عزیز

[ویکی فقه] یکی از «صفات» پروردگار متعال که در قرآن کریم به کرات تکرار شده است صفت «عزیز» است که معمولا با صفات دیگر خداوند، در متن یا آخر آیات آمده است.
واژة عزیز مشتق از «عزّة» و حالتی است که مانع شکست انسان می شود. به زمین سخت و گرفته شده نیز عزیز گویند. عزیز کسی است که در اثر نیرومندی امرش غالب و جاری است و مقهور نمی شود.
این کلمه را غالب مفسرین از اسماء حسنی دانسته اند و گفته اند خداوند ذات مقدسش را با این واژه وصف نموده است، زیرا وجود او متفرّد به عزت حقیقی او بوده و از هرگونه نقص و شریک در مقام الوهیتش مبّری می باشد. صفت عزیز، خداوند کریم را بر قادر بودنش نسبت به همه موجودات توصیف می کند که هیچ موجودی را نشاید با او مقایسه نمود و پیوسته اوست که بر جهان و جهانیان غالب و چیره است و باید او را بر عزت و عظمت یاد کرد و اظهار عبودیت دائمی و خالصانه نسبت به ساحت مقدس او داشت.لغویون در اصل معنای عزت و عزیز اختلاف نظری ندارند، ولی در مصادیق و وجه ارتباط آن با اصل کلمه اختلافاتی وجود دارد.

انواع عزت
همه مخلوقات به حکم محدودیتشان قابل شکستند، لذا تنها ذات پاک خداست که شکست ناپذیر است و هر کس هر عزتی که کسب می کند از برکت دریای بی انتهای اوست.
در حالات امام حسن مجتبی (علیه السلام) می خوانیم: در ساعات آخر عمر گران بهایش هنگامی که یکی از یاران ایشان درخواست اندرز می کند، در ضمن نصایح ارزنده ای می فرماید: «هرگاه بخواهی بدون داشتن قبیله عزیز باشی و بدون قدرت حکومت، هیبت داشته باشی، از سایه ذلت معصیت خدا به در آی و در پناه عزت اطاعت او قرار گیر.» مؤید این مطلب در قرآن این گونه بیان شده است:«مَنْ کاَنَ یرِیدُ الْعِزَّةَ فَلِلّهِ‏َِّ الْعِزَّةُ جَمِیعًا...» «کسی که خواهان عزت است (باید از خدا بخواهد چرا که) تمام عزت برای خداست...»
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می فرماید: «به درستی که پروردگار شما هر روز می گوید: من عزیز هستم پس هرکس عزت دنیا و آخرت را می خواهد پس اطاعت کند عزیز را.»
در اینجا سؤالی مطرح می شود که اگر در قرآن آمده:«... وَ تُعِزُّ مَن تَشَاءُ وَ تُذِلُّ مَن تَشَاءُ ....» «... هرکس را بخواهی عزت می دهی و هر که را بخواهی خوار می کنی...»
چرا خداوند به برخی عزت می دهد و به برخی دیگر نه تنها عزت نمی دهد، بلکه بعضاً ذلیلشان می سازد؟
جواب این سؤال چندان مشکل نیست:
هیچ یک از کارهای خداوند بیهوده نیست و همه از روی حکمت و علت است. باید علت ذلت و عزت را در خود شخص جستجو کرد، لذا می بینیم قرآن پیوسته ذلت را از آن کفار و بدکاران می داند که در اثر کفر و کارهای زشت نصیب آنها گردیده است «...وَ ضُرِبَتْ عَلَیهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْکنَةُ وَ بَاءُو بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَالِک بِأَنَّهُمْ کاَنُواْ یکفُرُونَ بَِایاتِ اللَّهِ ‏...» «...و (مهر) ذلت دنیا بر پیشانی آنها زده شد و باز گرفتار خشم خدای شدند، چرا که آنان نسبت به آیات الهی کفر ورزیدند و ...».

رسول خدا ص، مظهر عزت
...

