طلقاء

[ویکی فقه] به کسانی همانند ابوسفیان، معاویه و عموما اهل مکه گفته می شود که پس از فتح مکه، مسلمان شدند و سپس رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) آنها را آزاد کرد. اینها عموما مستحق مجازات بودند؛ اما پیامبر، آزادشان کرد و آنان را به بردگی نگرفت.
طَلق در لغت به معنی آزاد و رها آمده است.
بندرریگی، محمد، فرهنگ جدید عربی- فارسی، ذیل ماده.
در اصطلاح فقهی، یعنی کسانی که از روی ناچاری و با اجبار و اکراه
مروارید، علی أصغر، ینابیع الفقهیه، کتاب الجهاد، ص۳۰۵.
با تشکیل حکومت اسلامی در مدینه، رقابت و درگیری بین مسلمانان و قریش ادامه یافت. از مهم ترین غزوات حضرت رسول (صلی الله علیه و آله وسلّم) با کفار قریش، قبل از فتح مکه، به جنگ های بدر ، احد و خندق می توان اشاره کرد. سرانجام خاتم انبیا (صلی الله علیه و آله وسلّم) در سال هشتم هجری
مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۲، ص۲۹۰.
...

[ویکی شیعه] طُلَقاء، به معنای آزادشدگان، گروهی از قریش و دشمنان پیامبر(ص) بودند که او پس از فتح مکه از مجازاتشان صرف نظر کرد. ابوسفیان و معاویه ازجمله برجسته ترین طلقاء بودند. امام علی(ع) در جنگ با معاویه، طلقاء را کسانی معرفی کرد که همواره با اسلام دشمنی کرده و از روی اکراه ایمان آوردند. حضرت زینب(س) هنگام اسارت در شام، یزید را ابن طلقاء (فرزند آزادشدگان) خطاب کرد. برخی از مورخان به بنی امیه لقب حزب الطلقاء داده اند.
طُلَقاء، به معنای اسیرانی که آزاد شده اند، به گروهی از قریش گفته می شد که بعد از فتح مکه، با آنکه مستحق مجازات دانسته شدند، توسط پیامبر(ص) آزاد شدند. ابوسفیان، سهل بن عمرو، حُوَیطب بن عبد العُزَّی، معاویة بن ابی سفیان و ازجمله آنان بودند. نوشته اند که طلقاء پیش از فتح مکه می گفتند محمد را با قومش رها کنید. اگر بر آنها غلبه کرد ما هم اسلام می آوریم و اگر آنها بر محمد پیروز شدند قومش ما را از دست او نجات خواهند داد.
پس از خطاب پیامبر(ص) این عنوان به بنی امیه اطلاق می شد. حضرت زینب(س) در دوران اسارت بعد از کربلا در خطبه ای خطاب به یزید او را ابن الطلقاء خطاب کرد.در دوره های بعدی برخی به بنی امیه حزب الطلقاء می گفتند.

[ویکی اهل البیت] «طلقاء» جمع طلیق است و در لغت به اسیری اطلاق می شود که اسارتش از او برداشته شده و رها شده باشد. و در اصطلاح به کسانی همانند ابوسفیان، معاویه و عموماً اهل مکه گفته می شود که پس از فتح این شهر، مسلمان شدند و سپس رسول اکرم صلی الله علیه و آله آنها را آزاد کرد. این ها عموماً مستحق مجازات بودند؛ اما پیامبر، آزادشان کرد و آنان را به بردگی نگرفت.
طبری در این باره می نویسد: «خداوند، پیغمبر را بر جان آنها تسلط داده بود؛ چرا که اسیر جنگ و غنیمت رسول خدا صلی الله علیه و آله بودند؛ ولی آزادشان کرد؛ به همین سبب، مردم مکه را طلقاء (آزادشدگان) می گفتند».
با تشکیل حکومت اسلامی در مدینه، رقابت و درگیری بین مسلمانان و قریش ادامه یافت. از مهم ترین غزوات حضرت رسول صلی الله علیه و آله با کفار قریش، قبل از فتح مکه به جنگ های بدر، احد و خندق می توان اشاره کرد. سرانجام خاتم انبیاء صلی الله علیه و آله در سال هشتم هجری تصمیم گرفت مکه را فتح کند. این شهر با تدابیر نظامی پیامبر صلی الله علیه و آله بدون درگیری نظامی فتح شد. فرستاده خدا صلی الله علیه و آله در «ذی طوی» سپاه خود را دسته بندی کرد، سپس وارد مکه شد. عده ای از مشرکان مکه، تلاش مذبوحانه ای را برای مقاومت انجام دادند؛ اما این مقاومت بزودی شکسته شد. و مکه تقریباً به راحتی فتح شد.
خاتم انبیاء صلی الله علیه و آله خانه «ابوسفیان» و خانه افرادی را که در خانه اش می ماند و در را می بست و همچنین مسجدالحرام را محل امن قرار داد.
حضرت رسول صلی الله علیه و آله در فتح مکه، نام عده ای را بیان کرد که با آن حضرت و مسلمانان دشمنی کرده بودند و فرمود اینان را به قتل برسانید. ابن هشام می نویسد: « رسول خدا صلی الله علیه و آله به فرماندهان لشکر اسلام دستور داد که در مکه با کسی درگیر نشوند، به استثنای عده ای که آن حضرت، فرمان قتلشان را صادر کرده بود؛ حتی اگر به پرده کعبه آویزان شده باشند».
اسم این افراد در بیشتر منابع به این صورت آمده است: عبد اللّه بن سعد بن ابی سرح (مرتدی که برادر رضاعی عثمان بود)، عبد اللّه بن خطل الأدرمی زیرا غلام مسلمان خود را کشته بود و پس از ارتداد به مکه گریخته بود، مقیس بن صبابه لیثی زیرا مسلمانی را عمداً به جای برادرش که به خطا کشته شده بود به قتل رسانید و پس از ارتداد به مکه فرار کرد، عکرمه بن ابی جهل و فرتنا و ساره که دو زن خواننده ای بودند که اشعاری در هجو پیامبر صلی الله علیه و آله می خواندند و در روز احد، مشرکان را به جنگ با حضرت می شوراندند.
ابن هشام، حویرث بن نقیذ را هم نیز اضافه کرده است. او از کسانی بود که حضرت را در مکه می آزرد.