[ویکی فقه] فرقه های دوره قاجار، به دلیل تبعیض، بی عدالتی ، فقر، و در نبود عقل و آگاهی هر عملی از انسان متعصب، آن هم از مردمی که زیر بار این همه مشقت و در تنگا قرار داشتند، بودند. و به دنبال راه نجات و رهایی بودند و بدون هیچ تفکر و تاملی به فرقه های جعلی و ساختگی همچون بابیه جلب می شدند.
در دوران قاجاریه به دلیل تبعیض، بی عدالتی ، فقر، وضعیت ناگوار معیشتی و بطور کلی وضعیت اسفبار اقتصادی، سیاسی که بر کشور حاکم بود، مردم در تنگا قرار داشتند. علاوه بر این جنگ ها و شکست های پیاپی ایران از روس، و اوضاع نابسامان هیئت حاکمه و درباریان در دوره فتحعلی شاه، ایران را به سقوط و اضمحلال کشانیده بود و در دوران محمدشاه، رشو ه گیری و فروختن مشاغل، بی کفایتی و بی لیاقتی درباریان و شقاوت مامورین دولتی و حکام محلی در گرفتن مالیات های سنگین از مردم، مملکت را ویران کرده بود. از طرفی بیماری های واگیردار چون طاعون و وبا در طی این سال ها (۱۲۳۶ ـ ۱۳۱۰ ه ق) تقریبا ۶۵ بار جان هزاران نفر را گرفت و قحطی نیز مصیبتی بود که هر چند سال یک بار ایرانیان را گرفتار می کرد. این اوضاع و احوال، زمینه را برای گرایش مردم به اندیشه مهدویت و ظهور یک ناجی فراهم می کرد و در سال های بعد با ادامه یافتن این نابسامانی ها، در دوره ناصری شدت یافت و مردم را روحاً، برای قبول مهدویت از جانب کسی که ادعای ستیز با هیئت حاکمه را داشت فراهم می کرد، تا آنها را از اوضاع فلاکت بار نجات دهد. و از طرفی مردم بی دانشی را که ذهن شان در طول دوران بسیار، پرورش یافته تعصب و اوهام بود را به آسانی به خود جلب می کرد. در نبود عقل و آگاهی هر عملی از انسان متعصب، آن هم از مردمی که زیر بار این همه مشقت تنها به دنبال راه نجات و رهایی هستند، به دنبال خواهد داشت، و بدون هیچ تفکر و تاملی به فرقه های جعلی و ساختگی همچون بابیه جلب می کند.به گفته دکتر آدمیت «خلقی که به بابیه گرویدند در زمره همان مردمی بودند که در همان اوان، اعتقاد یافتند که بقعه صاحب الامر در تبریز معجزه فرموده و آن اعجاز در شخصیت گاوی، تجسم پیدا کرده است و آنگاه مردم فوج فوج همی رفتند و بر سم آن حیوان بوسه همی زدند. هنر سران باب این بود که احساسات تعصب آمیز مردمی که قرن ها در پی ظهور قائم منتظر بودند، برانگیخت. آنچه بیشتر مایه رونق کار بابیان در مرحله اول ظهورشان شد و نام باب را بر سر زبان ها انداخت عصیان و مخالفت علیه دولت بود و گرنه معلوم نیست که اعتباری می یافتند یا همچون صدها فرقه دیگر و یا فرقه سلف شان شیخیه به فراموشی سپرده می شدند.چنانچه وقتی مردم دیدند سید باب، مردی اهل آشوب و جنگ علنی نیست بلکه مداراپذیر و سازش کار است از نیمه راه بازگشتند و یا بعد از شکست سختی که پیروان و بابیان بعد از سید علی محمد باب در مازندران و خاصه در زنجان خوردند، نه تنها شدت قیام بابیه فرو ننشست بلکه از اعتبارشان نیز کاسته شد. پس آنچه مردم را عاصی و به طغیان کشانیده بود، به جان آمدن آنها از ظلم بی حد و بیداد بی شمار هیئت حاکمه بود، نه تعصب دینی صرف و یا دست های پنهان ممالک بیگانه.
بنیان گذار فرقه بابیه
بابیه به پیروان میرزا سید علی محمد باب گفته می شود، وی پسر محمد رضا شیرازی بود و در سال ۱۲۳۶ ه.ق در شیراز به دنیا آمد و در کربلا و نجف به تحصیل علوم روحانی در مکتب سران فرقه شیخیه، شیخ احمد احسائی و سید کاظم رشتی، پرداخت و بعد از مرگ سید کاظم رشتی دعوی جانشینی او را کرد و به شیراز رفت و دعوی بابیت و واسطگی حضرت مهدی (عجّل الله فرجه الشریف) و مومنین را کرد و سپس پا را فراتر نهاده، خود را مهدی موعود نامید. و در کنف حمایت معتمد الدوله، حاکم اصفهان (از طرف محمدشاه)، به بسط و گسترش عقاید خود پرداخت و به امید یافتن پیروانی از مردم و هیئت حاکمه نامه هایی به بزرگان نوشت و به تصور خود حکومت مقدس و مذهبی موعود را بنیان گذاشت.بعد از مرگ معتمد الدوله و شکایت علمای شیراز و اصفهان به دستور محمدشاه، سیدباب، دستگیر و به "قلعه جهریق" فرستاده شد. بابیان از هر طرف به دیدار او شتافتند و زندان به نوعی زیارتگاه تبدیل شده بود. سید علی باب در زندان کتاب مقدس خود «بیان» را نوشت و این کتاب را ناسخ قرآن شمرد، چنانچه قرآن کتاب های پیش از خود را منسوخ ساخته است.