[ویکی اهل البیت] واژه «عزیز» در دو مورد در قرآن به کار رفته است :

[ویکی الکتاب] معنی عَزِیزٍ: آن غالب ومقتدری که هرگز شکست نمیپذیرد ، و کسی بر او غالب نمیآید . و یا به معنای کسی است که هر چه دیگران دارند از ناحیه او دارند ، و هر چه او دارد از ناحیه کسی نیست
معنی عِزّاً: نیرو و شوکت و آسیبناپذیری(در اصل کلمه عزت به معنای نایابی است ، وقتی میگویند فلان چیز عزیز الوجود است ، معنایش این است که به آسانی نمیتوان بدان دست یافت ، و عزیز قوم به معنای کسی است که شکست دادنش و غلبه کردن بر او آسان نباشد ، بخلاف سایر افراد قوم ،...
معنی عِزَّةُ: نیرو و شوکت و آسیبناپذیری(در اصل کلمه عزت به معنای نایابی است ، وقتی میگویند فلان چیز عزیز الوجود است ، معنایش این است که به آسانی نمیتوان بدان دست یافت ، و عزیز قوم به معنای کسی است که شکست دادنش و غلبه کردن بر او آسان نباشد ، بخلاف سایر افراد قوم ،...
معنی عِزَّتِکَ: عزت تو- شرافت تو- ارزشمندی تو(در اصل کلمه عزت به معنای نایابی است ، وقتی میگویند فلان چیز عزیز الوجود است ، معنایش این است که به آسانی نمیتوان بدان دست یافت ، و عزیز قوم به معنای کسی است که شکست دادنش و غلبه کردن بر او آسان نباشد ، بخلاف سایر افراد ق...
معنی کَیْلٌ: وزن - واحد اندازه گیری وزن - پیمانه (در عبارت" وَنَزْدَادُ کَیْلَ بَعِیرٍ ذَ ٰلِکَ کَیْلٌ یَسِیرٌ"منظور این است که سهمیه وزنی که عزیز مصر یاهمان حضرت یوسف علی نبینا و علیه السلام برای هر نفر تعیین کرده بود یک بار شتر بوده و حال برادران می گویند می رو...
معنی رَّحْمَـٰنِ: آن کس که مهربانیش همیشگی و شامل همه است - همیشه رحم کننده - همیشه مهربان (رحمان صفت مشبهه از رحم است ،رحمن صورتی از رحمت ومهربانی خداست که شامل همه مخلوقاتش می شود و این صفت خاص پروردگار است ونا میدن دیگران به آن صحیح نیست .کاربرد وزن فَعلان در آیات ...
معنی قَائِمٌ: ایستاده -برپا -پا بر جا- ثابت قدم-قیام کننده (کلمه قیام بر وزن فیعال می باشدو قیام بر هر چیز به معنای درست کردن و حفظ و تدبیر و تربیت و مراقبت و قدرت بر آن است ،چون قیام به معنای ایستادن است ، و عادتا بین ایستادن و مسلط شدن بر کار ملازمه هست ودر فارس...
معنی قَوَّامِینَ: بسیار قیام کنندگان - بسیاربر پا دارندگان(کلمه قیام بر وزن فیعال می باشدو قیام بر هر چیز به معنای درست کردن و حفظ و تدبیر و تربیت و مراقبت و قدرت بر آن است ،چون قیام به معنای ایستادن است ، و عادتا بین ایستادن و مسلط شدن بر کار ملازمه هست ودر فارسی هم ...
ریشه کلمه:
عزز (۱۱۹ بار)

