۱۹۶۲). «تونل» ( انگلیسی: The Tunnel ) فیلمی در ژانر مستند است. [ ۱]

تونل (فیلم ۲۰۰۱). «تونل» ( انگلیسی: The Tunnel ( 2001 film ) ) یک فیلم است که در سال ۲۰۰۱ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به الکساندرا ماریا لارا و سباستیان کخ اشاره کرد.

تونل (فیلم ۲۰۱۱). «تونل» ( انگلیسی: The Tunnel ( 2011 film ) ) فیلمی در ژانر ترسناک است که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد.

تونل (فیلم ۲۰۱۴ نیجریه ای). «تونل» ( انگلیسی: Tunnel ( film ) ) یک فیلم است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد.

تونل (فیلم ۲۰۱۴ کره ای). «تونل» ( انگلیسی: The Tunnel ( 2014 film ) ) فیلمی در ژانر ترسناک است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد.
• جونگ یو می به عنوان یون جو
• یون وو جین به عنوان دونگ جون
• سونگ جائه ریم به عنوان کی چئول
• جئونگ سی یون به عنوان سه هی
• لی جائه هی به عنوان یانگ مین
• مین دو هی به عنوان دختر
• وو هی به عنوان هی یانگ

تونل (فیلم ۲۰۱۶). تونل ( انگلیسی: Tunnel یا The Tunnel ) یک فیلم ۲۰۱۶ کره جنوبی در ژانر درام بقا به نویسندگی و کارگردانی کیم سونگ هون و با بازی ها جونگ - وو، به دونا و اوه دال - سو است. [ ۳] [ ۴] داستان این فیلم حول محور مردی می چرخد که پس از فرو ریختن یک تونل، زیر آوار گیر می کند. این فیلم در ۱۰ اوت ۲۰۱۶ در کره جنوبی منتشر شد. [ ۴] [ ۵]
• ها جونگ - وو در نقش لی جونگ سو[ ۶]
• به دونا در نقش سه هیون
• اوه دال - سو در نقش ده کیونگ
• نام جی - هیون در نقش می نا

تونل (فیلم آلمانی زبان). تونل ( انگلیسی: The Tunnel ) یک فیلم در ژانر علمی تخیلی به کارگردانی کرتیس برنهارت است که در سال ۱۹۳۳ منتشر شد.
• پاول هارتمان
• آتیلا هوربیگر
• گوستاف گروندگنس
• فردیناند ماریان
• الگا برینک
• ماکس شرک

تونل (کتاب). تونل ( به اسپانیایی: El túnel ) رمان روانشناسانه و تاریک در مورد نقاشی بوئنس آیرسی پریشانی به نام خوان پابلو کاستل، و افکار وسواس گونه او دربارهٔ یک زن است، که توسط نویسنده آرژانتینی ارنستو ساباتو نوشته شده است. نام داستان نمادی از انزوای عاطفی و جسمی کاستل از جامعه است که در حین تعریف کردن رشته حوادثی که در نهایت به قتل تنها آدمی که او را می فهمید منجر می شود، نمایان تر می شود. تونل که داستانی با مضامین وجودی عمیق است، پس از انتشار در سال ۱۹۴۸، مورد حمایت مشتاقانه آلبرت کامو و گراهام گرین قرار گرفت. [ ۱] [ ۲]
• تونل، مترجم: مصطفی مفیدی. نشر نیلوفر، ۱۳۸۶، شابک :۹۷۸–۹۶۴۴۴۸۲۹۵۳
• تونل ( ۱۹۵۲ ) ، به کارگردانی لئون کلیمووسکی، با بازی لورا هیلداگو و کارلوس تامپسون. [ ۳]
• تونل ( ۱۹۷۷، فیلم تلویزیونی ) ، به کارگردانی خوزه لوئیس کوئردا[ ۴]
• تونل ( ۱۹۸۸ ) به کارگردانی آنتونیو دروو، با بازی جین سیمور و پیتر ولر. [ ۵]
• وسوسه مارتین ( ۱۹۹۰ ) ، به کارگردانی الکساندر پین. اقتباسی کمیک از تونل برای پروژه تز مدرسه فیلم او.

