[ویکی فقه] تمسخر در قرآن. یکی از محرمات (که از عوامل غیبت هم به شمار می رود) سخریه و استهزاء است و شک نیست که سخریه و استهزاء یکی از آن عوامل است که بسیاری از اوقات انسان های ضعیف الایمان را وادار به غیبت می کند.
برخی از انسانها به منظور بی اعتبار کردن دیگران از عامل تمسخر بهره می گیرند و برای مجلس آرایی و خنداندن حاضران از آبرو و حیثیت دیگران مایه می گذارند و با کارهایی از قبیل تقلید در راه رفتن، سخن گفتن، غذا خوردن و خلاصه به هر طریقی از اشاره و کنایه و... دیگران را به مسخره می گیرند و از این راه حس خودپسندی و انتقام جویی خویش را اشباع می کنند و دست کم با خرج کردن آبروی دیگران مستمعان و دوستان خود را راضی می سازند.و بدین جهت است که قرآن کریم از این عمل به شدت نهی کرده و آن را به عنوان ظلم و ستم مورد توبیخ و تهدید قرار داده است و امر به توبه می کند و می فرماید:«یا ایها الذین امنوا لا یسخر قوم من قوم عسی ان یکونوا خیرا منهم و لا نساء من نساء عسی ان یکن خیرا منهن و لا تلمزوا انفسکم و لا تنابزوا بالالقاب بئس الاسم الفسوق بعد الایمان و من لم یتب فاولئک هم الظالمون». ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید نباید گروهی از مردان شما گروه دیگر را استهزاء کنند، شاید آنها که مورد استهزاء واقع می شوند بهتر از مسخره کنندگان باشند و همچنین زنان یکدیگر را مسخره نکنند، زیرا ممکن است زنان مسخره شده از آنها که مسخره می کنند بهتر باشند. و مبادا از یکدیگر عیب جویی کنید و زنهار از این که یکدیگر را با القاب زشت و ناپسند یاد کنید که پس از ایمان آوردن، نامی که نشان از فسق و فجور دارد بسیار زشت است و هر کس که از این رفتار توبه نکند ستمگر و ظالم است.»
← شآن نزول
ملاک و میزان و معیار ارزش ها نزد خدای متعال تقوا و پاکدامنی است. در قرآن کریم پنج معیار برای فضیلت و برتری میان افراد بشر ذکر شده است که عبارت است از:الف. تقوا که فرمود: «ان اکرمکم عند الله اتقیکم...» : بهترین شما با تقواترین شما است...ب. عقل و تعقل (بکارگیری عقل) که خمیر مایه سایر ارزش ها است و آیات فراوانی از قرآن کریم بر آن گواهی می دهد.ج. جهاد در راه خدا، چنانکه می فرماید:«لا یستوی القاعدون من المؤمنین غیر اولی الضرر والمجاهدون فی سبیل الله باموالهم وانفسهم فضل الله المجاهدین باموالهم وانفسهم علی القاعدین درجة وکلا وعد الله الحسنی وفضل الله المجاهدین علی القاعدین اجرا عظیما» ؛ افراد با ایمانی که بدون بیماری و ناراحتی از جهاد باز نشستند با مجاهدانی که در راه خدا با مال و جان خود جهاد کردند یکسان نیستند. خداوند مجاهدانی را که با مال و جان خود جهاد کردند بر قاعدان برتری بخشیده و به هر یک از این دو دسته (به نسبت اعمال نیکشان) خداوند وعده پاداش نیک داده و مجاهدان را بر قاعدان برتری و پاداش عظیمی بخشیده است».د. ایمان.ه. علم و دانش: علم و ایمان دو معیار اساسی و دو رکن شجره طیبه فضیلت و انسانیت است. قرآن کریم در این باره می فرماید:«... یرفع الله الذین امنوا منکم و الذین اوتوا العلم درجات...» ؛ خداوند به آنها که ایمان آورده و بهره ای از علم دارند درجات بزرگی ارزانی می دارد...
