فرقه اسماعیلیان

[ویکی فقه] شبهه، گاهی به اندازه ای عمیق است که منجر به فرقه سازی در مکاتبی اصیل می شود. عده ای در زمان امام صادق (علیه السّلام) معتقد به جانشینی اسماعیل، فرزند بزرگ آن حضرت شده بودند. سپس با اعتقاد قطعی به امامت او و فرزندانش جبهه گیری در برابر امامیه را آغاز کردند. به پیروان این نظریه اسماعیلیه می گویند. فرقه اسماعیلیه از معدود فرقی است که به حکومت رسیده و در برهه ای از زمان به سیاست گذاری در برخی مناطق اقدام می نمودند.
اسماعیل فرزند بزرگ امام صادق (علیه السّلام)می باشد. او با عبدالله افطح برادر تنی هستند و مادرشان فاطمة دختر حسین بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب (علیهم السّلام) است. امام صادق (علیه السّلام)با وجود او همسر دیگری اختیارنکرد. همانطور که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) با وجود خدیجه ( سلام الله علیها) و امیرالمومنین علی (علیه السّلام)با وجود فاطمه زهرا (سلام الله علیها) اینگونه عمل نمودند. امام صادق (علیه السّلام)نسبت به اسماعیل بسیار احترام و ابراز محبت می نمود. مفضل بن عمر با اسماعیل در ارتباط بود و این در حالی بود که مفضل جزو فرق غلات خطابی بود. این ارتباط موجب نگرانی امام صادق (علیه السّلام)شد و با بیانی شدید خواستار کناره گیری مفضل از اسماعیل شدند. بعد از وفات اسماعیل، امام (علیه السّلام)عده ای را تحریص می کند تا به نیابت از اسماعیل حج انجام دهند. این امور نشانه توجه امام (علیه السّلام)به فرزندش می باشد.اسماعیل در کتب شیعه، یکی از روایان حدیث از امام صادق (علیه السّلام)می باشد و بر این مطلب تصریح شده است. از برخی حکایات بدست می آید که اسماعیل به جانشین پدر بزر گوارش واقف بوده و می دانسته برادرش حضرت موسی بن جعفر (علیه السّلام) امام خواهد شد و از خود اسماعیل نیز مدرکی بر اینکه ادعای امامت داشته باشد نداریم و در واقع او هرگز ادعای امامت ننمود.
← وفات اسماعیل
شبهه جانشینی اسماعیل بسیار فراگیر بود. بطوری که امام صادق (علیه السّلام)برای از بین بردن این شبهه و این تصور باطل دستور داند تا کفن اسماعیل را باز نمودند و صورت او را نمایان کنند تا برای طرفداران امامت او تردید باقی نماند که وی از دنیا رفته است. همین عمل باعث شد تا افراد زیادی که گمان به امامت اسماعیل داشتند از این ظن خویش دست بردارند ولی عده کمی از افراد که از اصحاب حقیقی امام صادق (علیه السّلام)نبودند وفات او را منکر شدند و دست از اعتقاد به امامت اسماعیل برنداشتند. بعد از شهادت امام صادق علیه السلام، افرادی که به زنده بودن اسماعیل معتقد بودند از این اعتقاد برگشتند و قائل به امامت محمد فرزند اسماعیل شدند. زیرا گمان داشتند که فرزند سزاوارتر به مقام پدر است و از طرفی اسماعیل در نظرآنها امام بود. در نتیجه بعد از او امامت به فرزندش محمد می رسد.
← امامت در اسماعیلیه
بررسی دوران حکومت برخی فرق در تاریخ اسلام، موجب شناخت کاملتر به فرقه می شود. بررسی تفکرات و معرفی سران و رهبران حکومت فرقه اسماعیلیه به شناخت ماهیت اسماعیلیان کمک شایانی می نماید. در نتیجه تعصب مخالفین این فرقه و همچنین مخالفین شیعه تا حدی واضح می شود.
← روند تفکر اسماعیلی
...