اعتقادات بابیه
آموزش باب، آموزش دینی بود و نکته تازه ای در آن دیده نمی شد جز آنکه گرایشات مترقی گوشه و کنار جهان را با مسلک خود آمیخته و مذهب ساختگی با مقتضیات روزگار ایجاد کرده بود.او حتی از ضرورت پست و تلگراف و یکسان کردن پول نیز سخن می گفت.وی آموختن فلسفه و فقه را ممنوع کرده و آداب نماز و قبله و مناسک دینی را تغییر داد. باب که نتوانسته بود پایگاه محکمی در میان حکومت به وجود آورد، پیشکاران و حکام دولت را منشاء همه ستم ها و رنج ها می دانست. و می گفت به زودی در پنج ولایت ایران که از نظر او ارض مقدس بودند، (آذربایجان، عراق عجم، خراسان، فارس و مازندران) بابیان با کمک کتاب مقدس «بیان»، بر کافران غلبه کرده و آنها را از آنجا بیرون می کنند. علی محمد باب در این کتاب از برآمدن رهبر جدید که همان «من یظهره الله» است سخن گفته است. البته امید او به این مناطق پنجگانه به این دلیل بود که او در این مناطق پیروان قابل اعتمادی داشت. سید علی محمد باب، دعوی خود را در زمان محمد شاه و ولیعهدی ناصرالدین شاه آشکار نموده بود. در همان زمان، ولیعهد، به پدرنامه می نویسد که تعالیم باب تماما خلاف اسلام است و هر چه از او می پرسند، میگوید نمیدانم یا نمیتوانم بگویم. سرانجام در زمان ناصرالدین شاه و صدارت امیر کبیر او را گرفته و مجازات کردند. سید توبه نامه ای تقدیم به ناصرالدین شاه کرد و پشیمانی خود را از کردار و اعمال خود ابراز داشت اما علما توبه او را نپذیرفتند و او مرتد و محکوم به اعدام شد. و حکم او در سال ۱۲۶۶ ه ق. اجرا گردید.
بهاء الله
...
در دوران قاجاریه به دلیل تبعیض، بی عدالتی ، فقر، وضعیت ناگوار معیشتی و بطور کلی وضعیت اسفبار اقتصادی، سیاسی که بر کشور حاکم بود، مردم در تنگا قرار داشتند. علاوه بر این جنگ ها و شکست های پیاپی ایران از روس، و اوضاع نابسامان هیئت حاکمه و درباریان در دوره فتحعلی شاه، ایران را به سقوط و اضمحلال کشانیده بود و در دوران محمدشاه، رشو ه گیری و فروختن مشاغل، بی کفایتی و بی لیاقتی درباریان و شقاوت مامورین دولتی و حکام محلی در گرفتن مالیات های سنگین از مردم، مملکت را ویران کرده بود. از طرفی بیماری های واگیردار چون طاعون و وبا در طی این سال ها (۱۲۳۶ ـ ۱۳۱۰ ه ق) تقریبا ۶۵ بار جان هزاران نفر را گرفت و قحطی نیز مصیبتی بود که هر چند سال یک بار ایرانیان را گرفتار می کرد. این اوضاع و احوال، زمینه را برای گرایش مردم به اندیشه مهدویت و ظهور یک ناجی فراهم می کرد و در سال های بعد با ادامه یافتن این نابسامانی ها، در دوره ناصری شدت یافت و مردم را روحاً، برای قبول مهدویت از جانب کسی که ادعای ستیز با هیئت حاکمه را داشت فراهم می کرد، تا آنها را از اوضاع فلاکت بار نجات دهد. و از طرفی مردم بی دانشی را که ذهن شان در طول دوران بسیار، پرورش یافته تعصب و اوهام بود را به آسانی به خود جلب می کرد. در نبود عقل و آگاهی هر عملی از انسان متعصب، آن هم از مردمی که زیر بار این همه مشقت تنها به دنبال راه نجات و رهایی هستند، به دنبال خواهد داشت، و بدون هیچ تفکر و تاملی به فرقه های جعلی و ساختگی همچون بابیه جلب می کند.به گفته دکتر آدمیت «خلقی که به بابیه گرویدند در زمره همان مردمی بودند که در همان اوان، اعتقاد یافتند که بقعه صاحب الامر در تبریز معجزه فرموده و آن اعجاز در شخصیت گاوی، تجسم پیدا کرده است و آنگاه مردم فوج فوج همی رفتند و بر سم آن حیوان بوسه همی زدند. هنر سران باب این بود که احساسات تعصب آمیز مردمی که قرن ها در پی ظهور قائم منتظر بودند، برانگیخت. آنچه بیشتر مایه رونق کار بابیان در مرحله اول ظهورشان شد و نام باب را بر سر زبان ها انداخت عصیان و مخالفت علیه دولت بود و گرنه معلوم نیست که اعتباری می یافتند یا همچون صدها فرقه دیگر و یا فرقه سلف شان شیخیه به فراموشی سپرده می شدند.چنانچه وقتی مردم دیدند سید باب، مردی اهل آشوب و جنگ علنی نیست بلکه مداراپذیر و سازش کار است از نیمه راه بازگشتند و یا بعد از شکست سختی که پیروان و بابیان بعد از سید علی محمد باب در مازندران و خاصه در زنجان خوردند، نه تنها شدت قیام بابیه فرو ننشست بلکه از اعتبارشان نیز کاسته شد. پس آنچه مردم را عاصی و به طغیان کشانیده بود، به جان آمدن آنها از ظلم بی حد و بیداد بی شمار هیئت حاکمه بود، نه تعصب دینی صرف و یا دست های پنهان ممالک بیگانه.
