رستگاری بهشتیان

[ویکی فقه] رستگاری بهشتیان (قرآن). قرآن کریم فوز و رستگاری را فقط در خشنودی و اطاعت خدا و رسول، ورود به جنّت ، بودن با نیکان و مصون بودن از عذاب جهنم می داند.
فوز به معنی نجات و رستگاری است. راغب در مفردات گفته است:«الفوز الظفر بالخیر مع حصول السلامة: فوز به معنای تحقق پیروزی و موفقیت در کار خیر توأم با سلامت و ایمنی از آفات است.» تاج العروس نیز در توضیح این واژه می گوید: «النَّجاةُ من الشَّرِّ، والظَّفرُ بِالْخَیرِ والأُمنیة:این کلمه در لغت به معنای نجات از شر و پیروزی به خیر و امنیت آمده است» این لغت در دو معنای متضاد به کار می رود، که معنای اوّلی بر نجات و دوّمی بر هلاکت و موت دلالت می کند. راغب فوز در موت را رستگاری و نجات از بند دنیا می داند. شیخ فخر الدین طریحی فوز و فلاح را مترادف دانسته است.
فوز در آیات و روایات
واژه فوز به معنای رستگاری در قرآن هم بصورت واحد «أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ » و هم بصورت صفت و موصوف، به اوصافی مانند مبین، عظیم و کبیر توصیف شده است.• «مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظِیماً:هر کس اطاعت خدا و رسولش کند، به رستگاری (و پیروزی) عظیمی دست یافته است!» • «مَنْ یُصْرَفْ عَنْهُ یَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَ ذلِکَ الْفَوْزُ الْمُبین :آن کس که در آن روز، مجازات الهی به او نرسد، خداوند او را مشمول رحمت خویش ساخته؛ و این همان پیروزی آشکار است.»» • «إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ذلِکَ الْفَوْزُ الْکَبیر:و برای کسانی که ایمان آوردند و اعمال شایسته انجام دادند، باغهایی از بهشت است که نهرها زیر درختانش جاری است؛ و این نجات و پیروزی بزرگ است » بر اساس آیات قرآن فائز و پیروزمند واقعی کسی است که همزمان از دو ویژگی برخوردار باشد: ایمان و عمل صالح•«إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ...ذلِکَ الْفَوْزُ الْکَبیر» تعبیر به" عَمِلُوا الصَّالِحاتِ " (با توجه به اینکه صالحات جمع صالح است) نشان می دهد تنها یک یا چند عمل صالح کافی نیست، باید برنامه در همه جا بر محور عمل صالح دور زند. تعبیر به" ذلک" که در لغت عرب برای اشاره به دور است در اینگونه مقامات بیانگر اهمیت و علو مقام است، یعنی پیروزی و نجات و افتخارات آنها به قدری است که از دسترس فکر ما بیرون است. شیخ طبرسی می فرماید: این که فوز به کبیر توصیف شده برای این است که نعمتهای عمل کنندگان نسبت به آن کسی که عمل نکرده است و بواسطه شفاعت داخل بهشت شده بزرگ است زیرا عاملین از احترام و بزرگداشت و بزرگواری و کرامتهای مخصوص برخوردار هستند. اکر مفسرین گفته اند چون موفقیت های دنیا و مافیها نسبت به فوز و رستگاری در قیامت و نجات از آتش جهنم بسیار ناچیز و پوچ می باشند،به همین علت خداوند رستگاری در قیامت را فوز کبیر توصیف می کند.«ذلک الفوز الکبیر إذ الدنیا وما فیها تصغر دونه» • «الَّذینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فی سَبیلِ اللَّهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْفائِزُون :آنها که ایمان آوردند، و هجرت کردند، و با اموال و جانهایشان در راه خدا جهاد نمودند، مقامشان نزد خدا برتر است؛ و آنها پیروز و رستگارند» علامه در تفسیر این آیه می فرماید: این که مطلب را بصورت جمع آورد، و فرمود:" کسانی که الذین" برای این است که اشاره کند به اینکه ملاک فضیلت، وصف مذکور است، نه شخص معینی. آیه دلالت دارد بر اینکه عمل بدون ایمان فضیلتی نداشته و برای صاحبش نزد خدا باعث درجه ای نمی شود،چنانکه در بالا گذشت رسیدن به فوز با ایمان و عمل صالح محقق می شود و الا ایمان بدون عمل یا عمل بدون ایمان فضیلتی ندارد. در روایات امام علی ع و شیعیان ایشان فائز و رستگاران در قیامت معرفی شده اند. در احادیث متعدد از رسول اکرم ص آمده است:«یا علی شیعتک هم الفائزون یوم القیامة: ای علی شیعیان تو رستگاران در روز قیامت هستند.» از امام باقر ع نیز نقل شده که فرمودند: «...إن شیعتناهم الفائزون یوم القیامة: همانا شیعیان ما، رستگاران در روز قیامت هستند. »بنابراین رستگاران در روز قیامت کسانی هستند که ایمان و عمل صالح را از مسیر ولایت اهل بیت ع تحصیل نمایند.
فوز و رسیدن به بهشت
خداوند در آیات متعددی ورود به بهشت و رسیدن به نعمات بهشتی را فوز عظیم دانسته و از اهل بهشت با تعبیر «فائزون»؛ رستگاران یاد می کند.• «...فمن زحزح عن النار وادخل الجنة فقد فاز...:آنها که از آتش (دوزخ) دور شده، و به بهشت وارد شوند نجات یافته و رستگار شده اند» کلمه" زحزح" در اصل به معنی این است که انسان خود را از تحت تاثیر جاذبه و کشش چیزی تدریجا خارج و دور سازد و" فاز" در اصل به معنی نجات از هلاکت و رسیدن به محبوب است.جمله فوق می گوید: کسانی که از تحت تاثیر جاذبه آتش دوزخ دور شوند و داخل در بهشت گردند، نجات یافته، و محبوب و مطلوب خود را پیدا کرده اند. • «...یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها وَ ذلِکَ الْفَوْزُ الْعَظیم :...خداوند وی را در باغ هایی از بهشت وارد می کند که همواره، آب از زیر درختانش جاری است؛ جاودانه در آن می مانند؛ و این، پیروزی بزرگی است!» • «ان الله اشتری من المؤمنین انفسهم وامولهم بان لهم الجنة... وذلک هو الفوز العظیم:خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را خریداری کرده، که (در برابرش) بهشت برای آنان باشد؛ ...و این است آن پیروزی بزرگ! ». • «فی جنت النعیم:در باغهای پر نعمت بهشت » «ان هـذا لهو الفوز العظیم:راستی این همان پیروزی بزرگ است!» • «اصحـب الجنة هم الفائزون:اصحاب بهشت رستگار و پیروزند» • «...فی جنت عدن ذلک الفوز العظیم:در مسکن های پاکیزه در بهشت جاویدان جای می دهد؛ و این پیروزی عظیم است!»
فوز و اطاعت الهی
...