«عزیز» از مادّه «عِزَّة» به معنای قدرتمندی است که شکست ناپذیر است، هم توانایی بر ارائه آیات بزرگ دارد، و هم در هم کوبنده تکذیب کنندگان است.
از اسماء حسنی است به معنی توانا و قادر در مجمع فرموده: عزیز توانائی است که مغلوب نمی‏شود و به قولی: کسی است که چیزی بر او ممتنع نیست. «العزیز القدیر الذی لا یغالب و قبل هو القادر الذی لا یمتنع علیه شی‏ء اراد فعله». ، . عزیز آنگاه که درباره خدا به کار رفته نوعاً با یکی از اسماء حسنی توأم است مثل «حَکیم» در دو آیه فوق و مثل ، ، ، ، . و نظائر آن. اینها ظاهراً برای فهماندن این حقیقت است که خدا در عین عزّت و توانائی کارهایش از روی حکمت و مصلحت است و در عین حال مهربان، بخشاینده، وهاب، دانا، پسندیده و... است نباید از عزّت خدا به هراسید. گاهی در مقام تهدید آمده: . در بعضی از آیات آمده: . ظاهراً مراد از عزیز در این آیات منیع و دافع است یعنی خدا قوی است کسی او را زبون نتواند کرد و عزیز و منیع است که کسی به مقام و سلطنت او نرسد. آیه چنین است «... وَلَیَنْصُرَنَّ اللّهُ مَنْیَنْصُرُهُ اِنَّ اللّهَ لَقَوِیٌ عَزیزٌ» شاید قوی اشاره به اصل قدرت و عزیز اشاره به عملی کردن آن باشد یعنی هم نیرومند است و هم بر اعمال آن تواناست و شاید در آیاتی نظیر آیه فوق نیز این عنایت تصوّر شود. عزیز گاهی به معنی سخت و دشوار آمده مثل ، . ایضاً به معنی گرامی و محترم نحو . هکذا به معنی حکمران و شخص قدرتمند مثل ، . در آیه . گفته‏اند: بر سبیل استهزاء و تهکّم است. اعزّة: جمع عزیز است . عزیزان اهل شهر را ذلیلان گردانند.

[ویکی اهل البیت] عزیز (اسامی و اوصاف قرآن). «عزیز» یکی از اسامی و صفات قرآن است: «وَإِنَّهُ لَکِتَابٌ عَزِیزٌ»؛ و این کتابی است، قطعاً شکست ناپذیر. (سوره فصلت/41)
«عزیز» در لغت به چند معنا آمده است:
قرآن به هر سه معنا «عزیز» نامیده شده است؛ زیرا:

[ویکی اهل البیت] عزیز (اسم الله). این صفحه مدخلی از فرهنگ قرآن است
عزیز از اسما و صفات خداوند سبحان و به معنای تفوّق و برتری نسبت به مادون و در مقابل ذلت است. مفاهیم قهر، غلبه، قوّت و شدّت از آثار و لوازم آن است. عزت تام و کامل فقط در مورد خدای سبحان تحقق دارد زیرا نور او غیرمتناهی و غیرمحدود ازلی و ابدی است، مثل علم و قدرت و حیات و سایر صفات ذاتی اش پس او برتر است بر ماورای عالم وجود و بر جمیع آسمان ها و زمین و مابین این دو.
این واژه در 99 مورد از قرآن کریم آمده است:
فرهنگ قرآن، جلد 20، صص 391-390.

[ویکی فقه] عزیز (اسماء الهی). یکی از «صفات» پروردگار متعال که در قرآن کریم به کرات تکرار شده است صفت «عزیز» است که معمولا با صفات دیگر خداوند، در متن یا آخر آیات آمده است.
واژة عزیز مشتق از «عزّة» و حالتی است که مانع شکست انسان می شود. به زمین سخت و گرفته شده نیز عزیز گویند. عزیز کسی است که در اثر نیرومندی امرش غالب و جاری است و مقهور نمی شود.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ مفردات، ترجمه غلامرضا خسروی، تهران، مرتضوی، ۱۳۷۴ش، دوم، ج۲، ص ۵۹۰.
همه مخلوقات به حکم محدودیتشان قابل شکستند، لذا تنها ذات پاک خداست که شکست ناپذیر است و هر کس هر عزتی که کسب می کند از برکت دریای بی انتهای اوست.
تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۱۹۳.
...

[ویکی فقه] عزیز (قرآن). عزیز یکی از اوصاف قرآن می باشد.
«عزیز» یکی از اسامی و صفات قرآن است: (وانه لکتاب عزیز)؛ «و این کتابی است قطعا شکست ناپذیر». «عزیز» در لغت به چند معنا آمده است:۱. غالب و نیرومند ؛۲. ارجمند و گرامی (شریف و کریم)؛۳. کمیاب.
وجه نامگذاری قرآن به عزیز
قرآن به هر سه معنا «عزیز» نامیده شده است؛ زیرا:۱. غالب و شکست ناپذیر است؛ چون قدرت منطق و استدلال و اتقان معارف قرآن به گونه ای است که هیچ گاه مقهور و مغلوب نمی شود و کسانی که به معارضه با قرآن برخیزند، شکست خورده، نمی توانند مثل آن را بیاورند.۲. عزیز است؛ چون خداوند او را گرامی داشته است و هیچ گونه تغییر و تبدیل در آن راه نمی یابد و با پشتیبانی خدا محفوظ است: (انا نحن نزلنا الذکر وانا له لحافظون). ۳. کمیاب است؛ یعنی مثل و مانندی برای آن نیست.

