عبدالله بهابادی یزدی

[ویکی فقه] بهاباد در ۲۱۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد و بر روی تپه ی ماهورهای بین دو رشته کوه قرار گرفته است. آب و هوای خشک دارد. بهاباد منطقه ای کوهستانی است و هوای آن معتدل و آب زراعتی آن بیشتر از چشمه و قنوات تامین می شود. وسعت آن حدودا ۴۵۰۰ کیلومترمربع که ۹۶۰ کیلومتر آن دشت و بقیه را نواحی کوهستانی و کوهپایه ای تشکیل می دهد.
مهم ترین محصولات بهاباد، انگور ، پسته ، زیره ، گندم ، جو، زعفران ، پنبه ، انواع صیفی جات، محصولات سر درختی است. پنبه و زعفران آن، در کنار انگور و پسته، از مرغوبیت خاصی برخوردار است. در قرن هفتم بهاباد جزء استان کرمان بود و توتیا (دکتر محمد معین در فرهنگ فارسی، درباره توتیا چنین آورده است: توتیا اکسید طبیعی و ناخالص روی که در کوره های ذوب، سرب و روی دست آید و محلول آن گندزدایی قوی است و در چشم پزشکی محلول رقیق آن برای شست وشوی مخاط و پلک ها به کار می رود در قدیم اکسید ناخالص مزبور را در جوش های بهاره و جوش های تراخمی به صورت پودر روی پلک ها می پاشیدند.) از صادرات قابل توجه این استان بود که در بهاباد و کوه بنان به عمل می آمده است.
عمق اعتقادات مردم بهاباد
مردم بهاباد به خاطر ریشه دار بودن سنت های مذهبی و عمق اعتقادات دینی، اصالت فرهنگی اجتماعی و مذهبی خود را حفظ کرده اند. آنان و مردمی سخت کوش و مقاوم و در عین حال مؤمن و متعبد هستند. اهالی بهاباد مردمی مهمان نواز و خون گرم و خوش فکر و سلحشور و اهل دین و دیانت اند. همگی شیعه ی اثنا عشری و شیفته ی مکتب اهل بیت علیهم السلام، هستند. آقای احمد ترحمی بهابادی صاحب کتاب ملا عبدالله بهابادی صاحب حاشیه یکی از نویسندگان خوش قلمی هستند که در این مقاله از کتاب ایشان بهره ها گرفته ایم و جا دارد در این مجال از زحمات طاقت فرسای ایشان در تهیه و چاپ کتاب مذکور قدردانی و تشکر ویژه داشته باشیم.
تولد و تحصیل عبدالله بهابادی
ملانجم الدین عبدالله بن شهاب الدین حسین بهابادی یزدی در اوایل قرن دهم هجری در بهاباد پا به عرصه وجود گذاشت. پدرش شهاب الدین از متدینان بهاباد بود که از تمکن مالی خوب و از منزلت و مرتبتی خاص برخوردار بود. ملاعبدالله بعد از رشد و شکوفایی و تحصیلات مقدماتی پس از چندی اقامت در زادگاه خود برای فرا گرفتن علوم دینی به شهرهای اسلامی شیراز و اصفهان مسافرت کرد. وی در شیراز مقیم مدرسه ی صدریه ی منصوریه گشت و به کسب معارف پرداخت. ملاعبدالله در عین حالی که به فراگیری علوم اشتغال داشت، در مدرسه ی منصوریه به تدریس نیز مشغول بود و شاگردانی را تربیت کرد. آخوند مدتی را نیز در جوار مرقد مطهر امام اول شیعیان امیرالمؤمنین علیهم السلام، در نجف اشرف به بحث و تدریس مشغول بود. از ثمرات این اقامت، حاشیه ی معروف وی بر کتاب تهذیب المنطق سعدالدین تفتازانی است. کتاب مذکور شهرتی بسزا دارد و قرن ها است که به عنوان کتاب درسی در حوزه های علمیه تدریس می شود مرحوم ملاعبدالله شرح نفیس خود را در روز چهارشنبه ۲۷ ذوالقعده ۹۶۷ هجری قمری در نجف اشرف به پایان رساند.
اساتید وی
...