[ویکی فقه] ابوالقاسم تهرانی، فقیه و اصولی شیعی در قرن سیزدهم بوده است.
تهرانی، ابوالقاسم، فقیه و اصولی شیعی در قرن سیزدهم.
نیای وی، میرزا هادی، تاجر بود که از شهر نورِ مازندران به تهران مهاجرت کرد.
پدر تهرانی، میرزامحمدعلی نیز تاجر و شیفته دانش بود.
تهرانی در ۱۲۳۶ در تهران به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتی را در همان جا گذراند.
در ۱۲۴۶ همراه عمویش به اصفهان رفت و سه سال به فراگیری مقدمات علوم پرداخت و سپس به تهران بازگشت.
در ۱۲۵۱ به عتبات رفت و پس از حدود دو سال اقامت در آنجا، به تهران بازگشت و در مدرسه مروی ساکن شد و علوم عقلی و نقلی را نزد ملاعبدالله زنوزی و شیخ جعفر کرمانشاهی فرا گرفت.
بار دیگر برای تکمیل تحصیلات خود به کربلا رفت و چند سال نزد سیدابراهیم قزوینی، مؤلف ضوابط الاصول، درس خواند اما به سبب بروز آشوب در کربلا به اصفهان رفت.
پس از آرام شدنِ اوضاع عراق، به نجف رفت و در جلسات درس شیخ مرتضی انصاری شرکت کرد و مقرِّرِ بحث او شد، تا جایی که شیخ بارها به درجات علم و فضل و اجتهاد وی تصریح نمود.
وی در ۱۲۷۷ به تهران بازگشت و مرجع امور دینی و علمی شد، چنانکه همه روزه علما و فقها در مجلس درس او در مدرسه مروی حاضر می شدند، از جمله: فرزندش میرزاابوالفضل تهرانی، سید حسین صدر الحفاظ قمی، شیخ فضل اللّه نوری، شیخ عبدالنبی نوری،شیخ حسنعلی تهرانی و شیخ محمدصادق تهرانی بُلُّور.
وی در اواخر عمر نابینا شد و در ۱۲۹۲ در ۵۶ سالگی درگذشت.
او را در مقبره شیخ ابوالفتوح رازی در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپردند.
آثار تهرانی
آثار تهرانی عبارت است از: التقریرات که معروفترین کتاب اوست.
این کتاب بر گرفته از درس اصول شیخ مرتضی انصاری و در باره مباحث الفاظ است و بخشی از آن با عنوان مطارح الانظار چاپ شده است رساله های اصولی در موضوعاتِ «حجیت قطع»، «حجیت ظن»، «برائت»، «استصحاب» و «تعادل و تراجیح»؛ رساله های فقهی در موضوعات طهارت، صلاة، صلاة المسافر، زکات، غصب، وقف، لقطه، رهن، احیاء موات، اجاره و قضا و شهادات که هیچ یک از آن ها به چاپ نرسیده است رساله ای در ارث (نسخه خطی کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری، ش ۲۴۲۶)؛ و تقریرات درس اصول شیخ جعفر کرمانشاهی (نسخه خطی کتابخانه شماره ۱ مجلس شورای اسلامی، ش ۵۵۳۷).
منابع
(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۲) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲: الکرام البررة، مشهد ۱۴۰۴.
(۳) محمدشریف رازی، اختران فروزان ری و طهران، یا، تذکرة المقابر فی احوال المفاخر، قم: مکتبة الزهراء.
(۴) مدرس تبریزی.
(۵) نامة دانشوران ناصری، قم: دارالفکر، (۱۳۳۸ش).
تهرانی، ابوالقاسم، فقیه و اصولی شیعی در قرن سیزدهم.
نیای وی، میرزا هادی، تاجر بود که از شهر نورِ مازندران به تهران مهاجرت کرد.
پدر تهرانی، میرزامحمدعلی نیز تاجر و شیفته دانش بود.
تهرانی در ۱۲۳۶ در تهران به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتی را در همان جا گذراند.
در ۱۲۴۶ همراه عمویش به اصفهان رفت و سه سال به فراگیری مقدمات علوم پرداخت و سپس به تهران بازگشت.
در ۱۲۵۱ به عتبات رفت و پس از حدود دو سال اقامت در آنجا، به تهران بازگشت و در مدرسه مروی ساکن شد و علوم عقلی و نقلی را نزد ملاعبدالله زنوزی و شیخ جعفر کرمانشاهی فرا گرفت.
بار دیگر برای تکمیل تحصیلات خود به کربلا رفت و چند سال نزد سیدابراهیم قزوینی، مؤلف ضوابط الاصول، درس خواند اما به سبب بروز آشوب در کربلا به اصفهان رفت.
پس از آرام شدنِ اوضاع عراق، به نجف رفت و در جلسات درس شیخ مرتضی انصاری شرکت کرد و مقرِّرِ بحث او شد، تا جایی که شیخ بارها به درجات علم و فضل و اجتهاد وی تصریح نمود.
وی در ۱۲۷۷ به تهران بازگشت و مرجع امور دینی و علمی شد، چنانکه همه روزه علما و فقها در مجلس درس او در مدرسه مروی حاضر می شدند، از جمله: فرزندش میرزاابوالفضل تهرانی، سید حسین صدر الحفاظ قمی، شیخ فضل اللّه نوری، شیخ عبدالنبی نوری،شیخ حسنعلی تهرانی و شیخ محمدصادق تهرانی بُلُّور.
وی در اواخر عمر نابینا شد و در ۱۲۹۲ در ۵۶ سالگی درگذشت.
او را در مقبره شیخ ابوالفتوح رازی در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپردند.
آثار تهرانی
آثار تهرانی عبارت است از: التقریرات که معروفترین کتاب اوست.
این کتاب بر گرفته از درس اصول شیخ مرتضی انصاری و در باره مباحث الفاظ است و بخشی از آن با عنوان مطارح الانظار چاپ شده است رساله های اصولی در موضوعاتِ «حجیت قطع»، «حجیت ظن»، «برائت»، «استصحاب» و «تعادل و تراجیح»؛ رساله های فقهی در موضوعات طهارت، صلاة، صلاة المسافر، زکات، غصب، وقف، لقطه، رهن، احیاء موات، اجاره و قضا و شهادات که هیچ یک از آن ها به چاپ نرسیده است رساله ای در ارث (نسخه خطی کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری، ش ۲۴۲۶)؛ و تقریرات درس اصول شیخ جعفر کرمانشاهی (نسخه خطی کتابخانه شماره ۱ مجلس شورای اسلامی، ش ۵۵۳۷).
منابع
(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۲) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء۲: الکرام البررة، مشهد ۱۴۰۴.
(۳) محمدشریف رازی، اختران فروزان ری و طهران، یا، تذکرة المقابر فی احوال المفاخر، قم: مکتبة الزهراء.
(۴) مدرس تبریزی.
(۵) نامة دانشوران ناصری، قم: دارالفکر، (۱۳۳۸ش).
wikifeqh: ابوالقاسم_تهرانی