← برتری تقوا
بنده مؤمن نزد خداوند متعال بسیار عزیز و محترم است. خداوند بندگان مؤمن را دوست می دارد و عزت و سربلندی را از آن مؤمنان می داند، چنان که می فرماید:«و لله العزه و لرسوله و للمؤمنین... ؛ عزت و سرفرازی تنها از آن خدا و پیامبر و مؤمنان است...» و به همین جهت در سوره حجرات آیه «لا یسخر قوم من قوم...» فرمود هر کس مؤمنان را مسخره کند یا با القاب زشت از آنها یاد کند در زمره ستمکاران محسوب می شود.و در جای دیگر می فرماید:«الذین یلمزون المطوعین من المؤمنین فی الصدقات و الذین لا یجدون الا جهدهم فیسخرون منهم سخر الله منهم و لهم عذاب الیم؛ آنان که از مؤمنان متعبد و متعهد به خاطر صدقاتی که در راه خدا می دهند انتقاد و عیب جویی می کنند و نیز افراد بی بضاعتی را که حداکثر توانشان را در طبق اخلاص نهاده اند، به مسخره می گیرند، خداوند نیز آنها را مسخره خواهد کرد و برای آنان عذابی دردناک در پیش است.»همچنین در احادیث اسلامی آمده است که احترام به مؤمن، احترام به خدا است و اهانت و تحقیر مؤمن، اهانت به ذات اقدس الهی و موجب خشم خداوند سبحان است و در حدیث قدسی آمده است: خداوند به کسانی که مؤمنان را بیازارند اعلان جنگ می دهد:عن ابی عبدالله (علیه السّلام) قال: «قال الله عز و جل: لیاذن بحرب منی، من اذل عبدی المؤمن و لیامن من غضبی من اکرم عبدی المؤمن.» از امام صادق (علیه السّلام) آمده است که خداوند عزّوجلّ فرمود: «کسی که بنده مؤمن مرا خوار شمارد باید بداند که خداوند با او در جنگ است و کسی که بنده مؤمن مرا تعظیم و تکریم کند بی شک از غضب من در امان است.»رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) فرمود:«و من اذل مؤمنا اذله الله... ؛ کسی که مؤمنی را خوار شمارد خدا او را ذلیل خواهد کرد.»امام صادق (علیه السّلام) فرمود:«من حقر مؤمنا لقلة ماله حقره الله فلم یزل عند الله محقورا حتی یتوب مما صنع... ؛ کسی که به خاطر فقر و تهیدستی مؤمنی را کوچک شمرد خداوند او را کوچک می شمارد و همیشه در نزد خدا خوار و زبون است تا آنکه از کردارش توبه کند...»
فضل حرمت مؤمن بر کعبه
...
برخی از انسانها به منظور بی اعتبار کردن دیگران از عامل تمسخر بهره می گیرند و برای مجلس آرایی و خنداندن حاضران از آبرو و حیثیت دیگران مایه می گذارند و با کارهایی از قبیل تقلید در راه رفتن، سخن گفتن، غذا خوردن و خلاصه به هر طریقی از اشاره و کنایه و... دیگران را به مسخره می گیرند و از این راه حس خودپسندی و انتقام جویی خویش را اشباع می کنند و دست کم با خرج کردن آبروی دیگران مستمعان و دوستان خود را راضی می سازند.و بدین جهت است که قرآن کریم از این عمل به شدت نهی کرده و آن را به عنوان ظلم و ستم مورد توبیخ و تهدید قرار داده است و امر به توبه می کند و می فرماید:«یا ایها الذین امنوا لا یسخر قوم من قوم عسی ان یکونوا خیرا منهم و لا نساء من نساء عسی ان یکن خیرا منهن و لا تلمزوا انفسکم و لا تنابزوا بالالقاب بئس الاسم الفسوق بعد الایمان و من لم یتب فاولئک هم الظالمون». ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید نباید گروهی از مردان شما گروه دیگر را استهزاء کنند، شاید آنها که مورد استهزاء واقع می شوند بهتر از مسخره کنندگان باشند و همچنین زنان یکدیگر را مسخره نکنند، زیرا ممکن است زنان مسخره شده از آنها که مسخره می کنند بهتر باشند. و مبادا از یکدیگر عیب جویی کنید و زنهار از این که یکدیگر را با القاب زشت و ناپسند یاد کنید که پس از ایمان آوردن، نامی که نشان از فسق و فجور دارد بسیار زشت است و هر کس که از این رفتار توبه نکند ستمگر و ظالم است.»
