عراق عجم
لغت نامه دهخدا
فرید وجدی گوید: عراق عجم عبارت از ولایتی است در وسط بلاد عجم به مساحت 357/000 کیلومتر مربع و آن قلب بلاد فرس است و شامل شهرهائی مانند همدان ،اصفهان و غیره میشود.
فرهنگ فارسی
ایالت جبال را در قرون وسطی غالب اوقات عراق عجم نامیده اند تا با عراق عرب اشتباه نشود ایالات جبال شهرهای بزرگی داشت از قبیل کرمانشاه همدان و در شمال خاوری آن ری و در جنوب خاوری اصفهان بود
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] عراق عجم، مقابل عراق عرب می باشد.
در بحث زمین های مفتوح عنوه نیز از عراق عجم نام برده شده است.
محل اطلاق عنوان یاد شده
عنوان یاد شده بر نواحی مرکزی ایران اطلاق می شد و گستره آن شهرهای کرمانشاه ، همدان ، ری و اصفهان را دربر می گرفت.
در بحث زمین های مفتوح عنوه نیز از عراق عجم نام برده شده است.
محل اطلاق عنوان یاد شده
عنوان یاد شده بر نواحی مرکزی ایران اطلاق می شد و گستره آن شهرهای کرمانشاه ، همدان ، ری و اصفهان را دربر می گرفت.
wikifeqh: عراق_عجم
[ویکی شیعه] عِراق عَجَم در مقابل عراق عرب، عنوانی تاریخی برای نواحی مرکزی ایران بوده است.
در مباحث فقهی نیز زمین های مفتوح العنوة را عراق عجم می گفتند که گسترۀ آن شهرهای کرمانشاه، همدان، ری و اصفهان را در برمی گرفت.
یاقوت حموی در کتاب خود حدود عراق عجم را همان مناطق مرکزی ایران دانسته و معتقد است این واژه بعد از سلجوقیان بر زبان ها افتاده است و این مناطق در پنج سده آغازین هجرت به نام الجبال مشهور بوده است.
در مباحث فقهی نیز زمین های مفتوح العنوة را عراق عجم می گفتند که گسترۀ آن شهرهای کرمانشاه، همدان، ری و اصفهان را در برمی گرفت.
یاقوت حموی در کتاب خود حدود عراق عجم را همان مناطق مرکزی ایران دانسته و معتقد است این واژه بعد از سلجوقیان بر زبان ها افتاده است و این مناطق در پنج سده آغازین هجرت به نام الجبال مشهور بوده است.
wikishia: عراق_عجم
دانشنامه آزاد فارسی
عراقِ عَجَم
۱. در اصطلاح جغرافیای تاریخی: نامی که جغرافی دانان اسلامی قرن ۶ق جایگزین نام جَبَل یا بلادالجبل کردند تا محدودۀ جغرافیایی میان دشت های بین النهرین تا کویر مرکزی ایران را مشخص سازند و آن را از عراق عرب متمایز کنند. در دوران باستان این منطقه تقریباً همان سرزمین ماد بود. در دوران اسلامی شامل همدان، اصفهان، قم، کاشان و ری می شد. ۲. در تقسیمات جغرافیایی کشور: تا پیش از ۱۳۱۶ش، نام ولایتی بودکمابیش مطابق با شهرستان های اراک و تفرش امروزی و حاکم نشین آن شهرِ سلطان آباد بود. به موجب قانون تقسیمات کشوری ۱۳۱۶ش، نام حاکم نشین مزبور به اراک مبدّل شد.
۱. در اصطلاح جغرافیای تاریخی: نامی که جغرافی دانان اسلامی قرن ۶ق جایگزین نام جَبَل یا بلادالجبل کردند تا محدودۀ جغرافیایی میان دشت های بین النهرین تا کویر مرکزی ایران را مشخص سازند و آن را از عراق عرب متمایز کنند. در دوران باستان این منطقه تقریباً همان سرزمین ماد بود. در دوران اسلامی شامل همدان، اصفهان، قم، کاشان و ری می شد. ۲. در تقسیمات جغرافیایی کشور: تا پیش از ۱۳۱۶ش، نام ولایتی بودکمابیش مطابق با شهرستان های اراک و تفرش امروزی و حاکم نشین آن شهرِ سلطان آباد بود. به موجب قانون تقسیمات کشوری ۱۳۱۶ش، نام حاکم نشین مزبور به اراک مبدّل شد.
