علی بن حسین جامع العلوم

[ویکی فقه] جامع العلوم، علی بن حسین بن علی باقولی اصفهانی، ادیب ، نحوی و مفسر قرن ششم می باشد.
از شرح حال او اطلاع چندانی بر جای نمانده است. ظاهراً به سبب آگاهی از علوم گوناگون، به «جامع» یا «جامع العلوم» و به سبب نابینا بودنش به «ضریر» یا «بصیر» نیز شهرت داشته، چنانکه مفسر شیعی معاصر او، طبرسی (متوفی ۵۴۸)، از او با عناوین «جامع العلوم النحوی الضریر» و «جامع العلوم البصیر النحوی» یاد کرده است. آنچه از زندگی او در کتاب های تراجم نقل شده، تکرار سخنان مورخ و محدّث معاصر او، علی بن زید بیهقی (متوفی ۵۶۵)، در کتاب وَشّاحُ الدِّمْیِة است که اکنون موجود نیست.
تسلط بر علم نحو
بیهقی بنا بر نقل یاقوت حموی ، قِفْطی ، صَفَدی و سیوطی ، باقولی را در علم نحو همچون کعبه دانسته است که معاصرانش پرده داران آن بودند.در سال ۵۳۵، جامع العلوم نامه ای به عالمان خراسان نوشت و از آنان شرح بیتی از فَرَزْدَق را که درباره خراسان بود، خواست. برخی از فضلای خراسان در شرح آن بیت، رساله ای نوشتند.بیهقی همچنین شعری از او نقل کرده که در آن به علم نحو و دوست داشتن آن اشاره شده است.
جامع العلوم در آثار علما
یاقوت حموی نخستین کسی است که او را منسوب به اصفهان دانسته است. طبرسی در مجمع البیان فی تفسیر القرآن ، هشت بار با ذکر نام جامع العلوم، از او سخنانی نقل کرده است. ابوالبرکات عبداللّه بن احمدبن محمود نسفی (متوفی ۷۰۱ یا ۷۱۰) نیز در تفسیر خود با نام « مدارک التنزیل و حقائق التأویل »، از جامع العلوم اقوالی نقل کرده است.عالمان متأخر امامی ، او را از رجال شیعه دانسته اند. قفطی، به نقل از عمربن قُشام حلبی، از فرزندی فاضل از جامع العلوم با عنوان «صفیّ حنفی اصفهانی» که ساکن همدان بوده، یاد کرده است.
وفات
...