زیارت

[ویکی فقه] زیارت حضور نزد کسی به قصد دیدار او از روی تکریم است.
زیارت در لغت به معنای میل و قصد (آهنگ) چیزی یا کسی را کردن است و در عرف، زیارتِ کسی، عبارت است از آمدن نزد او به قصد تکریم و تعظیم و انس گرفتن با وی.
زیارت اهل قبور، اعم از معصومین علیهم السّلام و غیر آنان با حضور در محل دفن آنان به قصد گرامیداشت ایشان و سلام دادن بر آنان تحقق می‏یابد. علاوه بر آن به زیارت معصومان علیهم السّلام از راه دور و نیز زیارت امام زمان عجل اللّه‏ تعالی فرجه با توجه کردن و سلام دادن به ایشان زیارت اطلاق شده است. به زیارت کننده «زائر»، به زیارت شونده «مَزور» و به زیارت و نیز مکان و محل دفن مزور «مزار» گویند؛ چنان که به کلماتی که معصومان علیهم السّلام بدانها زیارت می‏شوند، همچون زیارت جامعه کبیره و عاشورا، «زیارت» اطلاق می‏شود.

کاربرد زیارت در فقه
از احکام و آداب زیارت در بابهای طهارت و حج و به مناسبت در باب نذر سخن گفته‏اند. برخی نیز برای آن با عنوان مزار پس از حج و عمره بابی مستقل منعقد کرده و از احکام و آداب آن به تفصیل در این باب سخن گفته‏اند؛ چنان که برخی با عنوان یاد شده کتابی مستقل نوشته‏اند، مانند مزار ابن قولویه، معروف به کامل الزیارات؛ مزار مفید؛ مزار ابن مشهدی و مزار شهید.

زیارت معصومان علیهم السّلام
...

[ویکی شیعه] زیارت، عملی عبادی است به معنای حضور در پیشگاه پیشوایان دینی یا نزد قبور آنان یا دیدار از مکانی مقدس یا محترم برای اظهار ارادت و احترام و کسب فیض معنوی. زیارت همواره از اعمال پسندیده اسلام بوده و در طول تاریخ، مسلمانان به آن عنایت و اهتمام داشته اند. این عمل عبادی، نزد شیعیان جایگاهی ویژه و اثرات معنوی و ثواب بسیاری دارد. به دلیل جایگاه مهم زیارت در فرهنگ شیعه، این عمل، از ویژگی ها و نمادهای شیعیان به شمار می رود.
فرقه وهابیت با تفسیر هایی خاص از برخی آیات قرآن مدعی است زیارت با سنت پیامبر(ص) سازگار نیست و شبهه هایی را درباره این موضوع مطرح ساخته است. این شبهات باعث شده است تا علمای شیعه و اهل سنت به پاسخگویی و دفاع از مشروعیت زیارت برآیند.
واژه زیارت، همان «زیارة» عربی است که مصدر از ریشه «ز و ر» است. لغت شناسان معانی متعددی برای آن برشمرده اند که همه آنها به مفهوم روی گرداندن، عدول و مایل شدن از چیزی به چیزی دیگر برمی گردند. بدین سان، شخص زیارت کننده را از آن جهت زائر می گویند که وقتی به زیارت شخصی می رود از غیر او رو برمی گرداند.به قسمت بالای سینه نیز «زور» می گویند و شاید به همین خاطر است که به رو در رو شدن و ملاقات نیز زیارت می گویند.