wikijoo: عراق_عجم
پیشنهاد کاربران
حوزه جغرافیایی که از موقعیت سیاسی ممتازی برخوردار است نزدیک پایتخت و نواحی مرکزی است. در محدوده فرمانروایی بیگلربیگی توابع نبوده در محدوده حاکمان ( اصلی ) بوده است ( کتاب موسیقی عصر صفوی ص:85 )
عَراق عَجم نام تاریخی ناحیه ای در مرکز ایران است که از غرب به کوه های زاگرس، از شرق به کویر و از شمال به کوه های البرز منتهی می شود. اصفهان، شهر ری، یزد، نائین، اراک، قزوین و قم از شهرهای عمدهٔ این ناحیه بوده اند. و سبک عراقی در شعر فارسی منسوب به این ناحیه است. در کتاب اسناد نام خلیج فارس در مبحث نام های سرزمین ایران آمده است که در دوره های تاریخی پیش از اسلام ایران مرکزی را ایراکستان می گفتند، برخی نیز این منطقه را اَراک نام گذاری کرده اند و آن را کوچک شدهٔ واژهٔ ایران می دانستند؛ به معنی ایران کوچک. جغرافی دانان و نویسندگان مسلمان، این کلمه را معرب نموده و بر اساس قواعد معرب سازی، ک را به ق تبدیل و آن را اَراق و عَراق ثبت کردند و دشت های منطقهٔ غرب زاگرس را که منطبق با سرزمین صاف ( فلات ) عراق ( به غیر از کردستان ) را ""عَراق عَرب"" نام نهادند که منطبق با منطقه بابیلون دوران باستان است. هنگامی که آریایی ها از سرمای شمال روسیه ( سیبری ) به سرزمین ایران کوچ کردند، یکی از اقوام آن ها به نام قوم ماد که قوی ترین قوم آریایی بود در نواحی غربی ایران کنونی ساکن شدند. این قوم، جنگاور و دامپرور بودند و سرزمین تازه را که سرسبز و گرم بود بهشت رؤیایی خود یافتند. بعدها قوم ماد، پادشاهی ماد یا ماه را در باختر ایران بنا کرد کشور ماد یا ماه از ناحیه ای شامل اراک، ری و اصفهان کنونی تشکیل می شد که به این منطقه بعدها ایالت کوهستانی یا جبال و بعد از آن عَراق عَجم گفتند.
... [مشاهده متن کامل]
معنای عراق، زمین صاف، نزدیک دریا، ساحل رودخانه یا دریا و به گمانی برگرفته شده از واژه فارسی ایراه یا ایران شهر است و یاقوت حموی، باور دارد که همان بابل است. واژهٔ عجم یک واژهٔ عربی است، به معنای کسی که نمی تواند به عربی سخن بگوید یا کسی که عربی را با لهجه سخن می گوید. چون در صدر اسلام و همچنین در چهار سدهٔ نخست هجری قمری بیشتر کسانی که در حکومت اسلامی نفوذ و حضور داشتند و در ضمن عرب نبودند، ایرانی بودند؛ بنابراین واژهٔ عجم، بر ایرانیان اطلاق می شده است. یاقوت حموی در کتاب معجم البلدان ( ج. ۲ ص ۹۹ ) حدود عراق عجم را آورده که همان مناطق مرکزی ایران کنونی است. او می گوید که اصطلاح عراق عجم اولاً غلط و ثانیاً جدید است؛ یعنی در زمان یاقوت حموی که در آغاز سدهٔ هفتم می زیسته اصطلاح جدیدی بوده است. یاقوت می گوید که لفظ عراق عجم پس از سلجوقیان، بر زبان ها افتاده است و مناطق مرکزی ایران در پنج سدهٔ آغازین هجرت به نام الجبال مشهور بوده است. پدیده ای که در لفظ عراق عجم دیده می شود، همگونی و تشبیه مناطق مرکزی ایران به عراق عرب یعنی عراق کنونی یا به قول یاقوت حموی بابِل است.
... [مشاهده متن کامل]
معنای عراق، زمین صاف، نزدیک دریا، ساحل رودخانه یا دریا و به گمانی برگرفته شده از واژه فارسی ایراه یا ایران شهر است و یاقوت حموی، باور دارد که همان بابل است. واژهٔ عجم یک واژهٔ عربی است، به معنای کسی که نمی تواند به عربی سخن بگوید یا کسی که عربی را با لهجه سخن می گوید. چون در صدر اسلام و همچنین در چهار سدهٔ نخست هجری قمری بیشتر کسانی که در حکومت اسلامی نفوذ و حضور داشتند و در ضمن عرب نبودند، ایرانی بودند؛ بنابراین واژهٔ عجم، بر ایرانیان اطلاق می شده است. یاقوت حموی در کتاب معجم البلدان ( ج. ۲ ص ۹۹ ) حدود عراق عجم را آورده که همان مناطق مرکزی ایران کنونی است. او می گوید که اصطلاح عراق عجم اولاً غلط و ثانیاً جدید است؛ یعنی در زمان یاقوت حموی که در آغاز سدهٔ هفتم می زیسته اصطلاح جدیدی بوده است. یاقوت می گوید که لفظ عراق عجم پس از سلجوقیان، بر زبان ها افتاده است و مناطق مرکزی ایران در پنج سدهٔ آغازین هجرت به نام الجبال مشهور بوده است. پدیده ای که در لفظ عراق عجم دیده می شود، همگونی و تشبیه مناطق مرکزی ایران به عراق عرب یعنی عراق کنونی یا به قول یاقوت حموی بابِل است.
عراق عجم شامل نواحی مرکزی ایران یعنی ری ، اراک، قم، اصفهانو شیراز بوده است.
نام قدیم شهر اراک
به معنی اراک عجم*ایران عجم*
به معنی اراک عجم*ایران عجم*