قضا

[ویکی فقه] انجام عمل بعد از سپری شدن وقت مخصوص آن را قضا گویند.
قضا، در بحث واجب موقت، مقابل ادا بوده و عبارت است از به جا آوردن عملی بعد از سپری شدن وقت مخصوص آن، مثل: قضای نماز، روزه و...
توضیح قضا
برخی از اعمال عبادی، موقت (دارای وقت مخصوص) می باشد و مکلف، باید آن ها را در همان وقت انجام دهد، ولی اگر به دلایلی از روی عمد یا با عذر شرعی یا عقلی آنها را ترک کرد و وقت مخصوص آن نیز سپری گشت، موظف است آن را در خارج وقت جبران نماید، که به آن قضا می گویند.
فروض قضا
برخی از صاحب نظران برای قضا چهار صورت فرض نموده اند:۱. قضای عبادتی که ادای آن واجب است، مثل: قضای نماز واجبی که در وقت خودش بدون عذر ترک گردد؛۲. قضای عبادتی که ادای آن در وقتش واجب نبوده و انجام دادنش عقلا ممکن باشد، مثل روزه مسافر که بر او واجب نیست، هر چند عقلا بتواند آن را ادا نماید.۳. قضایی که ادای آن واجب نبوده و ادا کردن نیز عقلاً ممتنع است، مثل: قضا شدن نماز شخصی که خواب می ماند.۴. قضایی که ادای آن واجب نیست و بلکه شرعاً ممتنع است، مثل روزه زن حایض.
امر به ادا بودن امر به قضا
...

[ویکی فقه] قضا (ابهام زدایی).
...

[ویکی فقه] قضا (قضاوت). قضا از اقسام احکام، در اسلام است.
«قضا» معانی گوناگون دارد؛ در این جا، به معنای قضاوت و داوری کردن برای رفع نزاع و خصومت از میان مردم است.
جایگاه منصب قضا در اسلام
منصب قضاوت از مناصب بسیار شریف و مهمّی است که از طرف خدای متعال به پیامبر صلوات الله علیه و از طرف ایشان، به امام معصوم علیه السلام و از ناحیه آنان، به فقیه جامع الشرائط اعطا شده است.
حسّاسیت منصب قضا در روایات
این منصب شریف به موازات شرافتش، بسیار حسّاس و خطرناک هم هست و در روایات بسیاری، با بیانات گوناگون حسّاسیت آن بازگو شده است. در روایتی از پیامبر اکرم صلوات الله علیه نقل شده که می فرمایند: «لِسانُ الْقاضی بَیْنَ جَمْرَتَیْنِ مِنْ نارٍ، حَتَّی یَقْضِیَ بَیْنَ النَّاسِ؛ فَامَّا الَی الْجَنَّةِ وَ امَّا الَی النَّارِ؛ زبان قاضی در میان دو پاره آتش قرار دارد تا وقتی که بین مردم قضاوت کند؛ (وقتی که قضاوت کرد معلوم می شود که) به سوی بهشت می رود یا به سوی آتش دوزخ. »
ارکان قضاوت
...