[ویکی فقه] جنّت، جایگاه موعود نیکان و اهل سعادت در جهان آخرت ؛ نیز نام سکونت گاه حضرت آدم پیش از هبوط است .
جنّت، جایگاه موعود نیکان و اهل سعادت در جهان آخرت ؛ نیز نام سکونت گاه حضرت آدم پیش از هبوط است .
اعتقاد به وجود جنّت ، به تبع اعتقاد به حیات پس از مرگ ، از آموزه های قطعی اسلامی است .
اندیشمندان مسلمان ، به رغم اختلاف نظر در تعبیر نحوه حیات اخروی به ویژه جسمانی یا روحانی بودن آن ، بر وجود جهان دیگر و پاداش و کیفر اعمال انسان در آن تأکید دارند.
این مقاله به شرح تعالیم اسلامی و بحثهای متفکران مسلمان درباره جنّت اختصاص دارد و شامل این بخشهاست : ۱) واژگان ۲) در قرآن و تفسیر ۳) در حدیث ۴) در کلام ۵) در فلسفه ۶) در عرفان ۷) جنّت آدم
واژه جنت برای جایگاه پاداش در آخرت
واژه جنّت در قرآن گاه به معنای باغ و غالباً به معنای خاص آن ، یعنی جایگاه نیکوکاران و مؤمنان در عالم آخرت ، است .
بیشتر لغت شناسان و نویسندگان مسلمان لغت نامه های قرآنی ، این واژه را عربی و از ریشه ج ن ن ، به معنای پوشیدگی و ستر و حفاظ داشتن ، و مراد از آن را بُستان و باغی می دانند که در آن سطح زمین ، به سبب تراکم بسیار درختان ، از دید پوشیده می ماند.
ابوحاتم رازی جنّت را بستان یا نخلستانی می داند که پیرامون آن محصور شده و درون آن از نظر پنهان است .
به نظر جفری ریشه این واژه آرامی یا سریانی است که در این زبانها تخصیص معنایی یافته و به معنای پاداش نیکوکاران به کار رفته است .
هوروویتس ریشه این واژه را به فرهنگ و دین یهود ارجاع داده و آن را با ترکیب gan eden (بهشت آسمانی ) که در تورات به کار رفته هم معنا می شمرد.
← ترجمه بهشت برای جنت
(۱) علاوه بر قرآن .
(۲) کتاب مقدّس تورات.
(۳) آذرتاش آذرنوش ، راههای نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی ، تهران ۱۳۷۴ ش .
(۴) ابن درید، کتاب جمهره اللغه ، چاپ رمزی منیربعلبکی ، بیروت ۱۹۸۷ـ ۱۹۸۸.
(۵) ابن فارس ، معجم مقاییس اللغه ، چاپ عبدالسلام محمد هارون ، قم ۱۴۰۴.
(۶) ابن منظور، لسان العرب.
(۷) محسن ابوالقاسمی ، ریشه شناسی (اتیمولوژی )، تهران ۱۳۷۴ ش .
(۸) ابوحاتم رازی ، کتاب الزینه فی الکلمات الاسلامیه العربیه ، چاپ حسین بن فیض اللّه همدانی ، قاهره ۱۹۵۷ـ ۱۹۵۸.
(۹) ابوعبید هروی ، کتاب الغریبین : غریبی القرآن و الحدیث ، حیدرآباد، دکن ۱۴۰۶ـ۱۴۰۷/ ۱۹۸۵ـ۱۹۸۶.
(۱۰) محمدبن احمد ازهری ، تهذیب اللغه، ج ۱۰، چاپ علی حسن هلالی ، قاهره.
(۱۱) علی بن احمد اسدی طوسی ، لغت فرس، چاپ فتح اللّه مجتبائی و علی اشرف صادقی ، تهران ۱۳۶۵ ش .
(۱۲) اوستا، وندیداد، ترجمه هاشم رضی ، تهران ۱۳۷۶ ش .
(۱۳) محمدحسین بن خلف برهان ، برهان قاطع، چاپ محمد معین ، تهران ۱۳۴۲ ش .
(۱۴) ابراهیم پورداود، آناهیتا: مقالات ایرانشناسی پورداوود، تصحیح میترا مهرآبادی ، مقاله ۱۲: «فردوس ـ جهنم ، بهشت ـ دوزخ »، تهران ۱۳۸۰ ش .
(۱۵) موهوب بن احمد جوالیقی ، المعرّب من الکلام الاعجمی علی حروف المعجم ، چاپ احمد محمد شاکر، قاهره ۱۹۴۲، چاپ افست تهران ۱۹۶۶.
(۱۶) اسماعیل بن حماد جوهری ، الصحاح فی اللغه و العلوم ، چاپ ندیم مرعشلی و اسامه مرعشلی ، بیروت ۱۹۷۴.
(۱۷) محمد حسن دوست ، فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی ، زیرنظر بهمن سرکاراتی ، تهران ۱۳۸۳ ش .
(۱۸) محمدعلی داعی الاسلام ، فرهنگ نظام ، چاپ سنگی حیدرآباد، دکن ۱۳۰۵ـ ۱۳۱۸ ش ، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۴ ش .