تونِل (tunnel)
تونِل
گذرگاهی در دل کوه، زیر آب، یا زیر سطح زمین. تونل زنی شاخۀ مهمی از مهندسی عمران۱ است که در معدن کاری۲ و حمل و نقل۳ کاربرد دارد. مشکلات تونل زنی با افزایش قطر، طول، و عمق تونل افزایش می یابد، اما با وجود تجهیزات مکانیکی کنونی، احداث تونل عملاً با محدودیتی جدی روبه رو نیست. گرانیت۴ یا سایر سنگ های سخت در برابر مته های حفاری جدید مشکلی جدی ایجاد نمی کنند. در سال های اخیر پیشرفت های چشم گیری در زمینۀ ساخت پوشش های داخلی۵ تونل، ازجمله قطعات پیش ساختۀ بتونی و ورق های پوشش فولادی و همچنین، در زمینۀ کاربرد دستگاه های حفاری دوار۶ و تیغه های برش۷ و مواد منفجره۸ حاصل شده است.فرآیند تونل زنی. نقشه برداری یکی از عملیات مهم مقدماتی برای احداث تونل است. خط مرکزی تونل را روی سطح زمین نشانه گذاری و سپس تعدادی چاه، به فاصلۀ ۱۰۰ تا ۳۰۰ متر از یکدیگر، در امتداد این خط حفر می کنند. برای انتقال این خط به زیر سطح زمین دو نشانه در امتداد خط مرکزی و در ته هر چاه ایجاد می کنند و این کار را در هر دو جهت ادامه می دهند تا به دهانۀ تونل برسند. وقتی تونل بسیار طولانی باشد، لازم است عملیات حفاری از دو طرف آغاز شود و پیاده کردن نقشه دشوارتر می شود. در این هنگام، برای تعیین خط مرکزی از روش مثلث بندی۹ استفاده می کنند و نقشه را بر اساس مبناهای نشانه گذاری شده پیاده می کنند. تونل هایی با مقطع کوچک معمولاً از یک سر و با ابعاد کامل حفر می شوند. تونل هایی با مقطع بزرگ معمولاً در دو مرحله حفر می شوند: ابتدا دالان پیشروی۱۰ حفر می شود و سپس، آن را گشاد می کنند تا به ابعاد تونل اصلی برسند. برای حفر تونل در سنگ به این ترتیب عمل می کنند: در ابتدا، با مته هایی قوی در پیشانی سنگ چال هایی حفر می کنند و مواد منفجره را در آن ها کار می گذارند. این مواد را منفجر و سنگ های شکسته را با بیل۱۱ معمولی یا لودر۱۲ جمع می کنند. سپس مقطع تونل را با چند دور آتشباری دیگر یا با کلنگ بادی۱۳ گشاد می کنند تا به ابعاد مورد نظر برسند. سپس، حفاظ های چوبی یا فولادی را نصب می کنند. گاهی تخته بندی سقف و دیوار تونل نیز ضرورت دارد. در زمین های سست، تخته بندی سقف را قبل از نصب پیش حایل ها و تخلیۀ نخاله صورت می دهند. در زمین های ماسه ای یا شنی، مشکل تونل زنی نگهداری سقف و دیوارهای تونل است. در این حالت، از پیش حایل ها استفاده می کنند و تیرهای حایل را در دیوارها و سقف تونل می کوبند تا «آوار» بر سر کارگران فرو نریزد.
تونل زنی در سنگ سخت. برای شکستن سنگ سخت، عملیات آتشباری۱۴ صورت می گیرد. عمق چال های آتشباری معمولاً دو تا سه متر است، امّا گاهی چال هایی به عمق پنج متر هم حفر می شود. مادۀ منفجرۀ مصرفی غالباً ژلاتین۱۵ ۶۰ درصد با نقطۀ انجماد پایین، و گاه ژلاتین ۸۰ درصد است. از هوا یا اکسیژن مایع نیز به منزلۀ مادۀ منفجره استفاده می کنند و مزیت آن ها این است که دود تولید نمی کنند. برای مقابله با خروج آب از شکاف سنگ ها، از فرآیند تزریق سیمان۱۶ استفاده می کنند. در این فرآیند، دوغاب سیمان را با فشار از چال های پیشاهنگ۱۷ در شکاف سنگ ها تزریق می کنند. این چال ها را به شکل شعاعی و به طرف بیرون حفر می کنند تا در اطراف تونل با شکاف سنگ ها تلاقی کنند. پس از سخت شدن سیمان و بندآمدن آب، عملیات حفاری صورت می گیرد و سطح داخلی تونل را پوشش کاری می کنند. سپس، در قطعۀ دیگری سیمان تزریق می کنند و عملیات تا عبور از ناحیۀ سنگ های آب دار ادامه می یابد.
آتشباری تأخیری. فن آتشبازی تأخیری۱۸ به تازگی به کار می رود و نسبت به آتشباری الکتریکی۱۹، مزایای فراوان دارد. خرج های منفجرۀ متفاوتی که در سینۀ کار تعبیه و موجب یک دور کامل آتشباری می شوند، بسته به محل استقرار، فوراً یا با دو، سه، یا چهار ثانیه تأخیر منفجر می شوند. تهویۀ تونل۲۰ با بادزن هایی صورت می گیرد که هوا را با لوله تا سینه کار تونل۲۱ می رسانند. به سبب احتمال بروز بیماری های ریوی، ازجمله سیلیکوز۲۲، فرونشانی گرد و خاک بسیار مهم است. تقریباً در همۀ تونل های خشک از روش حفاری تر استفاده می کنند و در حین بارگیری نخاله نیز روی آن آب می پاشند. حلقه های چدنیِ۲۳ نگه دارندۀ تونل رفته رفته جای خود را به حلقه هایی از جنس بتون مسلح۲۴ و بتون پیش تنیده۲۵ داده اند، اما مزیت قطعات چدنی سبکی آن ها بود.
