وسوسه علمی

[ویکی فقه] وسوسه علمی یکی از موانع تهذیب نفوس است، سالکی که برای تهذیب روح قدم برمی‏دارد، شیطان رای قوه متخیله سالک را به جای وحی و عقل می‏نشاند و موهوم و متخیل را معقول جلوه می‏دهد، در آن زمان باطل را به جای حق و حق را به جای باطل می نشاند، و در نتیجه دچار وسوسه علمی می شود.
هنگام شروع به شناخت مبدأ و معاد و سایر بخش های معارف الهی، شیطان ابتدا در اصل فراگیری علوم الهی رهزنی می‏کند.
بدین گونه که یا زرق و برق را به انسان ارایه می‏کند، یا مشکلات را در نگاه او بزرگ جلوه می‏دهد و او را به فقر تهدید می‏کند: «الشیطان یعدکم الفقر.» ؛تا او را از اصل فراگیری علوم الهی بازدارد و اگر موفق نشد، آنگاه در علم او خلل وارد می‏کند.

طریق وسوسه شیطان بعد از یادگیری
وقتی سالک در اصل فراگیری، از گزند شیطان رهایی یافت، می‏پندارد راه باز است و خطری در پیش نیست، ولی هنگام شروع به عمل با وسوسه دیگر شیطان روبرو می‏شود؛ وسوسه شیطان این است که رای های خود سالک را به جای وحی یا عقل می‏نشاند.
شیطان وقتی در جبهه درک مطلب ناکام ماند و انسان در مقام درک موفق شد آن گاه می‏کوشد در مراحل بعدی مانند تعلیم، تدریس، تدوین و... راه یابد تا عالم را گرفتار غرور کند و در نتیجه به جای دیدن خدایی که معلم حقیقی است، خود را ببیند و برای خودنمایی کار بکند.

راه جلوگیری از وسوسه علمی
در اسلام به ما گفته‏اند: بهترین حالات نماز گزار، سجده است و مستحب است‏ سجده، طولانی تر از رکوع باشد و نیز گفته‏اند: گذاشتن هفت عضو بر روی زمین، واجب و گذاشتن عضو هشتم یعنی بینی، مستحب است و این همان «رغم الانف » یعنی بینی را در مقابل خدا به خاک مالیدن است.

← علت گذاشتن بینی بر خاک در سجده
...