پیشنهاد‌های حمید خدابخشی (١٢٠)

دخترِ امیر کیخسرو اینجو . و نوۀ محمودشاه اینجو. که بسیار زیبا و فتّان بود . پس از اینکه امیر کیخسرو در حبس برادرش شیخ ابواسحاق اینجو وفات کرد و شیخ ا ...

مورخ یا جامعه شناس بر اساس عللی که در یک جامعه شناخته است ، پیش بینی حوادث و معالیلی را به صورت بِتّی و جَزمی میکند . ( خاتون هفت قلعه - محمد ابرا ...

شاه شجاع در عین شباب و غضارتِ جوانی فارس را مرکز کار خود قرار داد. ( خاتون هفت قلعه ـ محمد ابراهیم باستانی پاریزی )

( درة العقد ) . [ دُر رَت ُ ال عِقد ] : مروارید گردنبند . ارزشمندترین مهرۀ ریسمانِ گردنبند که معمولا از مروارید و لعل و یاقوت و زمرد و دُر و گهرهای ...

هفته گذشته با کمال شوق اتوبیوگرافی بانو روحبخش ، هنرمند گران مایه را در مجلۀ اطلاعات هفتگی خواندیم. ( آسمون ریسمون ـ ایرج پزشکزاد )

نمود همواره از بود خبر می دهد . و فنومن از نومن حکایت می کند . . من و جز من ( غلامحسین ابراهیمی دینانی )

شب و روز جنگ می کنی و طالب تهذیبِ اخلاق زن می باشی ؟ و نجاست زن را به خود پاک می کنی؟ خود را در او پاک کنی بهتر است که او را در خود پاک کنی. خود را ب ...

ژغاژغ. [ ژَ ژَ ] ( اِ صوت ) آوازی که در هنگام چیزی خوردن و جویدن و خائیدن چیزی از دهان. . . از دندانها بلند میشود . || صدای بهم خوردن دندانها بخاطر س ...

به معنی زیاد کردن شر و فساد اشاره دارد به آیۀ ۴۷ سورۀ توبه ( لَوْ خَرَجُوا فِیکُمْ مَا زَادُوکُمْ إِلَّا خَبَالًا وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَکُمْ یَبْغُو ...

خویشتن آویخت بس مرد و سُکــُـست وقت پیچاپیچ دستاویز جُست ( مثنوی معنوی )

طبق باور آیین مزدیسنی وقتی پس از مرگ به حساب مردگان رسیدگی میشود و کفۀ پاداش و مکافات شخصی به یک اندازه باشد یعنی به یک اندازه هم نیکی کرده باشد هم ب ...

مُنج : زنبور مثال مؤمن چون مُنجِ انگبین باشد که جز پاک نخورد و جز پاک بیرون ندهد، مُنج را ، طعامِ طیّب میخوراند و فراغتِ آن عسل میباشد که فیهِ شفاءٌ ...

بُد : آتش گیرانه ، آتیش گیرونه . هر گیاه خشکی که شروع آتش زدن با آن باشد . و جرقه بر آن اِعمال شود . غفلت از تن بود چون تن روح شد بیند او اسرار را ...

برگ ها همرنگ باشد در نظر میوه ها هر یک بوَد نوعی دگر برگ های جسم ها ماننده اند لیک هر جانی به رَیعی زنده اند ( مثنوی معنوی )

خِلابه به کسر خاء به معنی نیرنگ است. این عنوان به مناسبت در باب تجارت به کار رفته است. عنوان یاد شده در حدیثی منسوب به رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آ ...

تپیدن و دست و پا زدن در حالت نزع. چار کس بردند تا سوی وثاق ساق می مالید او بر پشتِ ساق ( مثنوی مولانا )

چار کس بردند تا سوی وثاق ساق می مالید او بر پشتِ ساق ( مثنوی مولانا )

نیست دستوری بدین جا قرعِ باب جز امید ، اللهُ اعلَم بالصّواب ( مثنوی مولانا )

تپه های ریگزار

کوفتن درب ، در زدن ، دَقُّ الباب

دستگاهی است که مخترعش لارنس اسپری آمریکایی است . و برای جهت یابی هوایی به کار می رود و به نام مخترعش نامیده می شود. سال 1912 این دستگاه ساخته شد و ا ...

گر بگویم شرح نعمت های قوم که زیادت می شد آن یوماً به یوم مانع آید از سخن های مهم انبیا بردند امرِ فَاستَقِم ( مثنوی معنوی )

نحوة زیست این جانور باعث شده لقب خسّت بگیرد . غذای این پرنده، ماهی است، امّا نمی تواند مانند مرغان آبی به داخل آب شیرجه بزند و شکار خود را از اعماق آ ...

گُناد ( gonad ) عضو یا غده ای که در انسان و حیوان یاخته های جنسی تولید می کند. غده جنسی نرها بیضه ها و در ماده ها تخمدان ها اند . گناد یا گُند یا غُ ...