تونل زنی در زمین نرم. در ۱۸۴۳، مارک برونل۲۶ تونلی در زیر رود تمز۲۷ حفر، و تونل زنیِ با حفاظ را مطرح کرد. این فرآیند بعدها پیشرفت های چشم گیری داشت. حفاظ ها از ریزش سقف تونل جلوگیری می کنند و اتلاف هوا را، هنگام استفاده از هوای فشرده برای جلوگیری از ورود آب به کارگاه های حفاری، کاهش می دهند. وقتی زمین مجاور حفاظ خاک رس ورزدادۀ نرم باشد، به آسانی می توان حفاظ را جلو راند. هنگام حفر تونل های فاضلاب رو در هامبورگ، واقع در آلمان غربی، و وارینگتون۲۸، واقع در چشر۲۹ انگلستان، از دوغاب۳۰ بنتونیت۳۱ استفاده کردند. با استفاده از این شیوه، پایداری زمین اطراف کارگاه حفاری تأمین، و روان کاری لازم برای ماشین تونل زنی مول۳۲ فراهم می شود. با استفاده از لیزر، ابعاد و موقعیت تونل را چنان کنترل می کنند که میزان انحراف۳۳ آن در راستای عمود کمتر از ۳۰ میلی متر و در امتداد جانبی کمتر از ۳۰۰ میلی متر باشد. هنگام به کارگیری هوای فشرده برای تخلیۀ آب از کارگاه های حفاری، عارضۀ کاهش فشار۳۴ یکی از مشکلات مهم است. این عارضه هنگامی بروز می کند که زمان کار در محوطۀ تحت فشار بسیار طولانی باشد یا کارگران سریع تر از حد مجاز از این محوطه خارج شوند. در قرن ۱۹، با استفاده از روش صندوقه۳۵ برای احداث پل و تونل، مواردی از این عارضه مشاهده و بررسی شد.
لوله رانی. در روش لوله رانی۳۶، لوله هایی فولادی و بتونی، با قطرهایی تا۳.۶ متر، را با جک و فشار در زمین می رانند. لوله های کوتاه را از ایستگاه جک زنی۳۷ به داخل خاک می رانند. برای راندن لوله هایی بلندتر با حدود ۹۶ متر طول، از ایستگاه های جک زنی میانی استفاده می کنند و عملیات حفر تونل را به روش آکوردئونی۳۸ پیش می برند: قسمت جلوی لوله با جک های ایستگاه میانی به پیش رانده و سپس فشار این جک ها حذف می شود. قسمت عقب لوله را جک های متکی به بلوک های بتونی به جلو می رانند تا دو قسمت لولۀ تونل زنی به هم نزدیک شوند. از روش لوله رانی برای احداث تونل هایی با مقطع جعبه ای۳۹، برای عبور و مرور خودروها استفاده می کنند. بزرگ ترین تونل از این نوع در تقاطع برنت کراس۴۰، در شمال لندن، ساخته شد. در این پروژه، زیرگذری بتونی به عرض۸.۵ متر، متشکل از سه قطعه به طول کل ۴۶ متر، را با جک های ۳۰۰۰ تنی ساختند. تونل های مهم جهان عبارت اند از اورانژ ـ فیش ریور۴۱ در افریقای جنوبی (۱۹۷۵) که طولانی ترین تونل آبیاری به طول ۸۲ کیلومتر است؛ تونل چساپیک بِی بریج۴۲ در ایالات متحد امریکا (۱۹۶۳) که سازه ای مرکب از پل آب گذر و تونل به طول ۲۸ کیلومتر است؛ سن گوتار۴۳ در مرز سوئیس ـ ایتالیا (۱۹۸۰) که طولانی ترین تونل جاده ای به طول۱۶.۳ کیلومتر است؛ سِیکان۴۴ در ژاپن (از ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۵) که طولانی ترین تونل راه آهن بین هونشو۴۵ و هوکایدو۴۶ و زیر مصب رود تسوگارو۴۷ به طول۵۱.۷ کیلومتر است؛۲۳.۳ کیلومتر از آن از زیر دریا می گذرد؛ سمپلون۴۸ در مرز سوئیس ـ ایتالیا (۱۹۰۶) که طولانی ترین تونل راه آهن در خشکی به طول۱۹.۸ کیلومتر است؛ راجرز پَس۴۹ در کانادا (۱۹۸۹) طولانی ترین تونل در نیم کرۀ غربی به طول ۳۵ کیلومتر است و از کوهستان سلکرک۵۰ در بریتیش کلمبیا۵۱ می گذرد؛ و تونل مانش به طول ۵۰ کیلومتر که انگلستان را به فرانسه متصل می کند. ساخت تونل مانش را دولت های فرانسه و انگلستان در ۱۹۸۶ آغاز کردند و طرح در ۱۹۹۴ گشایش یافت.civil engineeringminingtransportgraniteliningsrotary diggerscuttersexplosivestriangulationpilot headingshovelloaderpneumatic picksblastinggelatinecementationadvance boreholeselectric firingventilationtunnel facesilicosiscast-iron ringsreinforced concreteprestressed concreteMarc BrunelRiver ThamesWarringtonCheshireslurrybentonitetunneling moletolerancedecompression sicknesscaisson methodjacking stationconcertina fashionbox sectionBrent CrossOrange-Fish RiverChesapeake Bay BridgeSt GotthardSeikanHonshuHokkaidoTsugaruSimplonRogers PassSelkirk MountainsBritish Columbia

