مجمل فعلی

[ویکی فقه] مجمل فعلی به عمل دارای ابهام از نظر جهت صدور اطلاق می شود.
مجمل فعلی، به عملی گفته می شود که در خارج از کسی سر می زند ولی علت وقوع آن روشن نیست؛ یعنی معلوم نیست شخص، آن را به چه قصدی وجوب ، استحباب یا اباحه انجام داده است؛ بنابراین، اگر معصوم علیه السّلام در موردی، عملی عبادت یا معامله را به جا آورد و معلوم نباشد آن را به قصد وجوب انجام داده است یا به قصد استحباب، گفته می شود فعل او مجمل است، مانند این که معصوم علیه السّلام در جلسه ای که مخالفان شیعه یا افراد مشکوک به مخالفت، در آن حضور دارند، به روش خاصی وضو بگیرد و نتوان دریافت آیا وضوی شرعی واقعی همین است یا این که آن حضرت از باب تقیه چنین وضویی گرفته است.و یا برای مثال، می دانیم امام علیه السّلام در نماز همیشه جلسه استراحت را به جا می آورد، ولی معلوم نیست این عمل را به قصد وجوب انجام می دهد یا به قصد استحباب؛ از این رو، فعل ایشان مجمل می شود.
نکته
در این که مجمل فقط شامل اجمال در لفظ می شود یا اجمال در عمل را نیز در بر می گیرد، اختلاف است؛ برخی معتقدند مجمل در اصطلاح علم اصول به اجمال در لفظ اختصاص دارد و از باب تسامح ، بر فعل و کار، مجمل اطلاق شده است، و عده ای دیگر بر این باورند که مجمل هم لفظ و هم کار مجمل را در بر می گیرد.