موز ( به انگلیسی: Banana ) یک میوه کشیده و قابل خوردن است که از لحاظ
گیاه شناسی یک نوع
سَته به حساب می آید[ ۱] [ ۲] و توسط انواع مختلفی از
گیاهان گلدار علفی در
تیره موزا تولید می شود. [ ۳] این میوه از نظر اندازه، رنگ و استحکام متغیر است، اما معمولاً کشیده و خمیده ست، گوشت نرم آن غنی از
نشاسته است که با پوسته پوشانده شده و ممکن است هنگام رسیدن آن سبز، زرد، قرمز،
بنفش یا قهوه ای باشد و همچنین میوه ای بسیار خوشمزه است.
تقریباً همه موزهای مدرن بدون دانهٔ خوراکی ( پارتنوکارپ ) از دو گونه وحشی - Musa acuminata و Musa balbisiana - تهیه می شوند.
نام علمی اکثر موزهای کشت شده بسته به ساختار ژنومی آنها موزا اکومینتا و موزا بالبیسیانا و Musa × paradisiaca برای موزهای ترکیبی Musa acuminata × M. balbisiana است. از نام علمی قدیمی این ترکیب، Musa sapientum، دیگر استفاده نمی شود.
گونه های موز، بومی مناطق گرمسیری هندومالایا و
استرالیا هستند و احتمالاً اولین بار در
پاپوآ گینه نو اهلی شده اند. [ ۴] موز در ۱۳۵
کشور جهان کشت می شود. [ ۵] بزرگترین تولیدکنندگان موز در جهان در سال ۲۰۱۷ هند و
چین بودند که مجموعاً ۳۸٪ از کل تولید را به خود اختصاص دادند. [ ۶]
در بسیاری از نقاط جهان تفاوتی بین «موز» و «پلانتین» قائل نمی شوند. در
قاره آمریکا و اروپا، موزهای نرم و شیرین که به عنوان دسر سرو می شوند، و عمدتاً از گونه
کاوندیش هستند Banana یا «موز» خوانده می شوند. و جهت تمایز، موزهای سفت تر و نشاسته ای تر، «پلانتین» نامیده می شوند. در سایر نقاط، برای مثال در بسیاری از کشورهای آسیای شرقی، گونه های مختلفی از موز پرورش داده میشود
موز بزرگ ترین
گیاه گلدار علفی است. [ ۷] همه بخش های موز که روی
زمین هستند از ساقه
پیاز مانندی که «کورم» نامیده می شود به وجود می آیند. [ ۸]
ساقهٔ این گیاه معمولاً بلند و نسبتاً محکم است. درازای شاخه های موز می توانند بین دو تا هشت متر و برگ های آن نیز به حدود سه و نیم متر برسد.
میوهٔ موز به صورت خوشه در انتهای ساقه، تشکیل می شود.
موز در انواع مختلفی از خاک، تا زمانی که حداقل ۶۰
سانتی متر و دارای
زهکشی خوب بوده و فشرده نشود رشد می کند.
از آنجا که ساقهٔ گیاه موز نسبتاً بلند، مستقیم و محکم است اشتباهاً به آن «درخت» گفته می شود. در حالی که آن ها تنها شاخه هایی هستند که پس از دادن میوه، خشک شده و از بین می روند. به این ساقه ها «ساقه کاذب» یا Pseudostem می گویند.
موز (رود). رود موز ( به فرانسوی: Meuse ) ، رود ماس ( به هلندی: Maas ) یا رود میوز ( تلفظ
انگلیسی نام
فرانسوی ) ، رودی مهم به طول ۹۲۵ کیلومتر در
اروپاست که از فرانسه آغاز شده و پس از گذشتن از بلژیک و هلند در پایان از طریق دلتای رود راین، به دریای شمال می ریزد.
حوضهٔ آبریز این رود ۳۶٬۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد.
موز علیا از سال ۱۳۰۱، پس از آنکه کُنت هنری سوم بار بخش غربی استان بار را از شاه
فیلیپ چهارم دریافت نمود، حدوداً مرز غربی
امپراتوری مقدس روم با
پادشاهی فرانسه را مشخص می کرده است. این مرز، مرزی ثابت بود تا آنکه آنری دوم، پادشاه فرانسه، در سال ۱۵۵۲ سه اسقف نشین متز،
تول و
وردون را ضمیمهٔ
خاک خود ساخت و دوک نشین
لورن نیز در سال ۱۶۳۳ به تصرف نیروهای
لوئی سیزدهم درآمد. بخش پایین دست رودخانه در والون بلژیک نخستین منطقه ای بود در
اروپا که به طور کامل صنعتی شد.
رود موز از Pouilly - en - Bassigny در
لو شاتلت - سور - موز در فرانسه به سمت شمال سرچشمه گرفته، از
سدان و شارلویل مزیر گذشته وارد بلژیک می شود. در نامور، رود سامبر به آن می پیوندد و به سمت شرق ادامهٔ مسیر می دهد. پس از گذشتن از
لیژ به سمت شمال می چرخد و بخشی از مرز بلژیک با هلند را تشکیل می دهد. رود موز پس از ورود به هلند مسیرش به سمت شمال را ادامه داده که این مسیر تقریباً در امتداد مرز این کشور با
آلمان قرار دارد و پس از آن به سمت غرب تغییر مسیر داده، به رود وال می پیوندد و همراه با رود شلت در جنوب و
رود راین در شمال، بخشی از دلتای وسیع راین - موز - شلت را تشکیل می دهد.
این رود در نزدیکی هوسدن به دو رود Afgedamde Maas در راست و برگسه ماس در چپ تقسیم می شود. برگس ماس سپس تحت عنوان
آمر ادامهٔ مسیر داده و پس از پیوستن Nieuwe Merwede به آن، هالندز دیپ نام می گیرد و در پایان به دریای شمال می ریزد.
موز (فرانسه). موز ( به فرانسوی: Meuse ) پنجاه و پنجمین
شهرستان فرانسه است. شهرستان موز در شمال شرقی این کشور قرار دارد. این شهرستان زیرمجموعه
ناحیه لورن می باشد. مساحت این شهرستان ۶٬۲۱۱ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۱۹۲٬۱۹۸ نفر است. این شهرستان در خلال
انقلاب فرانسه بر پا گردید. موز با کشور بلژیک هم مرز است. [ ۱]