[ویکی اهل البیت] دیدار و ملاقات و به دیدار کسی رفتن را گویند. و در عرف به دیدار کسی به جهت تکریم و تعظیم یا انس گیری رفتن است.
زیارت دیدارکردن با قصد را گویند که در ریشه این واژه مفهوم میل و گرایش نهفته است؛ گویی زیارت کننده از دیگران روی گردانده و به سوی زیارت شونده تمایل و قصد کرده است و نیز در معنای زیارت، قصد اکرام زیارت شونده و انس گرفتن با او نیز نهفته است.
یکی از راههای بزرگداشت مفاخر و صاحبان کمال، زیارت آنان است که در حقیقت موجب بقا و استمرار حیات علمی، هنری و معنوی آنان می گردد. افزون بر این که عامل پیوند نسل حاضر و نسلهای آینده با نسلهای گذشته و وسیله ارتباط روحی با آنان و کمالاتشان است.
در دین اسلام به صورت خاصی از این واقعیت بشری بهره برداری شده است و برای دیدار و زیارت قبور پیشوایان و فداکاران بزرگ آداب و زیاراتی رسیده است که رعایت آن آداب و خواندن آن زیارتها و توجه به مضامین آنها و تأمل در آنها می تواند به صورتی شگفت انگیز، شخصیت ساز و حماسه گستر باشد و این موضوع - چنان که معلوم است - اختصاص به شیعه ندارد. علمای بزرگ اهل سنت نیز درباره ی زیارت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آداب آن، دهها کتاب و رساله نوشته اند همچنین فلاسفه نیز به این واقعیت توجه کرده اند از جمله ابن سینا شرحی مفصل نوشته است در جواب شیخ ابوسعید ابوالخیر، درباره ی اهمیت و فایده ی زیارت قبور صالحان و مردم بزرگ و کامل.
در مذهب شیعه، مکتب زیارت، یکی از آموزنده ترین و سازنده ترین مکاتب بوده است زیرا بزرگان شیعه نوعا شهید شده اند و در زیارتهای آنان دو مضمون همواره ذکر شده است که خواندن و توجه به آن دو مضمون در حال زیارت و صفای دل و کنار تربت شهید، تأثیری غیرقابل انکار دارد.
آن دو مضمون، یکی مربوط به این جهت است که این شهیدان، در راه خدا از همه چیز خود و جان و خون خویش گذشتند و پیوستن به ابدیت را در جوار رحمت حق، بر چند صباح دیگر عمر ترجیح دادند و در راه ابدیت مطلق و پیوند زدن هستی روح خود با آن بیکرانها تأمل و تردید روا نداشتند و از این جهت به والاترین مفهوم بلوغ انسان، در عرصه ی رابطه ی «انسان - خدا» و «انسان - ابدیت» دست یافتند.
مضمون دوم مربوط است به این جهت که این شهیدان در راه اقامه ی عدل و ایستادگی در برابر جباران و ستمگران و امر به معروف و نهی از منکر خون خود را دادند و جان خود را باختند و از این جهت به والاترین مفهوم بلوغ انسان، در عرصه ی رابطه ی «انسان - جامعه» دست یافتند.

[ویکی نور] زیارت، اثر جواد محدثی (متولد سراب، 1332ش) است که در آن، معنا و ماهیت و چرایی و چگونگی زیارت و نقش تربیتی آن را در زندگی فردی و اجتماعی توضیح داده است.
کتاب حاضر، رساله مختصری است و از مقدمه معاونت آموزش و تحقیقات بعثه مقام معظّم رهبری و مقدمه نویسنده و متن اصلی تشکیل شده است.
نویسنده مطالب را به صورت روان و متناسب با زبان و ادبیات امروز و با استناد به منابع معتبر تحلیل کرده است.
برخی از نکات جالب و آموزنده این اثر عبارت است از:
ابن زیاد، در دوره حکومت معاویه، شیعیان کوفه را می شناخت و دنبال آنان می گشت و زیر هر سنگ و کلوخی می یافت، می کُشت. همه را به هراس افکند، دست ها و پاها را برید، شیعه را بر شاخه های نخل، حلق آویز کرد. چشم ها را کور نمود، افراد را طرد و تبعید نمود، تا آنجا که در عراق، چهره برجسته و مشهوری از شیعیان نماند، مگر اینکه همه را یا تبعید کرد یا کشت یا به دار آویخت یا به زندان افکند. مظلومیت آل علی را باید از زبان خودشان شنید... .

