فاطمه بنت اسد

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] "فاطمه بنت اسد"، مادر بزرگوار حضرت امیرالمومنین (علیه السلام)، از نخستین زنان مسلمان است که نسبت به پیامبر بسیار مهربان بود. وی نخستین زنی بود که با پای پیاده به مدینه هجرت نمود و سرانجام در سال چهارم هجری دیده از جهان فروبست.
«فاطمه بنت اسد بن هاشم بن عبدمناف» (جد سوم پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم))، در مکه چشم به جهان گشود، نام مادر وی «فاطمه بنت هوم بن رواحة بن حجر بن عبد بن معیص بن عام بن لوی» (جد هشتم پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم)) می باشد؛ لذا این بانو هم قریشی (فرزندان عبدمناف) و هم هاشمی (فرزندان هاشم) می باشد.
فرزندان
این بانو نخستین زن هاشمی است که از شوهر هاشمی فرزند دار شد. او دارای چهار پسر، به نام های «طالب»، «عقیل»، «جعفر»، «حضرت علی (علیه السّلام)» و دو دختر به نام های «جمانه» و «فاخته» (ام هانی) می باشد. «ابن سعد» می گوید: «او زنی صالحه و پاکدامن بود و گفته می شود، نسل «اسد» (پدر ایشان) از فاطمه ادامه پیدا کرد.»
پبامبر در خانهٔ ابوطالب و فاطمه
زمانی که رسول خدا به سن هشت سالگی رسید، یکی از بزرگ ترین حامیان خود یعنی «جناب عبدالمطلب» را از دست داد که بعد از مادرش «آمنه»، یار و یاور پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بودند، از این زمان به بعد بود که مورد حمایت و سرپرستی جناب ابوطالب قرار گرفت و تا ده سال بعد از بعثت مورد حمایت این مرد بزرگ بودند. «حضرت ابوطالب» پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) را که در شرایط سخت از دست دادن جد بزرگوارش قرار داشت، به سفارش پدر بزرگوارش جناب عبدالمطلب به خانه آورد و وظیفه حمایت او را بر عهده گرفت، رسول خدا تحت محبت شدید اهالی خانه از جمله فاطمه بنت اسد همسر جناب ابوطالب قرار گرفت. حضرت ابوطالب به خاطر محبت و علاقه ای که به پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) داشت و به سفارش پدر درباره آیندهٔ درخشان پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم)، دمی از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) جدا نشد و فاطمه بنت اسد نیز در این امر مهم؛ یعنی نگهداری و سرپرستی پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم)، با ابوطالب همکاری می کرد و پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) را در مهر ورزیدن و نیکی کردن بر فرزندان خود مقدم می شمرد تا جایی که از طرف پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) به تلافی و قدر دانی به لقب «اماه» (مادر) مفتخر شد.
فاطمه بنت اسد درنگاه پیامبر
...

[ویکی شیعه] فاطمه بنت اسد (۵۵ سال قبل هجرت ـ ۴ق)، مادر امام علی(ع)، همسر ابوطالب و از زنانی که جزء اصحاب پیامبر(ص) به شمار می روند. او یازدهمین فردی (و در میان زنان، دومین زن) است که مسلمان شد و اولین زنی که با پیامبر اکرم (ص) بیعت کرد. از پیامبر(ص) سخنانی درباره فاطمه بنت اسد نقل شده که نشان از جایگاه ویژه او نزد پیامبر اسلام دارد. مقبره فاطمه بنت اسد در قبرستان بقیع مدینه است.
فاطمه بنت اسد، از دودمان هاشمی است و شرح حال نگاران نسب او را چنین ثبت کرده اند: فاطمة بنت أسد بن هاشم بن عبد مناف. در مکه بزرگ شد و با ابوطالب ازدواج و پس از ظهور اسلام، به مدینه هجرت کرد و همانجا درگذشت. گویند نخستین زن از دودمان هاشمی بوده که همسرش هاشمی بوده و فرزندان از هر دو سوی هاشمی به دنیا آورده و نخستین زن هاشمی بوده که فرزندش خلیفه مسلمانان شده است.
فاطمه بنت اسد صاحب چندین فرزند بود به نام های: طالب، عقیل، جعفر،علی(ع)، هند یا ام هانی، جمانه، ریطه یا ام طالب و اسماء.

