[ویکی فقه] شهربانو، یکی از همسران امام حسین (علیه السلام) است که در کربلا حاضر بوده و در زمره اسیران کربلا می باشد. وی طبق نقل کتب اخبار و تواریخ خود را پس از امام حسین(علیه السلام) در آب غرق نمود.
شهربانو دختر یزدجرد پادشاه ایران بود. وی پس اسارت به دست لشکریان اسلام در مدینه به همسری امام حسین (علیه السلام) در آمد. در تاریخ یعقوبی چنین آمده که: یکی از فرزندان امام حسین (علیه السلام) علی اصغر است و مادرش حرار دختر یزدجرد می باشد که حسین (علیه السلام) او را غزاله می نامید. بنابر نظر بیشتر مورخان، مادر امام سجاد (علیه السّلام) دختر یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی است. اما در اسم و نحوۀ ازدواج این بانو با امام حسین (علیه السّلام) اختلاف بسیار است. چنان که برای وی تا چهارده و حتی هفده اسم شمرده شده است. با تمام تلاش هایی که بعضی از محققان و نویسندگان در این زمینه انجام داده اند، نظر دقیق و قانع کننده ای در این باره ارائه نشده است.باید توجه داشت که هر چند اصل ماجرا شهرت دارد و در کهن ترین متون تاریخی شیعه چون وقعة الصفین، تاریخ یعقوبی، الارشاد شیخ مفید و بصائر الدرجات نقل شده است، اما اختلاف میان این روایات و عدم سازگاری پاره ای از آن ها با روایات فتوحات، آن قدر چشمگیر است که محققان معاصر، اصل داستان را مشکوک دانسته اند. دلیل دیگری که اصل داستان را خدشه پذیر می کند سندی است که نشان می دهد تا آغاز سدۀ دوم هجری، این شاهزاده ایرانی در خاندان هاشمی ناشناخته بوده است. این سند نامۀ منصور دوانیقی در پاسخ به محمد بن عبدالله (نفس زکیه) که خود را «مهدی امت» خوانده بود، می باشد که در ضمن آن می گوید: «پس از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) برتر از علی بن الحسین (علیه السّلام) در خاندان شما متولد نشده؛ مادر او هم ام ولد (کنیز) بود.» منصور، واژه «ام ولد» را برای تحقیر محمدبن عبدالله به کار برده است. این نامه نیم قرن پس از رحلت امام سجاد (علیه السّلام) نوشته شده است که در آن زمان، بسیاری از هاشمیان زنده بوده اند. اگر داستان شهربانو واقعیت داشت منصور چنان تعبیری به کار نمی برد و اگر دروغ نوشته بود محمد با قاطعیت جواب می داد که مادر امام سجاد (علیه السّلام) شاهزاده بوده است نه کنیز.
← یک نکته تاریخی
برخی شمار فرزندانش را چهار تن ذکر می کنند. ۱- علی اصغر ۲- عبدالله ۳- زینب که در کودکی فوت شد. ۴- ام کلثوم که آنهم در کودکی فوت شد.
حضور در کربلا
اما اینکه شهربانو در کربلا حضور داشته یا نه؟ برخی از منابع بر این باورند که: وی پس از تولّد امام زین العابدین (علیه السلام) در حالت نفاس از دنیا رفت. برخی دیگر معتقدند که او در کربلا حضور داشته، ولی هنگامی که اهل بیت (علیهم السلام) را اسیر کردند شهربانو برای آن که اسیر نشود، خود را به داخل فرات انداخت. صاحب روضة الشهداء می گوید: شهربانو در کربلا حضور داشته، به امام حسین (علیه السلام) عرض کرد که من در اینجا غریب هستم، خواهران و دختران تو چون از تبار پیامبرند، حرمت اینها را نگه می دارند. ولی من دختر یزدجرد شهریار ایران هستم، می ترسم دشمنان حرمت حرم تو را نگه ندارند، امام فرمود: ناراحت نباش تو هم محترم هستی و کسی دست به سوی تو دراز نخواهد کرد. روایتی دیگر این است که امام فرمود: در آن هنگام که من از پشت اسب به زمین افتادم مرکب من نزد تو می آید، شما سوار بر مرکب شو و عنان را به او بسپار که تو را از میان این لشکر بیرون برده و بجایی که خداوند خواهد می رساند. امّا اصلح اقوال این است که شهربانو همراه اهل بیت(علیهم السلام) به شام رفت.