تئوری جنسیت یا Gender Theory هم شامل هویت جنسی gender identity میشود و هم شامل بیان جنسی gender expression . به سالهای بین 1870 تا 1915 عصر گنادها م ...

کوری عشق ست این کوری من حبِ یُعمی و یُصِم است ای حسن مثنوی مولانا

آرمادا یک کلمۀ اسپانیایی - پرتقالی ست . به معنای لغوی ناوگان دریایی . یا میشود گفت ارتشی دریایی ست که ماهیت جنگی دارد.

شیرعلی در لباس سالدات های روسی وارد میشود . __ پرندگان در طویله ( غلامحسین ساعدی )

اگر خدای ناکرده دستش خراش کوچکی بردارد پنجاه نفر میدوند و شیشه مرکور کروم برایش می آورند. __آسمون ریسمون ( ایرج پزشکزاد )

در انتظار شرم نباشید از این حریف جهل است انتظار سپیدی ز محبره. __ پرتو بیضایی آرانی

پول رایج رومیان از سه سکه تشکیل شده بود: طلا ( اورئوس ) ، نقره ( دناریوس ) و سکه های مسی یا برنجی ( سسترتیوس و دوپوندیوس ) . و ارزشش در تمام امپراتور ...

�نظریه جهان نوسانی� باور دارد کیهان ما همواره در چرخه های منظم و نوساناتِ دائمی افزایش نرخ تورم و کاهش نرخ تورم بوده است ( مِه بانگ و مِه رُمب ) و حا ...

گالی یک زبانِ سلتی منقرض شده است که قبل و در طول دورۀ امپراتوری روم در بخش هایی از قارۀ اروپا صحبت می شد. بعبارت دیگر ، گالی زبان سلت های گال ( فرانس ...

تلفظ فرانسوی: [bos]. منطقه ای در شمال مرکزی فرانسه که خاکی حاصلخیز دارد . این منطقۀ طبیعی بین رودخانه های سن و لوار واقع شده است. این نام از لاتین ...

نوعی شراب شیرینِ سرزمین پرتقال که خواستاران بسیار دارد . همچنین پورتو نام نوعی شراب تقویت شده قرمز است. این شراب به صورت انحصاری در دره دوروDouro در ...

زندگیِ خود نخواهد بهر خود _ نی پیِ ذوقِ حیاتِ مستلذ __ . ( مثنوی معنوی )

لا نُسلّم واعتراض از ما برفت _ چون عوض می آید از مفقود زفت _ ( مثنوی معنوی )

آنچه میخوانی بر آن افتاده ای _ دست را بر حرف آن بنهاده ای _ اصبعت در سیر پیدا میکند _ که نظر بر حرف داری مستند __ ( مثنوی مولانا ) . __ حدیث پیامبر ...

آن زمانی که درآیی تو ز خواب_ هوش و حسّ رفته را خواند شتاب_ تا بدانی کان از او غایب نشد _ باز آید چون بفرماید که عُـد _ ( مثنوی معنوی ) _. عُد ای ...

این جهان را که بصورت قائم است _ گفت پیغمبر که حُلمِ نائم است _ ( مثنوی معنوی )

سیدمیران گفت : تو که انقدر کولی و دردو نبودی. . . آهو گفت: دردو نبودم ؛ تنه ام به تنۀ آن سلیطه خورد. ( شوهر آهو خانم _ علی محمد افغانی )

ای بسا قاضیِ حبر نیکخو _ وز گلو و رشوتی او زرد رو _ __ ( مثنوی معنوی )

یک شاهی سناری که روزانه از پخت نانهای خاصگی در جیب شاطر میرفت. . . ولی روز به روز نان شهر خرابتر میشد و درنتیجه تعداد ظرفهای خمیر خاصه ای که به در نا ...

و ملاحده و اهل طبایع گفته اند که : صانع عالم افلاکست . ( تمهیدات عین القضات )

من کنم پیش تو دهان پرباد _ تا زنی بر لپم تو زابگری __ ( رودکی )

نا مُنتَـعِـش : ناخوش ، ناسالم _ این شنیدم لیک ، پیری مرتعش _ دست لرزان ، جسمِ تو نامنتعش __ ( مثنوی معنوی )

همچنان که سهل شد ما را حضر _ سهل شد هم قومِ دیگر را سفر __ ( مثنوی مولانا )

تا بدانی که تن آمد چون لباس _ رو بجو لابس لباسی را ملاس __ ( مثنوی مولانا )

اینک نتیجۀ تتبعات ایشان را عیناً نقل می کنیم. _آسمون ریسمون . ( ایرج پزشکزاد )

اما قُرّای مداهنین آنان باشند که چون فعل کسی بر موافقت هوای وی باشد، اگرچه باطل بوَد بر آن فعل وی را مدح گویند . _ ( کشف المحجوب هجویری )