[ویکی اهل البیت] کلید واژه: فاطمه بنت اسد، وفات فاطمه بنت اسد، کفالت حضرت محمد صلی الله علیه و آله، ازدواج ابوطالب با فاطمه بنت اسد، فرزندان فاطمه بنت اسد، فضایل فاطمه بنت اسد، شکافته شدن دیوار کعبه
اسد فرزند هاشم بن عبدمناف است و هاشم جد دوم پیامبر صلی الله علیه و آله است لذا نسب فاطمه بنت اسد به جد دوم پیامبر صلی الله علیه و آله می رسد چنانچه مادر او نیز "فاطمة بنت هرم رواحة بن حجر بن عبد معیص بن عامر بن لؤی" می باشد. که لؤی جد هشتم پیامبر است.
اگر چه زن در آن زمان از محرومیت عجیبی برخوردار بود و برخی برای رهایی از دست دختران تازه متولد شده، آن ها را زنده به گور می کردند، ولی خانواده اسد به حسب اعتقاد توحیدی خود مخالف این اعمال و افکار بودند و این عقاید توحیدی آرام آرام در قلب پرمهر «فاطمه» جای گرفت و در پرتو این عقاید با گذشت زمان تبدیل به زنی با کمال و مؤمن شد.
در «خصایص فاطمیه» مذکور است: «فاطمه بنت اسد زنی نیکوسیرت و دانا و بینا به امور آخرت و عاقله و هوشمند و با کمال عفت و شرافت بود. فاطمه بنت اسد پیرو مذهب حنیف ابراهیم خلیل علیه السلام بود و حتی قبل از اسلام هم، هرگز خود را به شرک و بت پرستی نیالود.
فاطمه بنت اسد جز ابوطالب شوهری اختیار نفرمود. پیوند مبارک ایشان در حین سادگی ولی باشکوه برگزار گردید و ابوطالب پس از حمد و ستایش خداوند بلندمرتبه و قرائت خطبه آن بزرگوار را به همسری برگزید و در عین حال از اسد گواهی خواست، و ایشان فرمودند: «ما هم او را به ازدواج تو درآورده و بدان راضی شدیم».
در حالی که عبدالمطلب آثار مرگ و سفر به سوی آخرت را در خود مشاهده می کرد روزی فرزندان خود را نزد خود خوانده و به آن ها گفت کدامیک از شما از محمد کفالت و سرپرستی می کنید؟ جواب دادند: «محمد خودش از ما داناتر است، هر کس را که می خواهد انتخاب نماید، محمد نگاهی به صورت آن ها کرد و به ابوطالب اشاره نمود».
بعداز وفات عبدالمطلب رسول خدا شش یا هشت سال از سن او گذشته بود و در خانه ابوطالب بسر می برد. فاطمه بنت اسد در حق رسول صلی الله علیه و آله مادری می کرد و از همه جهت او را بر فرزندان خود مقدم می داشت.
از فاطمه بنت اسد سلام الله علیها نقل شده است: «ابوطالب توجه خاص ایشان را به من گوشزد کرد و من در جواب گفتم: توصینی فی ولدی محمد و انّه احبّ الیّ من نفسی و اولادی؛ سفارش فرزندم محمد صلی الله علیه و آله را به من کنی در حالی که او را از جان خود و فرزندانم بیشتر دوست دارم».