زیارت (بم پشت). زیارت، روستایی در دهستان کشتگان بخش بم پشت شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۷۹۹ نفر ( ۲۰۳ خانوار ) بوده است. [ ۱]

زیارت (بندر لنگه). زیارت، روستایی در دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه در استان هرمزگان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۲۵۷ نفر ( ۷۲ خانوار ) بوده است. [ ۱]

زیارت (بندرعباس). زیارت ( بندرعباس ) ، روستایی از توابع بخش فین شهرستان بندرعباس در استان هرمزگان ایرا[ ۱] ن است.
این روستا در دهستان گهره قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۴۱ نفر ( ۲۸خانوار ) بوده است. از جاذبه های گردشگری این روستا قلعه تاریخی که قدمتی چند صد ساله دارد. و مقبره امام زاده سد رجب و بی بی شهربانو میباشد. که نام گذاری این روستا به دلیل وجود این زیارت گاه میباشد.

زیارت (دشتستان). زیارت، روستایی است از توابع بخش مرکزی در شهرستان دشتستان استان بوشهر ایران.
این روستا در دهستان زیارت قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۲۹۰۳نفر ( ۶۶۸خانوار ) می باشد. [ ۱]
این روستا در فاصله ۱۵ کیلومتری غرب شهر برازجان ( مرکز شهرستان دشتستان ) و ۶۵ کیلومتری شمال شرقی بندر بوشهر ( مرکز استان بوشهر ) واقع شده است. این روستا مرکز دهستان زیارت می باشد.
زیارت یکی از قدیمی ترین روستاهای دشتستان می باشد. مکان روستا در گذر تاریخ چندین بار در شعاع چند کیلومتری روستای کنونی جابجا شده است. قدیمی ترین اثر قابل توجه که در روستای کنونی بدست آمده یک سنگ قبر مکعبی شکل و یکدست است که متعلق به فرزند امامزاده علاءالدین منصور از نوادگان امام موسی کاظم مربوط به قرن هفتم هجری قمری می باشد. بقعه امامزاده منصور که دارای گنبد می باشد و دارای سبک معماری تیموری یا سمرقندی و مربوط به قرن هفتم هجری قمری است و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و از زیارتگاههای مهم دشتستان می باشد. بعد از آمدن علاء الدین منصور در دوره خلفای عباسی به این روستا که آن زمان قلعه خشتی نامیده میشده نام روستا به زیارت تغییر می یابد. چرا که افراد از مناطق مختلف برای زیارت آن به این روستا می آمده اند.
مردم روستا در سده های مختلف از مناطق مختلف استان کنونی بوشهر و استاهای فارس، خوزستان و حتی بحرین و عراق و شبه جزیره عربستان به این روستا مهاجرت نموده اند و امروزه همه آنها به گویش دشتستانی صحبت می نمایند.
این روستا دارای فرهنگ تعزیه خوانی سنتی با قدمتی بیش از ۲۵۰ سال می باشد. این روستا دارای ۱۲ شهید و ده ها جانباز دوران جنگ تحمیلی می باشد. شغل اصلی مردم دامداری و کشاورزی می باشد.
این روستا دارای بانک صادرات و پست بانک و نیز اداره آب و مخابرات دیجیتال، پست، و نیز تعداد ۳ مسجد و ۳ حسینیه و نیز ۵ مدرسه شامل دبستان، راهنمایی و دبیرستان پسرانه و دخترانه می باشد ضمناً تعداد ۳ نانوایی و ۱۵ سوپری و ترباری و نیز پاسگاه انتظامی و پایگاه بسیج و پایگاه امداد جاده ای حلال احمر می باشد. در این روستا جایگاه تعویض روغن و پنچرگیری نیز در ۳ مورد وجود دارد. این روستا دارای شرکت تعاونی روستایی نیز می باشد. و همچنین دارای مجتمع پرواربندی با تعداد بیشاز ۱۲۰ قطعه در حال تولید می باشند. [ نیازمند منبع] اولین روستا در کشور ایران میباشد که کانون فرهنگی و تربیتی در آن احداث شد.