بنیان گذار فرقه بابیه
بابیه به پیروان میرزا سید علی محمد باب گفته می شود، وی پسر محمد رضا شیرازی بود و در سال ۱۲۳۶ ه.ق در شیراز به دنیا آمد و در کربلا و نجف به تحصیل علوم روحانی در مکتب سران فرقه شیخیه، شیخ احمد احسائی و سید کاظم رشتی، پرداخت و بعد از مرگ سید کاظم رشتی دعوی جانشینی او را کرد و به شیراز رفت و دعوی بابیت و واسطگی حضرت مهدی (عجّل الله فرجه الشریف) و مومنین را کرد و سپس پا را فراتر نهاده، خود را مهدی موعود نامید. و در کنف حمایت معتمد الدوله، حاکم اصفهان (از طرف محمدشاه)، به بسط و گسترش عقاید خود پرداخت و به امید یافتن پیروانی از مردم و هیئت حاکمه نامه هایی به بزرگان نوشت و به تصور خود حکومت مقدس و مذهبی موعود را بنیان گذاشت.بعد از مرگ معتمد الدوله و شکایت علمای شیراز و اصفهان به دستور محمدشاه، سیدباب، دستگیر و به "قلعه جهریق" فرستاده شد. بابیان از هر طرف به دیدار او شتافتند و زندان به نوعی زیارتگاه تبدیل شده بود. سید علی باب در زندان کتاب مقدس خود «بیان» را نوشت و این کتاب را ناسخ قرآن شمرد، چنانچه قرآن کتاب های پیش از خود را منسوخ ساخته است.
اعتقادات بابیه
آموزش باب، آموزش دینی بود و نکته تازه ای در آن دیده نمی شد جز آنکه گرایشات مترقی گوشه و کنار جهان را با مسلک خود آمیخته و مذهب ساختگی با مقتضیات روزگار ایجاد کرده بود.او حتی از ضرورت پست و تلگراف و یکسان کردن پول نیز سخن می گفت.وی آموختن فلسفه و فقه را ممنوع کرده و آداب نماز و قبله و مناسک دینی را تغییر داد. باب که نتوانسته بود پایگاه محکمی در میان حکومت به وجود آورد، پیشکاران و حکام دولت را منشاء همه ستم ها و رنج ها می دانست. و می گفت به زودی در پنج ولایت ایران که از نظر او ارض مقدس بودند، (آذربایجان، عراق عجم، خراسان، فارس و مازندران) بابیان با کمک کتاب مقدس «بیان»، بر کافران غلبه کرده و آنها را از آنجا بیرون می کنند. علی محمد باب در این کتاب از برآمدن رهبر جدید که همان «من یظهره الله» است سخن گفته است. البته امید او به این مناطق پنجگانه به این دلیل بود که او در این مناطق پیروان قابل اعتمادی داشت. سید علی محمد باب، دعوی خود را در زمان محمد شاه و ولیعهدی ناصرالدین شاه آشکار نموده بود. در همان زمان، ولیعهد، به پدرنامه می نویسد که تعالیم باب تماما خلاف اسلام است و هر چه از او می پرسند، میگوید نمیدانم یا نمیتوانم بگویم. سرانجام در زمان ناصرالدین شاه و صدارت امیر کبیر او را گرفته و مجازات کردند. سید توبه نامه ای تقدیم به ناصرالدین شاه کرد و پشیمانی خود را از کردار و اعمال خود ابراز داشت اما علما توبه او را نپذیرفتند و او مرتد و محکوم به اعدام شد. و حکم او در سال ۱۲۶۶ ه ق. اجرا گردید.
بهاء الله
...
wikifeqh: فرقه_های_دوره_قاجار