پلاسما

پلاسما (فیزیک). پلاسما ( به انگلیسی: Plasma ) یکی از چهار حالت اصلی ماده است. ( سه حالت دیگر: جامد، مایع، گاز ) . پلاسما گاز شبه خنثی از ذرات باردار و خنثی است که رفتار جمعی از خود نشان می دهند. به عبارت دیگر، پلاسما، گاز یونیزه شده ای است که همه یا بخش قابل توجهی از اتمهای آن یک یا چند الکترون از دست داده و به کاتیون تبدیل شده باشند، یا تعداد الکترون های آزاد آن، تقریباً برابر با تعداد یون های مثبت آن باشد. پلاسما در جوشکاری، برش کاری، پزشکی و دندان پزشکی کاربرد دارد.
پلاسما تعادل الکترومغناطیسی ندارد، بنابراین رسانای الکتریکی خوبی است.
۱۸۷۹ میلادی، فیزیک دان انگلیسی ویلیام کروکس، هنگام بررسی ویژگی های ماده در تخلیهٔ الکتریکی، پیشنهاد کرد که نوع خاصی از گاز به عنوان حالت چهارم ماده دانسته شود.
در جامدات، مایعات و گازها، دما را می توان از روی دامنهٔ حرکت یا سرعت نوسان ذرات سازندهٔ ماده تعریف کرد، اما در پلاسما، دما از روی میزان جدایش یون های مثبت از الکترونها تعریف می شود.
اگر جامد گرم شود، به مایع، و با ادامه گرم کردن، به گاز، و در ادامه به پلاسما تبدیل می شود. دمای پلاسما تقریباً در حدود ۲۰۰۰ درجه سانتی گراد است.
۹۹٪ ماده در طبیعت، پلاسما است. این برآورد، تخمینی از این است که درون ستارگان و اتمسفر اطراف آن ها، ابرهای گازی و فضای بین ستارگان اغلب پلاسماست. هنگامی که جو زمین را ترک می کنیم بلافاصله با پلاسمایی مواجه می شویم که شامل کمربندهای تشعشعی وان آلن و بادهای خورشیدی است. جرقه، رعد و برق، شفق قطبی، گازهای داخل یک لامپ فلورسنت یا نئون، نمونه های دیگری از پلاسما هستند. اما حالت های غالب ماده در بخشی از جهان که در آن زندگی می کنیم جامد، مایع و گاز هستند. می توان گفت که ما در آن یک درصد از جهان زندگی می کنیم که در آن حالت های ماده به جز پلاسما غلبه دارند.
• پلاسمای رسانا
• پلاسمای نارسانا
نزدیکترین پلاسما به کره زمین، یونوسفر است که از ۱۵۰ کیلومتری سطح زمین شروع می شود و به بالا ادامه می یابد. لایه های بالاتر یونسفر، سیستم هایی فیزیکی به فرم پلاسما هستند که توسط تابش های با طول موج کوتاه در طیف وسیعی، از پرتوهای فرابنفش گرفته تا پرتوهای ایکس و همچنین پرتوهای کیهانی و الکترون هایی که به گلنونسفر برخورد می کنند، یونیزه می شوند.
شفق شمالی نیز گونه ای پلاسما است که تحت اثر یونیزه شدن ذرات باردار به دام افتاده در میدان مغناطیسی زمین پدید می آید. یونسفر که پلاسمایی با قابلیت جذب پرتوهای ایکس، فرابنفش، تابش خورشیدی، بازتاب امواج کوتاه و رادیویی است، اهمیت اساسی در ارتباط رادیویی دارد. زهره و مریخ نیز لایه یونسفری دارند.

پلاسما (زیست شناسی). پلاسْما (زیست شناسی)(plasma)
در زیست شناسی، جزء مایع خون. مایع زردرنگ روشنی است که از مقدار زیادی آب، حدود ۹۰ درصد، تشکیل شده است و در آن بعضی مواد به صورت محلول اند. این مواد عبارت اند از انواع پروتئین ها، حدود ۷۰ درصد، ازجمله فیبرینوژن، با تأثیر بر لخته شدن خون، نمک های معدنی غیرآلی، مثل سدیم و کلسیم، مواد زایدی نظیر اوره، مقادیر بسیار کمی هورمون، و پادتن های لازم برای دفاع از بدن در مقابل بیماری های عفونی.

پلاسما (فیزیک). پلاسْما (فیزیک)(plasma)
در فیزیک، گاز یونیده ای که در دماهای فوق العاده زیاد، مانند دمای درون خورشید و دیگر ستارگان، تولید می شود. پلاسما به تعداد و مقدار یکسان بارهای مثبت و منفی دارد و رسانایی الکتریکی در آن به خوبی صورت می گیرد. پلاسمای تولید شده در واکنش های گرما هسته ای را با میدان های مغناطیسی محصور نگه می دارند.