زیارت (دشتی). زیارت، روستایی است از توابع شهرستان دشتی بخش کاکی استان بوشهر ایران. این روستا مرکز دهستان کبگان است.
زیارت در فاصله ۷۵ کیلومتری از مرکز شهرستان دشتی ( خورموج ) واقع شده است. این روستا، شمال رودخانه مند در منتهای جنوبی کوه مند قرار دارد و با روستاهای کبگان و کردوان سفلی همجوار می باشد.
این روستا در دهستان کبگان قرار دارد و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ آمار رسمی جمعیت آن ۸۵۶ نفر ( ۲۰۲ خانوار ) می باشد. [ ۱]

زیارت (دلگان). زیارت روستایی در دهستان هودیان بخش مرکزی شهرستان دلگان استان سیستان و بلوچستان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ این روستا بدون جمعیت بوده است. [ ۱]

زیارت (رودان). زیارت، روستایی در دهستان رودخانه بر بخش رودخانه شهرستان رودان در استان هرمزگان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۲۸۷ نفر ( ۸۵ خانوار ) بوده است. [ ۱]

زیارت (سیب و سوران). زیارت، روستایی در دهستان سیب و سوران بخش مرکزی شهرستان سیب و سوران در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۵۹۶ نفر ( ۱۴۸ خانوار ) بوده است. [ ۱]

زیارت (شیروان). زیارت یک شهر تازه تأسیس در فاصله سه کیلومتری مرکز شهرستان ودر بخش مرکزی شهرستان شیروان استان خراسان شمالی ایران است. با تصویب هیئت وزیران، روستای زیارت در تاریخ ۱۰ مرداد ۱۳۹۲ به شهر ارتقاء یافت. [ ۲]
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۴٬۱۷۹ نفر ( ۱٬۲۵۴ خانوار ) بوده است. [ ۳]
منبع درآمد مردم این شهر جدید از محل کشاورزی، باغداری و دامداری سنتی است. باغات انگور و سردرختی زیارت معروف بوده و مردمانی بسیار زحمتکش دارد. آب که نقش اصلی در درآمد مردم زیارت دارد که از رودخانه قلجق و از سد بارزو تأمین می شود. در فصل بهار آب به مزارع جو و گندم تعلق می گیرد و در فصل تابستان آب به باغات تعلق می گیرد. در سال های کم آبی وخشکسالی تأمین آب با سختی انجام می شود و همواره آبیاری دغدغه اصلی مردم است. در قدیم زمانی که سد بارزو نبود آب از مسیر رودخانه با گذر از تونل دست ساز ( سوه ) به شا جوب زیارت وارد می شد پس از گذشتن از پل شیرو به باغات و مزارع می رسید. پل شیرو تمام ایام سال آب داشت به طوری که آنجا دارای ماهی بود. پس از گذشتن آب از اوراض از جویهای انشعابی بانام های محلی"سیل ارته "، قاسم کیچگینه"، "بیوت"، "حمام برقی کوچک وبزرگ " ، "سیبدال برقه" و … به سمت باغات حصار طالب و منصوران و اراضی منصوران وارد می شد. باغات در سال های قبل از سد بارزو خیلی سرسبز و باصفاتر بود. رودخانه در مسیر خود از داخل روستا که از ارتفاعات آقه نشات می گیرد می گذرد. این رودخانه در سال چند بار شاهد سیل های بزرگ و کوچک است که در برخی از اوقات موجب خسارت به مردم می شود. برخی از مردم این روستا جدیداً کارمند شده و حقوق بگیر هستند و اکثراً به شهرهای بزرگتر مهاجرت نموده و افراد غیر بومی زیادی از روستاهای اطراف به زیارت مهاجرت کرده اند.
جاده قدیم مشهد به تهران از داخل زیارت می گذرد و در قدیم رونق زیادی در زیارت ایجاد می کرد.
مردم این شهر به زبانهای ترکی خراسانی و کرمانجی صحبت می کنند و بسیار همدیگر را دوست دارند. دین اسلام و مذهب شیعه هستند . زیارت در هر حصار ( محدوده داخل قلعه که ظاهرا محصور بوده است ) خود دارای یک مسجد هستند و در حال حاضر نزدیک نه مسجد دارند که قدیمی ترین آنها مسجد جامع زیارت در کهنه قلعه واقع شده است . در ایام محرم در همه مساجد عزاداری امام حسین علیه السلام برپاست و شام برای عزاداران توسط یکی از اهالی محل تدارک دیده می شود . مسجد جامع زیارت در حدود دهه 60 شمسی به صورت گلی با دیوارهای ضخیم بود از درب شرقی که وارد مسجد می شدید ابتدا یک پله گود می شد چرا که بالا سر شما بالاخانه مسجد ( قسمت زنانه ) قراد داشت سپس ارتفاع یک پله بیشتر می شد و وارد صحن مسجد می شد یک درب نیز از وسط ضلع جنوبی داشت. از عزاداران و نوحه خوانان معروف کربلایی رضا ( نقش شمر در شبیه خوانی داشت ) ، محمد صوفی ، شیخ رمضان ، حاج رحمان ، کربلایی تقی و. . . را می شود نام برد. حدود سی سال پیش مسجد قدیم بازسازی با مشارکت اهالی وبه شکل کنونی ساخته و اخیرا توسعه یافت. شبیه خوانی از قدیم در زیارت بخش کهنه قلعه و کنار امامزاده حمزه رضا با مشارکت تمامی مساجد و هیاتها در روز عاشورا با شور وحالی ویژه اجرا می شود.

