عبدالملک بن اعین

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] یکی از فرهیختگان سده دوم هجری عبدالملک بن اعین، برادر زراره بن اعین، راوی معروف، و از جمله اصحاب بزرگ حضرت صادق (علیه السّلام) و از دودمان اعین بود.
متاسفانه با آن که تعریف ها و توصیفات ارزنده ای از وی در لسان شریف امام صادق (علیه السّلام) و اندیشمندان شیعه و سنی شده، ولی چهره وی بر برخی از رجالیون پوشیده مانده است. هرچند مقاله حاضر بحثی رجالی نیست اما تا اندازه ای زوایای گوناگون زندگی عبدالملک را بررسی نموده و به علل تضعیف وی از سوی پاره ای رجالیون اهل سنت اشاره کرده و به گونه ای نسبتا مفصل درباره (خاندان) اعین سخن می گوید.عبدالملک، برادر زراره، راوی معروف، از جمله اصحاب بزرگ حضرت صادق (علیه السّلام) و از دودمان اعین بود. برای شناخت عبدالملک لازم است اندکی درباره این خاندان معروف سخن بگوییم
آل اعین
آل اعین بزرگ ترین خاندان علمی شیعی در شهر کوفه بود. بسیاری از افراد این (خاندان) از اصحاب ائمه و راویان بزرگ و فقها بوده اند و کم تر شخصیتی از آنان است که ناقل حدیث نباشد. راویان اعین بالغ بر شصت تن بوده اند. علامه بحرالعلوم با ذکر این نکته که مدایح آل اعین فراوان است، در وجه تمایز آنان با دیگر خاندان های کوفه خصایص ذیل را عنوان کرده است:۱. بزرگ ترین خاندان شیعی؛۲. عظیم الشان ترین آن ها؛۳. عالم ترین خاندان به طوری که در میانشان محدّث و فقیه و ادیب و قاری فراوان بوده است؛۴. دیرپای ترین آن ها، چه نخستین افراد این طایفه در عصر حضرت سجاد (علیه السّلام) و آخرین شان در اوایل غیبت صغرا می زیسته اند. آل اعین علاوه بر ربودن گوی سبقت در میادین دانش، در جنبه های سیاسی نیز فعالیت داشتند، به طوری که قرائن نشان می دهد خواب خوش را از چشمان حکام اموی و عباسی ربودند. حجاج بن یوسف ثقفی، وقتی برای زمامداری به عراق آمد، نگرانی خود را از این دودمان ابراز نمود:«با وجود یک مرد از آل اعین، حکومت برای ما هموار نمی شود.»
← نژاد آل اعین
قبلاً گفتیم مسلّم است سنسن، جد عبدالملک راهب مسیحی بود. طبیعی بود اعین نیز مسیحی باشد. بر اثر جنگی که میان مسلمانان و روم رخ داد، اعین توسط مسلمانان اسیر شد. سپس یک نفر از قبیله بنی شیبان او را خرید و توسط او مسلمان شد. علامه شیخ محمد تستری گفته است اعین سنی بود و به تبع او، فرزندانش سنی بوده اند، سپس جمعی از آنان شیعه شدند. بنابراین می توان به نادرستی خبر علی بن سلیمان، عموی پدری ابوغالب زراری مبنی بر این که اعین از مردم خطه فارس بود که به قصد زیارت امیرالمؤمنین (علیه السّلام) و مسلمان شدن توسط او وطنش را ترک کرد، پی برد.احتمال دیگر این است که اعین در آغاز شیعه و جزو دوستداران امیرالمؤمنین (علیه السّلام) بود، ولی بعدا به واسطه فضای خفقان آلودی که خلفا به وجود آوردند، جزو کسانی شد که به حضرت پشت کرد و مذهب خود را عوض نمود. وقتی ازدواج کرد و دارای اولاد شد، آنان نیز به مسلک اهل تسنن گرایش پیدا کردند، ولی وقتی به رشد کافی رسیدند، بسیاری از آنان حقیقت را دریافتند و در مسلک دوستداران و شیعیان امیرالمؤمنین (علیه السّلام) درآمدند.طبق برخی اخبار، نخستین شیعه آل اعین، عبدالملک بود. او توسط صالح بن میثم رهنمون گشت، سپس برادرش حمران به دست ابوخالد کابلی در این سلک درآمد. طبق گزارشی دیگر، نخستین فرزند اعین که پیرو آل علی (علیهم السلام) شد، ام الاسود، خواهر عبدالملک بود. گویند ابوخالد کابلی در این اقدام مؤثر بود.
ویژگی ها
...