دانشنامه آزاد فارسی

فاطمه بِنت اَسَد ( ـ مدینه ۴ق)
همسر ابوطالب، عموی پیامبر (ص)، که از او چهار پسر و دو دختر به دنیا آورد. پسرانش به ترتیب طالب و عقیل و جعفر و علی (ع) و دخترانش فاخته، مشهور به ام هانی، و جمانه بوده اند. او از نخستین اسلام آوردگان بود و در راه دین و حمایت از پیامبر (ص) بسیار کوشید چندان که پیامبر (ص) او را مادر دوم خویش خواند. نخستین بانویی بود که پیاده از مکه به مدینه هجرت کرد. احادیث بسیار از پیامبر روایت کرده که قسمتی از آن ها در منابع مهم شیعه و سنّی آمده است. پیامبر (ص) با دیدۀ گریان در تشییع او شرکت کرد و در نماز او ۴۰ تکبیر گفت و او را با جامۀ خویش کفن کرد و پیش از دفن اندکی در قبر او خوابید و درباره اش دعا کرد.

پیشنهاد کاربران

فاطمه بنت اسد مادر امیرالمومنین علی ابن ابی طالب، خلیفه چهارم اهل سنت، امام اول شیعیان، است. او در شهر مکه، رشد و نمو کرد. پدرش «اسد فرزند هاشم فرزند عبد مناف فرزند قصی» و مادرش «فاطمه دختر هرم بن رواحه بن حجر بن عبد بن معیص بن عامر بن لؤی» بودند. همسرش «ابوطالب فرزند عبدالمطّلب فرزند هاشم فرزند عبدمناف فرزند قصی» بود. وی شش فرزند به نام های: «طالب، عقیل، جعفر، علی، ام هانی و جمانه» داشت.
...
[مشاهده متن کامل]

فاطمه بنت اسد بن هاشم بن عبد مناف قریشی، دختر عمو و تنها همسر ابوطالب بن عبد المطلب بن هاشم قریشی بود. او و ابوطالب اولین زن و مرد از بنی هاشم اند که با هم ازدواج کردند.
ابوطالب خطبه ای بدین شرح ایراد کرد: «ستایش خاص خدا، پروردگار جهانیان است، پروردگار عرش بزرگ و مقام گرامی و مشعر و حطیم، آن خدایی که ما را به بزرگی و خدمتکاری خانه کعبه برگزید؛ و سرشناسانی با اخلاص و پرده دارانی بزرگ گردانید، و از زشتی و شک و تردید و آزار و عیب پاک کرد، و مشعر را برای ما برپا داشت، و بر قبایل دیگر برتری بخشید، و برگزیده خاندان ابراهیم و نخبه ایشان از فرزندان اسماعیل قرار داد. »آنگاه گفت:
«من فاطمه بنت اسد را به ازدواج خویش درمی آورم و مهریه را هم به نزدش آورده کارهای لازم را در این باره انجام داده ام، اینک از خود او ( یعنی اسد ) بپرسید، و گواهی بخواهید. »
اسد گفت:
«ما هم او را به ازدواج تو درآورده و بدان راضی شدیم. »
بدنبال آن مردم را اطعام کرده و ولیمه عروسی دادند و امیه بن ابی صلت نیز اشعاری در این باره سرود.
ابو طالب و فاطمه صاحب شش فرزند بودند؛ چهار پسر به نام های طالب، عقیل، جعفر، علی و دو دختر به نام های ام هانی و جمانه داشتند.
شیعه و سنی نقل کرده اند که هنگامی که درد زایمان بر او فشار آورد، و هنگام ولادت فرزندش علی رسید، به کنار کعبه آمد و با این چند جمله ناراحتی خود را به خدا اظهار کرد و گفت:
«پروردگارا، من ایمان دارم به تو، و به همه پیامبران و کتابهایی که از سوی تو آمده و گفتار جدم ابراهیم خلیل را تصدیق دارم و او که این خانه کعبه را بنا کرد. پروردگارا به حق ابراهیم همان کسی که این خانه را بنا کرد و به حق این نوزادی که در شکم من است، ولادت او را بر من آسان گردان …»
ناگهان دیوار کعبه شکافته شده، و فاطمه به درون خانه رفت و علی به دنیا آمد. این مطلب به سرعت در شهر پیچید، سه روز گذشت، چون روز چهارم شد فاطمه از همان مکان بیرون آمد و علی را روی دست داشت و به مردم گفت:

فاطمه بنت اسدفاطمه بنت اسد
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/فاطمه_بنت_اسد
زیارتنامه حضرت فاطمه بنت اسد ( س )
بسم الله الرحمن الرحیم
نزد قبر آن بانو می ایستی و می گویی:
السَّلامُ عَلَى نَبِی اللَّهِ السَّلامُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَى مُحَمَّدٍ سَیدِ الْمُرْسَلِینَ السَّلامُ عَلَى مُحَمَّدٍ سَیدِ الْأَوَّلِینَ السَّلامُ عَلَى مُحَمَّدٍ سَیدِ الْآخِرِینَ السَّلامُ عَلَى مَنْ بَعَثَهُ اللَّهُ رَحْمَۀ لِلْعَالَمِینَ السَّلامُ عَلَیکَ أَیهَا النَّبِی وَ رَحْمَۀ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ السَّلامُ عَلَى فَاطِمَۀ بِنْتِ أَسَدٍ الْهَاشِمِیۀ السَّلامُ عَلَیکِ أَیتُهَا الصِّدِّیقَۀ الْمَرْضِیۀ السَّلامُ عَلَیکِ أَیتُهَا التَّقِیۀ النَّقِیۀ السَّلامُ عَلَیکِ أَیتُهَا الْکَرِیمَۀ الرَّضِیۀ [الْمَرْضِیۀ] السَّلامُ عَلَیکِ یا کَافِلَۀ مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیینَ السَّلامُ عَلَیکِ یا وَالِدَۀ سَیدِ الْوَصِیینَ السَّلامُ عَلَیکِ یا مَنْ ظَهَرَتْ شَفَقَتُهَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ خَاتَمِ النَّبِیینَ السَّلامُ عَلَیکِ یا مَنْ تَرْبِیتُهَا لِوَلِی اللَّهِ الْأَمِینِ،
...
[مشاهده متن کامل]