زیارت (فیلم). زیارت ( انگلیسی: Peregrinação ) یک فیلم در ژانر اکشن است که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد. این فیلم به عنوان نماینده پرتغال به نود و یکمین دوره جوایز اسکار معرفی شد ، اما نتوانست جزو نامزدان قرار بگیرد. بوتلهو این فیلم را در سال ۲۰۱۷ براساس یک رمان ساخته است.
«زیارت» در جشنواره سوفیا ( جایزه ملی فیلم پرتغال ) برنده سه جایزه بهترین چهره پردازی، بهترین جلوه های ویژه و بهترین طراحی لباس شده است.
فیلم ماجرای زندگی فردیناند مندس پینتو را در سال ۱۵۳۷ روایت می کند. این مرد از پرتغال فرار می کند و از راه دریایی به هند می رود. او بیست سال را به آزمون های سخت و پر محنت در خاور دور تجربه می کند.

زیارت (فیلم ۱۹۳۳). زیارت ( انگلیسی: Pilgrimage ) فیلمی در ژانر درام به کارگردانی جان فورد است که در سال ۱۹۳۳ منتشر شد.
• هدر آنجل
• ماریان نیکسون
• نورمن فاستر
• بتی بلایت
• فرانسیس فورد
• هدا هاپر
• لوسیل لا لاورن
• رابرت وارویک
• شرلی پالمر
• ویلیام بورِس
• کلاد کینگ

زیارت (فیلم ۱۹۹۹). زیارت ( به انگلیسی: Vanaprastham ) فیلمی محصول سال ۱۹۹۹ و به کارگردانی گاتام منون است. در این فیلم بازیگرانی همچون موهن لال، سوهاسینی مانیراتنام، ماتونار سانکارانکوتی، کوکوپاراماساوان ایفای نقش کرده اند.