عزیز (استان مدیه). عزیز ( به عربی: عزیز ) یک شهرداری در الجزایر است که در استان مدیه واقع شده است. [ ۱]

عزیز (ترانه مدونا). «عزیز» ( انگلیسی: Cherish ) ترانه ای از خواننده آمریکایی مدونا از چهارمین آلبوم استودیویی اش، مثل یک نیایش ( ۱۹۸۹ ) است. این ترانه توسط مدونا و پاتریک لنرد نوشته شده و در ۱ اوت ۱۹۸۹ به عنوان سومین تک آهنگ از آلبوم توسط سیر رکوردز و وارنر رکوردز منتشر شد. [ ۱] «عزیز» با محوریت مضامین عشق و روابط ساخته شد و رومئو و ژولیت اثر ویلیام شکسپیر یکی از اصلی ترین الهامات ترانه بود. [ ۲]
«عزیز» به رتبه ۳۷ در جدول فروش ۱۰۰ آهنگ داغ بیلبورد ایالات متحده آمریکا قرار گرفت و هفته بعد به رتبه ۲۷ رسید، پس از آن با رقابت با تک آهنگ «دلم برایت خیلی تنگ شده» از جنت جکسون روبرو شد و در رتبه دوم ۱۰۰ آهنگ داغ بیلبورد قرار گرفت و نتوانست به صدر جدول برسد. [ ۳] [ ۴]

عزیز (فیلم ۱۹۶۵). عزیز ( به انگلیسی: Darling ) فیلمی ۱۲۸ دقیقه ای به کارگردانی جان شلزینگر با بازی جولی کریستی محصول سال ۱۹۶۵ میلادی کشور ایالات متحده است. [ ۱]
دایانا ( جولی کریستی ) که دختر زیبا و تنوع طلبی است، با رابرت ( دیرک بگارد ) رابطه ای عاشقانه را آغاز می کند. هردوی آنها متأهل اند و رابطه شان مخفیانه است. پس از چندی دایانا برای پیگیری علاقهٔ خود به بازیگری با مایلز ( لارنس هاروی ) که به او نقشی در فیلم خود داده، آشنا شده و همبستر می شود. همین موضوع باعث جدا شدن رابرت از او می شود. پس از چندی دایانا با مالکوم عکاس همجنسگرا که همدل ترین کس در اطراف دایانا است، دوست می شود؛ اما بازهم آرام نمی گیرد. با دیدن شهر رم، به پیشنهاد ازدواج شاهزادهٔ پیر جواب مثبت می دهد و وارد کاخ می شود. او نمی تواند زندگی کسالت آور آنجا را تحمل کند، پس به انگلستان برمی گردد تا رابرت را پیدا کند. اما رابرت دیگر او را نمی خواهد و او را به ایتالیا پس می فرستد.

عزیز (فیلم آمریکایی ۲۰۱۵). عزیز[ ۱] ( انگلیسی: Darling ) فیلمی در ژانر ترسناک به کارگردانی میکی کیتینگ است که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد.