تونل (کتاب). تونِل (کتاب)(El tunel)
رمانی از ارنستو ساباتو۱، به زبان اسپانیایی، منتشرشده در ۱۹۴۸. خوان پابلو کاستل، نقاشی اهل بوئنوس آیرس۲، در نمایشگاهی از آثارش با زنی به نام ماریا برخورد می کند. به نظر خوان چنین می رسد که ماریا تنها کسی است که او را درک می کند. از آن به بعد، کارش می شود به ماریا فکرکردن و برای او نقاشی کردن، با این رؤیا که روزی جایی همدیگر را خواهند دید و دربارۀ نقاشی حرف خواهند زد؛ ازقضا چنین هم می شود. ماریا می پذیرد که معشوق خوان باشد؛ عشقی سوزان و پراضطراب. رفته رفته خوان، که از ازدواج ماریا با مردی نابینا دچار حسادت شده است، به روابط مبهم او با معماری به نام هونتر، از خویشان شوهرش، شک می کند. موج اضطراب و هیجان، با رفتارهای رازآلود ماریا تشدید می شود. سکوت های طولانی ماریا، و جذابیت موذیانۀ او بر این تنش چنان می افزاید که سرانجام خوان او را به ضرب چاقو از پای درمی آورد. تونل، که آلبر کامو۳ و توماس مان۴ و گراهام گرین۵ آن را چون شاهکاری ستوده اند، رمانی دربارۀ اضطراب و ازخودبیگانگی انسان قرن بیستمی است.
Ernesto SabatoBuenos AiresAlbert CamusThomas MannGraham Greene