زیارت (گرگان). زیارت یکی از روستاهای بخش مرکزی شهرستان گرگان در استان گلستان ایران است.
این روستا در دهستان استرآباد جنوبی قرار داشته و براساس سرشماری سال ۱۳۸۵جمعیت آن ۲٬۲۸۰ نفر ( ۴۷۸ خانوار ) بوده است. [ ۱]
زیارت در ادامه جاده ناهارخوران به سوی کوهستان های جنوب شهر گرگان حدود ۱۰ کیلومتر جلوتر از ناهارخوران قرار دارد. در سال ۱۳۸۵ خورشیدی حدود دو هزار نفر در روستای زیارت زندگی می کردند. این روستا گالش نشین است اما گالش ها در این منطقه در حال ترک سبک زندگی گله داری سنتی و مقیم شدن و اشتغال به کارهای کشاورزی و ساخت وساز هستند. [ ۲]
از اماکن دیدنی این روستا می توان به آبشارهای آن، چشمه آبگرم، امامزاده و همچنین بافت قدیمی روستا نام برد. از نکات جالب در مورد این روستا، میانگین عمر بالای مردم آن است که علت آن نیز زندگی طبیعی و استفاده از مواد غذایی جنگلی است.
زیارت به علت برخورداری از هوای نسبتاً خشک و خنک بازدیدکنندگان بسیار زیادی دارد. روستای زیارت به سرعت رو به گسترش است اگر چه از آغاز سال ۱۳۸۳ استانداری گلستان بدون هر گونه برنامه مشخصی محدودیت هایی را برای ساخت وساز ایجاد کرده ولی آپارتمان سازی در این روستا با شتاب فراوان ادامه دارد.
گویش زیارتی گونه ای از زبان طبری است و زیر شاخه طبری استرآبادی قرار دارد. گالش های زیارت خود را مازندرانی می دانند اما زبان مادری خود را گونه ای مجزا به نام زیارتی ( و نه گالشی یا مازندرانی و نه حتی گرگانی ) می نامند. برخی نیز گویش رایج در این روستا را «زبان روستایی» می خوانند. بسیاری از جوان ترها ترجیح می دهند به فارسی صحبت کنند. [ ۲]
هر چند گونه زبانی روستای زیارت دارای حالت کُنایی ( ارگاتیو ) نیست اما بقایایی محدود از وجود یک ساخت کهن کنایی در آن به چشم می خورد. گویش زیارتی به شدت تحت تأثیر زبان فارسی است و این تأثیر در تمام سطوح صرفی، نحوی و واژگانی این گویش مشاهده می شود. این گویش ولی همچنان هویت طبری خود را حفظ کرده که به ویژه در نظام فعلی آن به روشنی قابل مشاهده است. [ ۲]
گالش های طبری شاخه ای از اقوام طبری تبار هستند که در مناطق کوهستانی استان های گلستان و مازندران زندگی می کنند و به زبان طبری سخن می گویند. [ ۲] [ ۳] [ ۴] گالش یا گاولش «Galeš»، در زبان طبری معنای گاوبان را می دهد. بعبارت ساده تر گالش یعنی کسی که دامداری می کند و گاو و گوسفند پرورش می دهد. کلمه گالش از ریشه سانسکریت گئورکش «Gao - rakš» گرفته شده است «Gao» به معنی گاو است و جزء دوم «Rakš» به معنی پاییدن و نگهبانی کردن است که امروزه در واژه «لشکر»[ ۲] دیده می شود. همچنین در زبان طبری به چوپان گاو گالش «Galeš» و به چوپان گوسفند کرد «kerd» گفته می شود. در متون کهن طبری از کلمه گالش به معنای چوپان استفاده شده است. [ ۵]

زیارت (لاشار). زیارت، روستایی در دهستان لاشار جنوبی بخش پیپ شهرستان لاشار در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۳۷۷ نفر ( ۱۰۱ خانوار ) بوده است. [ ۱]

زیارت (مهرستان). زیارت، روستایی در دهستان دهی بخش مرکزی شهرستان مهرستان در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۴۱۴ نفر ( ۹۹ خانوار ) بوده است. [ ۱]

زیارت (هیدوچ). زیارت، روستایی در دهستان کنت بخش هیدوچ شهرستان سیب و سوران در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۷۸۸ نفر ( ۱۹۴ خانوار ) بوده است. [ ۱]

