آزَر نامی است که در قرآن به نام عموی ابراهیم آمده است. مفسران
شیعه و
سنی دربارهٔ آزر اختلاف نظر دارند.
روایاتی که می گوید: پدران و اجداد پیامبر تا آدم هر کدام بهترین فرد زمان خود بوده اند (این احادیث را از «صحیح بخاری» و «دلائل النبوه» بیهقی و مانند آن نقل نموده است).
روایاتی که می گوید: در هر عصر و زمانی افراد موحد و خداپرست وجود داشته است.
بیشتر مفسران
شیعه، آزر را، نه پدر ابراهیم، بلکه عموی او شمرده اند. همچنین در برخی روایات، نام پدر ابراهیم را مانند
تورات، تارح دانسته اند. قرآن از
بت پرستی و بت تراشی آزر سخن گفته است و ابراهیم در چندین جای قرآن با او مجادله کرده است. مفسران شیعه، معمولاً کلمه أب را در این آیات قرآن، پرورش دهنده معنا کرده اند. دلیل این که این مفسران، آزر یاد شده در قرآن را عمو یا پدربزرگ مادری ابراهیم دانسته اند، روایتی است که بر اساس آن پدران محمد تا آدم، همگی
یکتاپرست بوده اند؛ چون ابراهیم نیز در بین نیاکان محمد است و پدر او هم در
نسب نامه محمد قرار می گیرد، به همین دلیل آزر را مشرک و تارح را یکتاپرست دانسته اند. مفسران و مترجمان معاصر قرآن از شیعیان نیز، چنین تعبیری را پذیرفته اند. در قصص قرآن، آزر جد مادری ابراهیم دانسته شده است.
علی شریعتی، روایات مربوط به تارح را بی اساس دانسته و آزر را پدر ابراهیم پنداشته است. البته چنین تفسیری ویژه شیعیان نیست و در برخی کتب
اهل سنت نیز دیده شده است.
فخر رازی در
تفسیر کبیر، سخن کسانی را که گفته اند آزر پدر ابراهیم نبوده، رد کرده و گفته است سخن ایشان بر اخبار یهود مستند است.
محمد بن جریر طبری در
تفسیر تبیان، آزر را پدر ابراهیم دانسته و به گفته
محمد بن اسحاق صاحب کتاب
المغازی استناد کرده است.
بنا به گفته
تورات و تفاسیر آن، مانند میدراش رباه، که منبع برخی روایات اسلامی شمرده می شود، نام پدر ابراهیم تارح است. میدراش رباه و همچنین کتاب
هاگادا به بت پرست بودن تارح و مخالفت او با ابراهیم اشاره کرده است؛ وی دو پسر به نام های ابراهیم و هاران داشت که هر دو به دستور
نمرود کشته شدند؛ تارح در کلمه به معنی دوره گرد است که بنا به هکده، به دلیل سفرهای بسیارش به او تارح می گفته اند.