محل دفن
...
شهربانو دختر یزدجرد پادشاه ایران بود. وی پس اسارت به دست لشکریان اسلام در مدینه به همسری امام حسین (علیه السلام) در آمد. در تاریخ یعقوبی چنین آمده که: یکی از فرزندان امام حسین (علیه السلام) علی اصغر است و مادرش حرار دختر یزدجرد می باشد که حسین (علیه السلام) او را غزاله می نامید. بنابر نظر بیشتر مورخان، مادر امام سجاد (علیه السّلام) دختر یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی است. اما در اسم و نحوۀ ازدواج این بانو با امام حسین (علیه السّلام) اختلاف بسیار است. چنان که برای وی تا چهارده و حتی هفده اسم شمرده شده است. با تمام تلاش هایی که بعضی از محققان و نویسندگان در این زمینه انجام داده اند، نظر دقیق و قانع کننده ای در این باره ارائه نشده است.باید توجه داشت که هر چند اصل ماجرا شهرت دارد و در کهن ترین متون تاریخی شیعه چون وقعة الصفین، تاریخ یعقوبی، الارشاد شیخ مفید و بصائر الدرجات نقل شده است، اما اختلاف میان این روایات و عدم سازگاری پاره ای از آن ها با روایات فتوحات، آن قدر چشمگیر است که محققان معاصر، اصل داستان را مشکوک دانسته اند. دلیل دیگری که اصل داستان را خدشه پذیر می کند سندی است که نشان می دهد تا آغاز سدۀ دوم هجری، این شاهزاده ایرانی در خاندان هاشمی ناشناخته بوده است. این سند نامۀ منصور دوانیقی در پاسخ به محمد بن عبدالله (نفس زکیه) که خود را «مهدی امت» خوانده بود، می باشد که در ضمن آن می گوید: «پس از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) برتر از علی بن الحسین (علیه السّلام) در خاندان شما متولد نشده؛ مادر او هم ام ولد (کنیز) بود.» منصور، واژه «ام ولد» را برای تحقیر محمدبن عبدالله به کار برده است. این نامه نیم قرن پس از رحلت امام سجاد (علیه السّلام) نوشته شده است که در آن زمان، بسیاری از هاشمیان زنده بوده اند. اگر داستان شهربانو واقعیت داشت منصور چنان تعبیری به کار نمی برد و اگر دروغ نوشته بود محمد با قاطعیت جواب می داد که مادر امام سجاد (علیه السّلام) شاهزاده بوده است نه کنیز.
← یک نکته تاریخی
برخی شمار فرزندانش را چهار تن ذکر می کنند. ۱- علی اصغر ۲- عبدالله ۳- زینب که در کودکی فوت شد. ۴- ام کلثوم که آنهم در کودکی فوت شد.
حضور در کربلا
اما اینکه شهربانو در کربلا حضور داشته یا نه؟ برخی از منابع بر این باورند که: وی پس از تولّد امام زین العابدین (علیه السلام) در حالت نفاس از دنیا رفت. برخی دیگر معتقدند که او در کربلا حضور داشته، ولی هنگامی که اهل بیت (علیهم السلام) را اسیر کردند شهربانو برای آن که اسیر نشود، خود را به داخل فرات انداخت. صاحب روضة الشهداء می گوید: شهربانو در کربلا حضور داشته، به امام حسین (علیه السلام) عرض کرد که من در اینجا غریب هستم، خواهران و دختران تو چون از تبار پیامبرند، حرمت اینها را نگه می دارند. ولی من دختر یزدجرد شهریار ایران هستم، می ترسم دشمنان حرمت حرم تو را نگه ندارند، امام فرمود: ناراحت نباش تو هم محترم هستی و کسی دست به سوی تو دراز نخواهد کرد. روایتی دیگر این است که امام فرمود: در آن هنگام که من از پشت اسب به زمین افتادم مرکب من نزد تو می آید، شما سوار بر مرکب شو و عنان را به او بسپار که تو را از میان این لشکر بیرون برده و بجایی که خداوند خواهد می رساند. امّا اصلح اقوال این است که شهربانو همراه اهل بیت(علیهم السلام) به شام رفت.
محل دفن
...
wikifeqh: شهربانو_همسر_امام_حسین