(۱۹) حسین بن محمد راغب اصفهانی ، المفردات فی غریب القرآن ، چاپ محمد سیدکیلانی ، تهران ۱۳۳۲ ش .
(۲۰) احمدعلی رجایی ، متنی پارسی از قرن چهارم هجری ؟: معرفی قرآن خطی مترجم شماره ۴، مشهد: آستان قدس رضوی .
(۲۱) محمدبن محمد زبیدی ، تاج العروس من جواهرالقاموس، ج ۳۵، چاپ مصطفی حجازی ، کویت ۱۴۲۱/۲۰۰۱.
(۲۲) محمدداود سلّوم ، معجم الکلمات الاَکَّدیه فی اللّغات الشرقیه القدیمه و الاءغریقیه و اللّاتینیه، بیروت ۲۰۰۳.
(۲۳) دادخدا سیم الدین ، واژه شناسی زبان فارسی میانه ) ترجمه فشرده متن به زبان فارسی همراه با متن اصلی به خط سیریلیک ، دوشنبه ۱۳۸۰ ش .
(۲۴) عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی ، الاتقان فی علوم القرآن ، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم ، قاهره ۱۹۶۷ ، چاپ افست قم ۱۳۶۳ ش .
(۲۵) عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی ، المتوکلی فیما ورد فی القرآن باللغات ، چاپ عبدالکریم زبیدی ، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
(۲۶) ادّی شیر، کتاب الالفاظ الفارسیه المعرّبه ، بیروت ۱۹۰۸.
(۲۷) فرهنگنامه قرآنی : فرهنگ برابرهای فارسی قرآن براساس ۱۴۲ نسخه خطی کهن محفوظ در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی ، با نظارت محمدجعفر یاحقّی ، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی ، ۱۳۷۲ـ۱۳۷۴ش .
(۲۸) قرآن قدس : کهن ترین برگردان قرآن به فارسی ، پژوهش علی رواقی ، تهران : مؤسسه فرهنگی شهید محمد رواقی ، ۱۳۶۴ ش .
۲۹- انستاس ماری کرملی ، نشوءاللغه العربیه و نموّها و اکتِهالُها، قاهره ۱۹۳۸؛
(۳۰) فتح الله مجتبائی ، شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی در ایران باستان ، تهران ۱۳۵۲ ش .
(۳۱) شهرام هدایت ، واژه های ایرانی در نوشته های باستانی (عبری ، آرامی ، کلدانی ) همراه با اعلام ایرانی ، تهران ۱۳۷۷ ش .
جنّت، جایگاه موعود نیکان و اهل سعادت در جهان آخرت ؛ نیز نام سکونت گاه حضرت آدم پیش از هبوط است .
اعتقاد به وجود جنّت ، به تبع اعتقاد به حیات پس از مرگ ، از آموزه های قطعی اسلامی است .
اندیشمندان مسلمان ، به رغم اختلاف نظر در تعبیر نحوه حیات اخروی به ویژه جسمانی یا روحانی بودن آن ، بر وجود جهان دیگر و پاداش و کیفر اعمال انسان در آن تأکید دارند.
این مقاله به شرح تعالیم اسلامی و بحثهای متفکران مسلمان درباره جنّت اختصاص دارد و شامل این بخشهاست : ۱) واژگان ۲) در قرآن و تفسیر ۳) در حدیث ۴) در کلام ۵) در فلسفه ۶) در عرفان ۷) جنّت آدم
واژه جنت برای جایگاه پاداش در آخرت
واژه جنّت در قرآن گاه به معنای باغ و غالباً به معنای خاص آن ، یعنی جایگاه نیکوکاران و مؤمنان در عالم آخرت ، است .
بیشتر لغت شناسان و نویسندگان مسلمان لغت نامه های قرآنی ، این واژه را عربی و از ریشه ج ن ن ، به معنای پوشیدگی و ستر و حفاظ داشتن ، و مراد از آن را بُستان و باغی می دانند که در آن سطح زمین ، به سبب تراکم بسیار درختان ، از دید پوشیده می ماند.
ابوحاتم رازی جنّت را بستان یا نخلستانی می داند که پیرامون آن محصور شده و درون آن از نظر پنهان است .
به نظر جفری ریشه این واژه آرامی یا سریانی است که در این زبانها تخصیص معنایی یافته و به معنای پاداش نیکوکاران به کار رفته است .
هوروویتس ریشه این واژه را به فرهنگ و دین یهود ارجاع داده و آن را با ترکیب gan eden (بهشت آسمانی ) که در تورات به کار رفته هم معنا می شمرد.
← ترجمه بهشت برای جنت
(۱) علاوه بر قرآن .
(۲) کتاب مقدّس تورات.
(۳) آذرتاش آذرنوش ، راههای نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی ، تهران ۱۳۷۴ ش .
(۴) ابن درید، کتاب جمهره اللغه ، چاپ رمزی منیربعلبکی ، بیروت ۱۹۸۷ـ ۱۹۸۸.