زیارَت
زیارتگاه مسیحیان، فاطیما، پرتغال
زیارتگاه مسیحیان، فاطیما، پرتغال
زیارتگاه مسیحیان، فاطیما، پرتغال
زیارتگاه مسیحیان، فاطیما، پرتغال
زیارتگاه مسیحیان، فاطیما، پرتغال
زیارتگاه مسیحیان، فاطیما، پرتغال
زیارتگاه مسیحیان، فاطیما، پرتغال
زیارتگاه مسیحیان، فاطیما، پرتغال
سفر به اماکن مقدس از روی اعتقاد مذهبی. زیارت معمولاً به قصد تأمل و تعمیق ایمان مذهبی و پاداش معنوی انجام می گیرد.
زیارت در ادیان گوناگون. در میان مسیحیان، سفرهای زیارتی از قرن ۲ م رایج شد و نتیجۀ مستقیم افزایش آن ها ایجاد مهمانسراهایی برای زائران و تأسیس فرقه های مذهبی شهسواران بود. نقاط زیارتی مهم مسیحیان در قرون وسطابیت المقدس (اورشلیم)، رم، مرقد یعقوبحواری در کومپوستلای اسپانیا، و ضریح قدیس تامس بکتدر کَنتِربِریانگلستان بودند. زیارت، اغلب شامل پرهیز (غذایی یا جنسی) و همچنین گشت و گذار می شد و از این رو عامل مهمی در تبادل افکار بین نواحی و فرهنگ های مختلف بود. انگیزه های زیارت، توبه از گناهان و دغدغۀ آخرت تا کسب فایده ای برای حیات فعلی را دربرمی گرفت، فایده ای که ممکن بود برای برداشت محصولِ بیشتر یا شفایافتن از مرض یا روی آورشدن بخت باشد. زیارت در دین مسیح از واجبات نیست و بیشتر در میان پیروان کلیسای کاتولیک و کلیسای اعلای انگلیکانرواج دارد. یکی از اماکن مقدس پیروان کلیسای کاتولیک لورد در فرانسه است. پرطرفدارترین مکان های زیارتی نقاطی است که مریم عذرابر کسی ظاهر شده یا معجزه ای رخ داده است. سه مرکز زیارتی مهم در انگلستان قرون وسطا عبارت بودند از کنتربری، مرقد ادموندزقدیس در سافُک، و والسینگمدر نورفُک. هنوز در روز عید فصحبه زیارت والسینگم می روند. چینی ها هم، در آیین های بودا و تائو، کوه های مقدسی دارند که از مکان های زیارتی مهم آن ها به شمار می روند. در ژاپن زیارت کوه های مقدس را هر دو آیین شینتوو بودا مثمر ثمر می دانند. در شینتو، کوه فوجیوالاترین خانۀ خدایان محسوب می شود. زائران معمولاً پای پیاده از این کوه که قله اش همیشه پوشیده از برف است بالا می روند. زائران بودایی مکان های منتسب به اولیای بودایی یا جمعی از خیل معابد بودایی را به ترتیب زیارت می کنند، مثلاً ۳۳ حرم کوانُّنیا ۲۵ معبد دیار پاک. نیز مکان های زیارتی بوداییان مشتمل است بر لومبینیزادگاه بودا؛ باغ گَوَزندر سارناتنزدیک بِنارِس که او نخستین موعظه اش را آن جا ایراد کرد؛ درخت بدهیدر حوالی بوده گایادر بیهارکه در آن جا به اشراق رسید؛ شهر بنارس (وارانسی)که سانگ ها(جامعۀ راهبان) را آن جا تأسیس کرد؛ و محل وفاتش کوسینَگَرَهدر اوتار پِرادِش. همچنین معبد دندان در کَندیدر سری لانکا محل یک دندان بودا، و جایی در بالای کوه سری پَدَهکه قدمگاه او تصور می شود. شهر آمریتساردر پنجاب را گوروی چهارم سیک ها به عنوان مرکزی برای جامعۀ سیک پی افکند و معبدهایی در آن بنا نهاد. اکنون اَمریتسار مرکز زیارتی سیک هاخصوصاً در گورپوربها اعیاد گرامیداشت گوروهای سیک است. در آیین هندو شهر بِنارِس و رود گنگ از مکان های مقدس به شمار می روند. هندوان همچنین روینداوان، زادگاه کریشنا، و آیودهیا/آجودیا، زادگاه راما را زیارت می کنند. یونانیان باستان معبدهایی را که در دِلفی و اِفِسوس داشتند مقدس می دانستند. دیوار ندبه در بیت المقدس نیز مکان زیارتی مهمی برای یهودیان است، زیرا پس از آن که آخرین معبد/هیکلآن ها را در ۷۰ م ویران کردند تنها بخش برجای مانده از آن است.