عزیز (فیلم کمدی ۱۹۶۵). عزیز ( انگلیسی: The Loved One ) یک فیلم کمدی سیاه وسفید به کارگردانی تونی ریچاردسون است که در سال ۱۹۶۵ منتشر شد. این فیلم بر پایهٔ رمان عزیز اثر اولین وو ساخته شد.
• رابرت مورس
• جاناتان وینترز
• آنجانته کامر
• راد استایگر
• دینا اندروز
• میلتون برل
• جیمز کابرن
• جان گیلگد
• تب هانتر
• مارگارت لیتون
• لیبراچی
• رادی مک داول
• رابرت مورلی
• باربارا نیکولز
• لایونل استندر
• رابرت استون
• پال ویلیامز
• آلن نیپی یر
• برنی کاپل
• جیمی فار

عزیز (مجموعه تلویزیونی). عزیز ( به ترکی استانبولی: AZIZ ) یک سریال تلویزیونی ترکیه ای با درونمایه و تمی میهن پرستانه است در ژانرهای درام، اکشن، تاریخی و رومانس، محصول O3 Medya به کارگردانی رجایی کاراگز. [ ۱] نخستین قسمت عزیز، در تاریخ ۵ نوامبر سال ۲۰۲۱ منتشر شد. آغاز رویداد این سریال، در سال ۱۹۳۴ میلادی رخ می دهد، هنگامیکه استان هاتای در ترکیه کنونی با مرکزیت آنتاکیا، تحت استعمار و استثمار کشور فرانسه است. قسمت پایانی سریال ۲۸ قسمتی عزیز در یک فصل که از کانال شو تی وی ترکیه برای بینندگان به تصویر درآمد در تاریخ ۳ ژوئن ۲۰۲۲ به پایان رسید. [ ۲]
عزیز پایدار، پسر ادیب پایدار: «خان، بزرگ زاده و صاحب نامورترین قالی فروشی» آنتاکیاست درست در زمانیکه آنتاکیا تحت استثمار و استعمار حاکمان فرانسوی ست. عزیز که جوانمردی فرهیخته است از نوجوانی دل باختهٔ دختری زیباچهر به نام «دل ربا» و خواهان ازدواج با اوست. شبی، «عزیز، پسر عمویش: آدم و پسر فرمان روای فرانسوی آنتاکیا: آندره» در کافه ای قرار ملاقات گذاشتند تا عزیز، مژدهٔ ازدواجش با دلربا را به آنان برساند. درست در همان زمان، زد و خوردی شدید، میان آندره و جوانی کیک فروش که قصد فروش کیک هایش به فرانسوی ها را نَداشت رخ می دهد. عزیز که خون میهن پرستی در رگهایش جاریست از جای برخاسته و با میانجیگری، آندره را وادار می سازد تا دست از ضرب و شتم جوان کیک فروش بردارد، خشم و نفرت همهٔ وجود آندره را فرا می گیرد و با فریاد اعلام می کند که آنتاکیا، متعلق به فرانسوی هاست و از کافه خارج می شود. لحظه ای بعد، عزیز نیز از کافه خارج می شود و با فریاد «کمک» دختری در جای خود متوقف می شود. شتابان به سمت فریاد دختر، در گذرگهی تاریک می رسد و با آندره که قصد تعرض به دختری ترک تبار را دارد روبرو می شود؛ آندره با اسلحه عزیز را نشانه می گیرد ولی عزیز، زودتر، آندره را به هلاکت می رساند. عزیز، هراسان به عمارت پدری رسیده و این رخداد را برای پدر و عمویش بازگو می کند. ادیب پایدار که نگران جان عزیز است ازو خواهش می کند تا آبها از آسیاب بیفتند این دیار را ترک گوید. عزیز، شبانه، هنگام خروج از شهر برای خداحافظی به سوی دلربا می رود و بدون آشکارسازی این راز، خواهان سوگند دلربا می شود تا چشم به راهش بماند. پس از خروج عزیز، جوان کیک فروش به اتهام قتل آندره در برابر چشم همگان اعدام می شود. مدت زمانی بعد، عزیز با خطر مرگ مواجه می شود و جان سالم به در می برد اما خبر نادرست مرگ عزیز سراسر آنتاکیا را فرا می گیرد… دو سال بعد، زمانیکه اوضاع آرام می شود، عزیز دوباره به آنتاکیا بازمی گردد ولی به جای آن عمارت پر شکوه، با ویرانه ای متروک روبرو می شود. نگران به سوی منزل عمویش می رود و آنجا با شنیدن خبر خودکشی پدرش از گالیپ پایدار، «حیران و آسیمه» و سپس با دلربا مواجه می شود، دلربایی که با آدم، پسرعموی عزیز نامزد شده…