(۵) ابن فارس ، معجم مقاییس اللغه ، چاپ عبدالسلام محمد هارون ، قم ۱۴۰۴.
(۶) ابن منظور، لسان العرب.
(۷) محسن ابوالقاسمی ، ریشه شناسی (اتیمولوژی )، تهران ۱۳۷۴ ش .
(۸) ابوحاتم رازی ، کتاب الزینه فی الکلمات الاسلامیه العربیه ، چاپ حسین بن فیض اللّه همدانی ، قاهره ۱۹۵۷ـ ۱۹۵۸.
(۹) ابوعبید هروی ، کتاب الغریبین : غریبی القرآن و الحدیث ، حیدرآباد، دکن ۱۴۰۶ـ۱۴۰۷/ ۱۹۸۵ـ۱۹۸۶.
(۱۰) محمدبن احمد ازهری ، تهذیب اللغه، ج ۱۰، چاپ علی حسن هلالی ، قاهره.
(۱۱) علی بن احمد اسدی طوسی ، لغت فرس، چاپ فتح اللّه مجتبائی و علی اشرف صادقی ، تهران ۱۳۶۵ ش .
(۱۲) اوستا، وندیداد، ترجمه هاشم رضی ، تهران ۱۳۷۶ ش .
(۱۳) محمدحسین بن خلف برهان ، برهان قاطع، چاپ محمد معین ، تهران ۱۳۴۲ ش .
(۱۴) ابراهیم پورداود، آناهیتا: مقالات ایرانشناسی پورداوود، تصحیح میترا مهرآبادی ، مقاله ۱۲: «فردوس ـ جهنم ، بهشت ـ دوزخ »، تهران ۱۳۸۰ ش .
(۱۵) موهوب بن احمد جوالیقی ، المعرّب من الکلام الاعجمی علی حروف المعجم ، چاپ احمد محمد شاکر، قاهره ۱۹۴۲، چاپ افست تهران ۱۹۶۶.
(۱۶) اسماعیل بن حماد جوهری ، الصحاح فی اللغه و العلوم ، چاپ ندیم مرعشلی و اسامه مرعشلی ، بیروت ۱۹۷۴.
(۱۷) محمد حسن دوست ، فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی ، زیرنظر بهمن سرکاراتی ، تهران ۱۳۸۳ ش .
(۱۸) محمدعلی داعی الاسلام ، فرهنگ نظام ، چاپ سنگی حیدرآباد، دکن ۱۳۰۵ـ ۱۳۱۸ ش ، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ـ۱۳۶۴ ش .
(۱۹) حسین بن محمد راغب اصفهانی ، المفردات فی غریب القرآن ، چاپ محمد سیدکیلانی ، تهران ۱۳۳۲ ش .
(۲۰) احمدعلی رجایی ، متنی پارسی از قرن چهارم هجری ؟: معرفی قرآن خطی مترجم شماره ۴، مشهد: آستان قدس رضوی .
(۲۱) محمدبن محمد زبیدی ، تاج العروس من جواهرالقاموس، ج ۳۵، چاپ مصطفی حجازی ، کویت ۱۴۲۱/۲۰۰۱.
(۲۲) محمدداود سلّوم ، معجم الکلمات الاَکَّدیه فی اللّغات الشرقیه القدیمه و الاءغریقیه و اللّاتینیه، بیروت ۲۰۰۳.
(۲۳) دادخدا سیم الدین ، واژه شناسی زبان فارسی میانه ) ترجمه فشرده متن به زبان فارسی همراه با متن اصلی به خط سیریلیک ، دوشنبه ۱۳۸۰ ش .
(۲۴) عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی ، الاتقان فی علوم القرآن ، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم ، قاهره ۱۹۶۷ ، چاپ افست قم ۱۳۶۳ ش .
(۲۵) عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی ، المتوکلی فیما ورد فی القرآن باللغات ، چاپ عبدالکریم زبیدی ، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
(۲۶) ادّی شیر، کتاب الالفاظ الفارسیه المعرّبه ، بیروت ۱۹۰۸.
(۲۷) فرهنگنامه قرآنی : فرهنگ برابرهای فارسی قرآن براساس ۱۴۲ نسخه خطی کهن محفوظ در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی ، با نظارت محمدجعفر یاحقّی ، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی ، ۱۳۷۲ـ۱۳۷۴ش .
(۲۸) قرآن قدس : کهن ترین برگردان قرآن به فارسی ، پژوهش علی رواقی ، تهران : مؤسسه فرهنگی شهید محمد رواقی ، ۱۳۶۴ ش .
۲۹- انستاس ماری کرملی ، نشوءاللغه العربیه و نموّها و اکتِهالُها، قاهره ۱۹۳۸؛
(۳۰) فتح الله مجتبائی ، شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی در ایران باستان ، تهران ۱۳۵۲ ش .
(۳۱) شهرام هدایت ، واژه های ایرانی در نوشته های باستانی (عبری ، آرامی ، کلدانی ) همراه با اعلام ایرانی ، تهران ۱۳۷۷ ش .
wikifeqh: واژه_جنت