[ویکی شیعه] عبدالملک بن اعین شیبانی کوفی، مُلقّب به ابو ضُرَیس، یکی از بزرگان آل اعین و از اصحاب خاص و مورد وثوق امام باقر و امام صادق (ع) است. پس از وفات او امام صادق(ع)در حقش فرمود مانند او هنوز به دنیا نیامده است. روایات کمی از او به دست ما رسیده است.
سنسن، جد عبدالملک راهب مسیحی بود. طبیعی بود اعین نیز مسیحی باشد. بر اثر جنگی که میان مسلمانان و روم رخ داد، اعین توسط مسلمانان اسیر شد. سپس یک نفر از قبیله بنی شیبان او را خرید و اعین به دست او مسلمان شد. شیخ محمد تقی تستری گفته است اعین سنی بود و به تبع او، فرزندانش سنی بوده اند، سپس جمعی از آنان شیعه شدند.
طبق برخی اخبار، نخستین شیعه آل اعین، عبدالملک بود. او توسط صالح بن میثم رهنمون گشت، سپس برادرش حمران به دست ابوخالد کابلی در این سلک درآمد. طبق گزارشی دیگر، نخستین فرزند اعین که پیرو آل علی(ع) شد، ام الاسود، خواهر عبدالملک بود. گویند ابوخالد کابلی در این اقدام موثر بود.

[ویکی اهل البیت] یکی از فرهیختگان سده دوم هجری عبدالملک بن اعین، برادر زرارة بن اعین، راوی معروف است. متأسفانه با آن که تعریف ها و توصیفات ارزنده ای از وی در لسان شریف امام صادق علیه السلام و اندیشمندان شیعه و سنی شده، ولی چهره وی بر برخی از رجالیون پوشیده مانده است. هر چند مقاله حاضر بحثی رجالی نیست اما تا اندازه ای زوایای گوناگون زندگی عبدالملک را بررسی نموده و به علل تضعیف وی از سوی پاره ای رجالیون اهل سنت اشاره کرده و به گونه ای نسبتا مفصل درباره (خاندان) اعین سخن می گوید.
عبدالملک، برادر زراره، راوی معروف، از جمله اصحاب بزرگ حضرت صادق علیه السلام و از دودمان اعین بود. برای شناخت عبدالملک لازم است اندکی درباره این خاندان معروف سخن بگوییم:
آل اعین بزرگترین خاندان علمی شیعی در شهر کوفه بود. بسیاری از افراد این (خاندان) از اصحاب ائمه و راویان بزرگ و فقها بوده اند و کمتر شخصیتی از آنان است که ناقل حدیث نباشد. راویان اعین بالغ بر شصت تن بوده اند. علامه بحرالعلوم با ذکر این نکته که مدایح آل اعین فراوان است، در وجه تمایز آنان با دیگر خاندان های کوفه خصایص ذیل را عنوان کرده است:
آل اعین علاوه بر ربودن گوی سبقت در میادین دانش، در جنبه های سیاسی نیز فعالیت داشتند، به طوری که قرائن نشان می دهد خواب خوش را از چشمان حکام اموی و عباسی ربودند. حجاج بن یوسف ثقفی، وقتی برای زمامداری به عراق آمد، نگرانی خود را از این دودمان ابراز نمود: «با وجود یک مرد از آل اعین، حکومت برای ما هموار نمی شود».
در این که این خاندان از چه نژادی است، اختلاف وجود دارد. برخی می گویند: جد آنان یعنی سُنْسُنْ از قبیله غسان از نژاد عرب بود، که در صدر اسلام به روم رفت و در آن جا در مسلک راهبان درآمد. سُنْسُنْ فرزندی به نام اعین داشت. ظاهرا در جنگی که میان روم و مسلمانان صورت گرفت، اعین توسط مسلمانان اسیر شد، آن گاه یک نفر از قبیله بنی شیبان او را خریداری کرد، سپس تربیت و فرزندخوانده اش نمود.
پس از مدتی اعین در سایه تربیت پدرخوانده اش قرآن را حفظ کرد و در ادبیات عرب چیره دست شد. روزی پدرخوانده به او گفت: آیا می خواهی از نظر نژادی تو را به قبیله خودم ملحق سازم؟ اعین نپذیرفت. زمانی که اعین بزرگ شد، سنسن از روم آمد و ملاقاتش کرد.
جمعی گویند: سنسن در اصل رومی بود. وقتی اعین اسیر شد و سنسن از جایگاهش اطلاع پیدا کرد، با گرفتن اجازه و امان نامه از مسلمانان چند بار به دیدار فرزندش شتافت. عده ای با توجه به گزارشی گویند که اعین از مردم خطه فارس بود. پس از دیدار امیرالمومنین علیه السلام بدست حضرت اسلام آورد. میان راه با گروهی از بنی شیبان برخورد کرد. آنان پس از گرفتن پیمان «ولا» او را آزاد کردند.

پیشنهاد کاربران

بپرس