← شآن نزول
ملاک و میزان و معیار ارزش ها نزد خدای متعال تقوا و پاکدامنی است. در قرآن کریم پنج معیار برای فضیلت و برتری میان افراد بشر ذکر شده است که عبارت است از:الف. تقوا که فرمود: «ان اکرمکم عند الله اتقیکم...» : بهترین شما با تقواترین شما است...ب. عقل و تعقل (بکارگیری عقل) که خمیر مایه سایر ارزش ها است و آیات فراوانی از قرآن کریم بر آن گواهی می دهد.ج. جهاد در راه خدا، چنانکه می فرماید:«لا یستوی القاعدون من المؤمنین غیر اولی الضرر والمجاهدون فی سبیل الله باموالهم وانفسهم فضل الله المجاهدین باموالهم وانفسهم علی القاعدین درجة وکلا وعد الله الحسنی وفضل الله المجاهدین علی القاعدین اجرا عظیما» ؛ افراد با ایمانی که بدون بیماری و ناراحتی از جهاد باز نشستند با مجاهدانی که در راه خدا با مال و جان خود جهاد کردند یکسان نیستند. خداوند مجاهدانی را که با مال و جان خود جهاد کردند بر قاعدان برتری بخشیده و به هر یک از این دو دسته (به نسبت اعمال نیکشان) خداوند وعده پاداش نیک داده و مجاهدان را بر قاعدان برتری و پاداش عظیمی بخشیده است».د. ایمان.ه. علم و دانش: علم و ایمان دو معیار اساسی و دو رکن شجره طیبه فضیلت و انسانیت است. قرآن کریم در این باره می فرماید:«... یرفع الله الذین امنوا منکم و الذین اوتوا العلم درجات...» ؛ خداوند به آنها که ایمان آورده و بهره ای از علم دارند درجات بزرگی ارزانی می دارد...
← برتری تقوا
بنده مؤمن نزد خداوند متعال بسیار عزیز و محترم است. خداوند بندگان مؤمن را دوست می دارد و عزت و سربلندی را از آن مؤمنان می داند، چنان که می فرماید:«و لله العزه و لرسوله و للمؤمنین... ؛ عزت و سرفرازی تنها از آن خدا و پیامبر و مؤمنان است...» و به همین جهت در سوره حجرات آیه «لا یسخر قوم من قوم...» فرمود هر کس مؤمنان را مسخره کند یا با القاب زشت از آنها یاد کند در زمره ستمکاران محسوب می شود.و در جای دیگر می فرماید:«الذین یلمزون المطوعین من المؤمنین فی الصدقات و الذین لا یجدون الا جهدهم فیسخرون منهم سخر الله منهم و لهم عذاب الیم؛ آنان که از مؤمنان متعبد و متعهد به خاطر صدقاتی که در راه خدا می دهند انتقاد و عیب جویی می کنند و نیز افراد بی بضاعتی را که حداکثر توانشان را در طبق اخلاص نهاده اند، به مسخره می گیرند، خداوند نیز آنها را مسخره خواهد کرد و برای آنان عذابی دردناک در پیش است.»همچنین در احادیث اسلامی آمده است که احترام به مؤمن، احترام به خدا است و اهانت و تحقیر مؤمن، اهانت به ذات اقدس الهی و موجب خشم خداوند سبحان است و در حدیث قدسی آمده است: خداوند به کسانی که مؤمنان را بیازارند اعلان جنگ می دهد:عن ابی عبدالله (علیه السّلام) قال: «قال الله عز و جل: لیاذن بحرب منی، من اذل عبدی المؤمن و لیامن من غضبی من اکرم عبدی المؤمن.» از امام صادق (علیه السّلام) آمده است که خداوند عزّوجلّ فرمود: «کسی که بنده مؤمن مرا خوار شمارد باید بداند که خداوند با او در جنگ است و کسی که بنده مؤمن مرا تعظیم و تکریم کند بی شک از غضب من در امان است.»رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) فرمود:«و من اذل مؤمنا اذله الله... ؛ کسی که مؤمنی را خوار شمارد خدا او را ذلیل خواهد کرد.»امام صادق (علیه السّلام) فرمود:«من حقر مؤمنا لقلة ماله حقره الله فلم یزل عند الله محقورا حتی یتوب مما صنع... ؛ کسی که به خاطر فقر و تهیدستی مؤمنی را کوچک شمرد خداوند او را کوچک می شمارد و همیشه در نزد خدا خوار و زبون است تا آنکه از کردارش توبه کند...»
فضل حرمت مؤمن بر کعبه
...
wikifeqh: تمسخر_در_قرآن