زیارت در اسلام. مسلمانان برای شهرهای مکه و مدینه تقدس ویژه ای قایل اند. مکه زادگاه پیامبر اسلام است و کعبه، خانۀ خدا، در این شهر واقع است. مدینه، محل شگل گیری اولین جامعۀ اسلامی، و مدفن پیامبر اسلام و بسیاری از اصحاب و خاندان او (در قبرستان بقیع) و بیت المقدس، نقطۀ عروج او، از دیگر شهرهای زیارتی مسلمانان است. علاوه بر آن، شهرهای دیگری نیز که مدفن امامان معصوم شیعه هستند در نزد شیعیان مقدس اند که عبارت اند از کربلا، نجف، کاظمین و سامره در عراق (که عتبات عالیات نامیده می شوند) و نیز شهر مشهد در ایران. شهر قم که مدفن حضرت معصومه (س) است نیز نزد شیعیان از حرمت خاصی برخوردار است. در اسلام زیارت خانۀ خدا، که در اصطلاح به آن حج و عمره می گویند، از مهم ترین وظایف واجب و مستحب مسلمانان است که مورد اتفاق همۀ مذاهب است. زیارت قبور پیامبران و امامان و صالحان از نشانه های ایمان و از بهترین وسایل پاک سازی جان و تعدیل اخلاق و تقویت صفات پسندیده شمرده می شود، زیرا یادآور گفتار و کردار پاکان و راستان و الگوپذیری از نیکان است. هنرهایی چون معماری و خوشنویسی و کاشی کاری نیز در زیارتگاه ها جلوۀ خاصی دارد و یادگارهای ماندگاری از نسل های گذشته است. زمینۀ اجابت دعا و قضاء حوائج و شفای بیماران و زدوده شدن غم ها و ناراحتی ها و حصول صفای دل در زیارت معصومین کاملاً فراهم می آید و در این باب نوشته ها بسیار و حکایت ها بی شمار است. زیارت قبور مؤمنان نیز موجب یادآوری مرگ و پندآموزی از بی ثباتی دنیا و تعدیل علایق مادی و دنیوی و آماده شدن برای سفر آخرت است، و هم سبب رقّت قلب و مهربانی کردن با دیگران و دورشدن از خشونت ها و ناهنجاری هاست، به خصوص اگر با توجه بیشتر و رعایت آداب توأم باشد.
آداب زیارت. از آداب زیارت معصومین غسل کردن و پوشیدن جامه های پاکیزه و استعمال عطر، مگر در زیارت امام حسین (ع)، و خواندن زیارت نامه هایی است که متضمن بیان عقاید و نشانگر ادب و معرفت است. از آداب زیارت قبور مؤمنین طهارت داشتن، پرهیز از خنده و سخنان بیهوده و پرداختن به امور دنیا، و خواندن سوره هایی از قرآن است، به خصوص هفت بار سورۀ قدر و یک بار سورۀ حمد و یازده بار سورۀ توحید، و یک بار سورۀ یس. جمعی از علمای شیعه آثاری خاص به نام کتاب المزار پرداخته اند، چنان که در جوامع حدیث بخش خاصی را به نام مزار اختصاص داده اند که در آن ها زیارت نامه های منقول از امامان و نیز آداب و اوقات زیارت و سایر مطالب مربوط به آن آورده شده است. همچنین، در کتب ادعیه، زیارت نامه ها را آورده اند. از زیارت نامه های مشهور می توان از زیارت عاشورا (← زیارت_عاشورا)، زیارت وارث، زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره و زیارت نامه های هریک از چهارده معصوم نام برد. برخی فرقه ها مثل سلفیّه و وهابیّه زیارت را عملی ناروا و بدعت آمیز می دانند و با آن سخت مبارزه می کنند و زائران را از انجام آن بازمی دارند.