فی علوم القران

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] فی علوم القرآن. فی علوم القرآن تألیف احمد حسن فرحات
تاکنون دربارۀ قرآن کریم و علوم قرآنی پژوهشهای فراوانی از سوی اندیشمندان و نویسندگان مسلمان و غیرمسلمان صورت گرفته است که از جهت عمق و روش و اسلوب و هدف با یکدیگر متفاوت می باشند.
این تحقیقات بطور کلی نمایانگر دیدگاه پژوهشگران می باشد که در هرصورت قابل نقد و بررسی از جانب دیگران می باشد.چه بسا خواننده ناقد هنگام مطالعه این آثار به کاستی ها و اشتباهاتی که از جانب نویسنده روی داده است مواجه شود که نیازمند حکّ و اصلاح است.
این اثر تألیف دکتر احمد حسن فرحات است که در راستای معرفی قرآن کریم و برخی علوم مرتبط آن به مباحثی همچون اسامی قرآن کریم و ریشه های اشتقاق لفظ«قرآن» تعریف آن،فرق بین قرآن و احادیث قدسی و نبوی، تقسیمات قرآن به آیات و سور، تعریف آیات و سور و غیره پرداخته است.مؤلف در این کتاب در کنار معانی اصطلاحی واژگان قرآنی، عنایت ویژه ای نسبت به معانی لغوی آنها مبذول داشته است، از این رو به ریشه های لغات و بیان ارتباط اشتقاقی بین معنای لغوی و اصطلاحی واژه پرداخته است و این توجه خاص از آن جهت صورت گرفته است که بسیاری از مستشرقان و کسانی که تحت تأثیر افکار و آراء آنها قرار گرفته اند نسبت به اصطلاحات اسلامی و قرآنی خرده گرفته و گفته اند که این اصطلاحات از مآخذ و منابع غیرعربی گرفته شده اند چرا که هیچ گونه ارتباط اشتقاقی فیمابین معانی ای که به لفظی مشترک برمی گردد مشاهده نکرده اند.
مؤلف سعی کرده است ارتباطات اشتقاقی بین این معانی را نمایان سازد.

[ویکی فقه] فی علوم القرآن (فرحات). «فی علوم القرآن» تالیف دکتر احمد حسن فرحات است.
تاکنون درباره قرآن کریم و علوم قرآنی پژوهشهای فراوانی از سوی اندیشمندان و نویسندگان مسلمان و غیرمسلمان صورت گرفته است که از جهت عمق و روش و اسلوب و هدف با یکدیگر متفاوت می باشند. این تحقیقات بطور کلی نمایانگر دیدگاه پژوهشگران می باشد که در هرصورت قابل نقد و بررسی از جانب دیگران می باشد. چه بسا خواننده ناقد هنگام مطالعه این آثار به کاستی ها و اشتباهاتی که از جانب نویسنده روی داده است مواجه شود که نیازمند حک و اصلاح است. دکتر احمد حسن فرحات در راستای معرفی قرآن کریم و برخی علوم مرتبط آن به مباحثی همچون اسامی قرآن کریم و ریشه های اشتقاق لفظ «قرآن» تعریف آن، فرق بین قرآن و احادیث قدسی و نبوی، تقسیمات قرآن به آیات و سور ، تعریف آیات و سور و غیره پرداخته است. مؤلف در این کتاب در کنار معانی اصطلاحی واژگان قرآنی، عنایت ویژه ای نسبت به معانی لغوی آنها مبذول داشته است، از این رو به ریشه های لغات و بیان ارتباط اشتقاقی بین معنای لغوی و اصطلاحی واژه پرداخته است و این توجه خاص از آن جهت صورت گرفته است که بسیاری از مستشرقان و کسانی که تحت تاثیر افکار و آراء آنها قرار گرفته اند نسبت به اصطلاحات اسلامی و قرآنی خرده گرفته و گفته اند که این اصطلاحات از مآخذ و منابع غیرعربی گرفته شده اند چرا که هیچ گونه ارتباط اشتقاقی فیمابین معانی ای که به لفظی مشترک برمی گردد مشاهده نکرده اند. مؤلف سعی کرده است ارتباطات اشتقاقی بین این معانی را نمایان سازد.
ساختار کتاب
این کتاب دارای بخش های ذیل می باشد:اسماء قرآن و ریشه های اشتقاقی این اسامی، در این بخش به تفاوت بین قرآن با حدیث قدسی و احادیث نبوی پرداخته شده است.در بخش دوم تقسیم قرآن به حسب سوره ها و آیه ها، عدد سوره های قرآن، معنای لغوی و اصطلاحی سوره، نظام سوره، معنای لغوی و اصطلاحی آیه ، توقیفی بودن ترتیب آیات مطرح شده است.در بخش سوم دیدگاههای مختلف درباره ترتیب سور قرآنی و ادله ایشان بیان گشته است.در بخش چهارم به مناسبت بین آیات با یکدیگر و نیز سوره ها با یکدیگر پرداخته شده و دیدگاههای علماء دراین باره بیان و به نقد گذارده شده است. بخشی به فواتح سور ، بخشی دیگر به خواتیم سور ، بخشی هم به بیان فضائل قرآن کریم ، بخشی نیز به محکم و متشابه در قرآن، بخشی به مبحث نسخ در قرآن ، بخشی دیگر به معنای تفسیر و تاویل و تفاوت فیمابین این دو و نیز مراحل تفسیر و آخرین بخش به ترجمه قرآن کریم اختصاص یافته است. در پایان منابع تحقیق و فهرست موضوعات کتاب آمده است.
ویژگی
شاید مهم ترین ویژگی این اثر در توجه خاص نویسنده به معانی لغوی واژگان قرآنی در کنار توجه به معانی اصطلاحی آنها و توجه به ریشه های اشتقاقی کلمات و نقل و نقد دیدگاههای مختلف دراین باره نهفته باشد. ویژگی دیگر پرداختن به بحث مناسبتهای بین آیات مختلف قرآن کریم و نقل و بررسی دیدگاههای عالمان دراین باره می باشد.
نسخه شناسی
...