سلام بر محمّد سرور رسولان، سلام بر محمّد سرور پیشینیان، سلام بر محمّد سرور آیندگان، سلام بر کسى که خدا او را رحمتى براى جهانیان برانگیخت، سلام و رحمت و برکات خدا بر تو اى پیامبر. سلام بر فاطمه دختر اسد آن بانوى هاشمیه، سلام بر تو اى صدیقه پسندیده، سلام بر تو اى پرهیزگار پاکیزه، سلام برتو اى بزرگوار خشنود، سلام تو اى کفالت کننده محمّد خاتم پیامبران، سلام بر تو اى مادر سرور اوصیاء، سلام بر تو اى که غمخوارى ات بر رسول خدا خاتم پیامبران آشکار شد، سلام بر تو اى که پرورشش براى ولى امین خدا بود،
السَّلامُ عَلَیکِ وَ عَلَى رُوحِکِ وَ بَدَنِکِ الطَّاهِرِ السَّلامُ عَلَیکِ وَ عَلَى وَلَدِکِ وَ رَحْمَۀ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ أَشْهَدُ أَنَّکِ أَحْسَنْتِ الْکَفَالَۀ وَ أَدَّیتِ الْأَمَانَۀ وَ اجْتَهَدْتِ فِی مَرْضَاۀ اللَّهِ وَ بَالَغْتِ فِی حِفْظِ رَسُولِ اللَّهِ عَارِفَۀ بِحَقِّهِ مُؤْمِنَۀ بِصِدْقِهِ مُعْتَرِفَۀ بِنُبُوَّتِهِ مُسْتَبْصِرَۀ بِنِعْمَتِهِ کَافِلَۀ بِتَرْبِیتِهِ مُشْفِقَۀ عَلَى نَفْسِهِ وَاقِفَۀ عَلَى خِدْمَتِهِ مُخْتَارَۀ رِضَاهُ [مُؤْثِرَۀ هَوَاهُ ] وَ أَشْهَدُ أَنَّکِ مَضَیتِ عَلَى الْإِیمَانِ وَ التَّمَسُّکِ بِأَشْرَفِ الْأَدْیانِ رَاضِیۀ مَرْضِیۀ طَاهِرَۀ زَکِیۀ تَقِیۀ نَقِیۀ فَرَضِی اللَّهُ عَنْکِ وَ أَرْضَاکِ وَ جَعَلَ الْجَنَّۀ مَنْزِلَکِ وَ مَأْوَاکِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ انْفَعْنِی بِزِیارَتِهَا وَ ثَبِّتْنِی عَلَى مَحَبَّتِهَا وَ لا تَحْرِمْنِی شَفَاعَتَهَا وَ شَفَاعَۀ الْأَئِمَّۀ مِنْ ذُرِّیتِهَا،
سلام بر تو و بر روح و بدن پاک تو، سلام و رحمت و برکات خدا بر تو و فرزنت، شهات مى دهم که به خوبى سرپرستى کردى، و امانت را ادا نمودى، و در راه خشنودى حق کوشیدى، و نهایت زحمت را در حفظ رسول خدا متحمّل شدى، درحالى که به حقّش عارف بودى، و به راستگویى اش ایمان داشتى، و به نبوّتش معترف بودى، و به نعمتش بصیرت داشتى، تربیتش را عهده دار، بر وجودش غم خوار، و به خدمتش مهیا، و خشنودى اش را اختیار نمودى، شهادت مى دهم که بر ایمان، و تمسّک به شریف ترین ادیان از جهان گذشتى، خشنود و پسندیده، پاک و پاکیزه، پرهیزکار و نظیف، خدا از تو خشنود باشد، و خشنودت نماید، و منزل و جایگاهت را بهشت قرار دهد. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و به زیارت او سودم ده، و بر محبّتش پایدارم کن، و مرا از شفاعتش و شفاعت امامان از نسلش محروم مفرما،
وَ ارْزُقْنِی مُرَافَقَتَهَا وَ احْشُرْنِی مَعَهَا وَ مَعَ أَوْلادِهَا الطَّاهِرِینَ اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیارَتِی إِیاهَا وَ ارْزُقْنِی الْعَوْدَ إِلَیهَا أَبَدا مَا أَبْقَیتَنِی وَ إِذَا تَوَفَّیتَنِی فَاحْشُرْنِی فِی زُمْرَتِهَا وَ أَدْخِلْنِی فِی شَفَاعَتِهَا بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ اللَّهُمَّ بِحَقِّهَا عِنْدَکَ وَ مَنْزِلَتِهَا لَدَیکَ اغْفِرْ لِی وَ لِوَالِدَی وَ لِجَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ آتِنَا فِی الدُّنْیا حَسَنَۀ وَ فِی الْآخِرَۀ حَسَنَۀ وَ قِنَا بِرَحْمَتِکَ عَذَابَ النَّارِ.
و همجوارى و محشور شدن با او و فرزندان پاکش را روزى ام کن. خدایا این زیارت را آخرین زیارتم از این بانو قرار مده، بازگشت به زیارتش را همیشه تا زنده ام مى دارى روزى ام فرما، و چون مرا می راندى در گروه او محشورم کن، و در شفاعتش واردم نما، به مهربانى ات اى مهربان ترین مهربانان. خداى به حق او مقامش در پیشگاهت، مرا و پدر و مادرم و همه مردان و زنان با ایمان را بیامرز، و به ما در دنیا و آخرت پاداش نیکو عنایت کن، و به رحمتت، از عذاب دوزخ نگاهمان دار.
سپس دو رکعت نماز زیارت مىخوانی و به آنچه که خواهی دعا می کنی .

بپرس