[ویکی فقه] فی علوم القرآن (کفافی). «فی علوم القرآن» تایف دکتر محمد عبد السلام کفافی و استاد عبدالله الشریف کتاب پیرامون برخی از مسائل مهم علوم قرآن نوشته شده است.
مؤلفین محترم در این کتاب مسائلی همچون مکی و مدنی، جمع قرآن ، اسباب النزول و... را توضیح می دهند مطالب کتاب در سه قسمت ارائه شده، که در قسمت اول مباحث مختلف علوم قرآنی همچون: ناسخ و منسوخ ، اعجاز ، تفسیر و مفسران را به صورت اختصار بیان نموده، در قسمت دوم ۹۰ آیه از سوره بقره را تفسیر کرده، و در قسمت سوم به معرفی برخی از تفاسیر اهل سنت و تفسیر مجمع البیان پرداخته است. که در این زمینه رعایت عدل و انصاف را نموده ویژگیهای تفسیر مجمع البیان و دفاع مولف آن (یعنی مرحوم طبرسی ) از عقاید شیعه مخصوصا در مساله امامت و ولایت را (از تفسیر وی) بیان کرده است. در این قسمت با ذکر نمونه هایی از تفاسیر، مفسران معروف روش آنها را در تفسیر قرآن توضیح می دهند.
ویژگی ها
۱- قسمت اول- فصل پنجم: مساله احرف سبعة را در این فصل بحث نموده، در ابتدا اقوال را ذکر آنگاه قول مختار خود را پس از نقد و بررسی اقوال توضیح می دهد که عبارت است از اینکه مراد از هفت حرف، هفت لغت از لغات قبایل عرب است ۲- قسمت اول- فصل هفتم- در این فصل از قرائت ها بحث نموده پس از تعریف قرائت از نظر اصطلاح و لغت و ذکر آیاتی که اختلاف قرائت در آنها وجود دارد، علل اختلاف قرائت ها را ذکر می کند ۳- قسمت اول- فصل دوازدهم: در این فصل پیرامون تفسیر و مفسران بحث می کند در ابتدا پیرامون اهمیت تفسیر، اقسام آن توضیحاتی می دهد سپس تفسیر ماثور و مصادر آن را بیان می کند و نمونه هایی از تفاسیر اثری را نیز همراه با مثالهایی تشریح می نماید ۴- قسمت سوم: در این قسمت به معرفی برخی از تفاسیر معروف پرداخته، در ابتدا شرح مختصری از زندگی مؤلف، و حیات علمی آن ارائه نموده سپس نمونه هایی از تفسیر را مثال می زند.
ساختار کتاب
کتاب دارای سه قسم است که فهرست مطالب هر قسم به شرح زیر است:قسم اول: درباره علوم قرآن شامل ۱۲ فصل فصل اول: کلیات تعریف علوم قرآن، موضوع و مفهوم آن، تاریخ بحث در علوم قرآن، نزول قرآن، و چرا قرآن به صورت گروهی نازل شده. فصل دوم: مکی و مدنی شامل: راه شناخت آیات مکی و مدنی ، ضوابط اجتهادی برای شناخت مکی و مدنی، ضوابط عمومی برای شناخت مکی و مدنی، و معنای مکی و مدنی فصل سوم: اسباب النزول: شامل: مثالهایی جهت توضیح اهمیت علم به اسباب النزول، چگونه اسباب النزول شناخته می شود، شناخت بین اسباب النزول و بین موضوعی که آیه از آن بحث می کند، و تعبیراتی که از آنها سبب نزول فهمیده می شود فصل چهارم: جمع قرآن و تدوین آن شامل: عثمان و جمع مصاحف ، ترتیب آیه ها و سوره ها، عدد سوره های قرآن، معنای اصطلاحی آیه و سوره ، و اسامی سوره ها. فصل پنجم: احرف سبعه فصل ششم: رسم مصحف عثمانی فصل هفتم: قرائت ها فصل هشتم: ناسخ و منسوخ فصل نهم: محکم و متشابه فصل دهم: فواتح سوره ها فصل یازدهم: اعجاز قرآن فصل دوازدهم: تفسیر و مفسران.قسم دوم: بررسی چند آیه .قسم سوم: معرفی برخی از مفسران و نمونه هایی از تفاسیر آنها شامل: جامع البیان در تفسیر قرآن، طبری تفسیر قرآن عظیم ، ابن کثیر مفاتیح الغیب ، فخر رازی انوار التنزیل ، بیضاوی کشاف ، زمخشری مجمع البیان ، طبرسی الجوهر فی تفسیر القرآن ، جوهری تفسیر محمد عبده تفسیر المنار از رشید رضا .
نسخه شناسی
...

پیشنهاد کاربران

بپرس