[ویکی فقه] رسالت قرآن کریم. قرآن مجید آخرین کتاب آسمانی و سند نبوت و معجزه همیشگی پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) است. به همین جهت با هدف بسیار والایی نازل شده که در ضمن آیات این کتاب الهی به آن اشاره گردیده است. خداوند متعال در آغاز سوره ابراهیم (علیه السلام) رسالت اصلی و هدف کلی از فرستادن این کتاب آسمانی را خارج ساختن مردم از ظلمت ها به سوی نور دانسته است؛ و این همان رسالتی است که از سوی خدای متعال برای سایر پیامبران نیز مشخص شده است. از آنجا که موضوع رسالت و مخاطب قرآن انسان است و انسان نیز دارای ابعاد فکری ـ اعتقادی و اخلاقی ـ تربیتی و اجتماعی است، رسالت قرآن را باید از ابعاد مذکور مورد توجه قرار داد.
بهترین معرف برای شرح اوصاف قرآن کریم همانا خود قرآن مجید است و اگر در سخنان عترت طاهره (علیهم السلام) توصیف قرآن مشاهده می شود، باز به استناد خود قرآن حکیم است، لیکن بهره برداری از آن به عهده همتای وی یعنی ثقل اصغر می باشد که به نوبه خود، قرآن ناطق اند، و در هیچ مرحله از مراحل کمال هستی از قرآن جدا نبوده و قرآن نیز در هیچ مقام از مقام های وجودی از آنان جدا نخواهد بود، و اگر کمالی در قرآن باشد که عترت طاهره (علیهم السلام) فاقد آن باشد، یا کمالی در عترت طاهره (علیهم السلام) باشد که قرآن حاوی آن نباشد، اشکال جدایی این دو وزنه ی وزین از هم لازم می آید که روایت متواتر نبی اکرم (صلی الله علیه وآله) آن را برای همیشه مردود می داند.
رسالت قرآن کریم
آنچه فعلا مورد نظر است، رسالت قرآن کریم می باشد؛ یعنی پیام چیزی که انسان کامل با دریافت آن به سِمَت والای رسالت منصوب می گردد؛ چون رسالت هر پیامبری به گرفتن وحی تشریعی اوست که متن پیام و گوهر رسالت خواهد بود، و شناخت رسالت هر پیامبری در گرو معرفت وحی تشریعی او می باشد، چه اینکه نزول هر پیامی به اندازه ی ظرفیت هستی آن انسان متعالی خواهد بود، و از رهگذر تفاوت انبیا با هم: «فَضّلنا بَعضَ النبیّین عَلی بَعض؛ بعضی از پیامبران را بر بعضی دیگر برتری دادیم.» ٍ و امتیاز آنان از هم: «تلک الرُّسل فضَّلنا بعضهم علی بعض؛ بعضی از آن پیامبران را بر بعضی دیگر برتری دادیم.»، می توان به تفاوت پیام ها از هم پی برد؛ زیرا پیام ها گرچه هدف مشترکی دارند، لیکن در سعه و ضیق معارف از هم جدا بوده و در انیق و عمیق بودن، همتای هم نیستند. بنابراین کامل ترین انسان ها، جامع ترین پیام ها را می گیرد و در اثر کلیت و دوام رسالت خویش مُهر نبوت را به همراه دارد و این نشانه ی خاتمیت را هماره بر دوش می کشد و شانه ی او زیر بار مسئولیت ختم رسالت و مهر نبوت، سنگینی توان فرسای آخرین پیام به جوامع بشری را در طول تاریخ احساس می فرماید: «اِنّا سَنُلقی عَلَیکَ قَولًا ثَقیلًا؛ چراکه ما به زودی سخنی سنگین به تو القا خواهیم کرد.»؛ زیرا رسالت او نه تنها نسبت به حال و آینده است، بلکه باید درباره ی ره آورد همه ی پیام آوران گذشته میزان استوار باشد و آن هم نه در حد تصدیق محض، بلکه در مرز سرپرستی و نگهبانی و مدیریت و حفاظت همه جانبه، تا آنچه به جا مانده است از آسیب سانحه تحریف و گزند گزافه گویان محفوظ بماند، و آنچه از خاطره ها رخت بربست یا نابجا تفسیر شده است، درست بیان گردد، تا سلسله ی پیام ها به رهبری قافله سالار آنها یعنی قرآن کریم محفوظ بماند. چه اینکه سلسله ی پیامبران با رهنمود سالارشان محفوظ اند: «وَ اَنزَلنا اِلَیکَ الکِتابَ بِالحقَّ مُصدِّقاً لِما بَینَ یَدَیهِ مِنَ الکِتابِ وَ مُهَیمِناً عَلَیهِ؛ و این کتاب (قرآن) را به حق بر تو نازل کردیم، در حالی که کتب پیشین را تصدیق می کند، و حافظ و نگهبان آنهاست».
انگیزه نهایی پیام ها
انگیزه ی نهایی هر پیامی به اندازه ی درجه ی وجودی مبدأ فاعلی آن یعنی پیام فرستنده و به مقدار هستی مبدأ صوری آن، یعنی محتوای پیام و عصاره ی مضمون آن و به سِعَه مبدأ قابلی آن، یعنی روح مجرد انسان کامل که پذیرای آن است خواهد بود. گرچه تمام پیام های آسمانی از عظمت مبادی چهارگانه یادشده برخوردارند، لیکن بعد از تحلیل نهایی روشن خواهد شد که هیچ پیامی همتای آخرین پیام الهی نمی باشد و امتیاز این پیام نهایی برین، بر تمام پیام های گذشته در تمام مبادی چهارگانه هم چنان محفوظ است.
← از لحاظ مبدأ فاعلی
...
بهترین معرف برای شرح اوصاف قرآن کریم همانا خود قرآن مجید است و اگر در سخنان عترت طاهره (علیهم السلام) توصیف قرآن مشاهده می شود، باز به استناد خود قرآن حکیم است، لیکن بهره برداری از آن به عهده همتای وی یعنی ثقل اصغر می باشد که به نوبه خود، قرآن ناطق اند، و در هیچ مرحله از مراحل کمال هستی از قرآن جدا نبوده و قرآن نیز در هیچ مقام از مقام های وجودی از آنان جدا نخواهد بود، و اگر کمالی در قرآن باشد که عترت طاهره (علیهم السلام) فاقد آن باشد، یا کمالی در عترت طاهره (علیهم السلام) باشد که قرآن حاوی آن نباشد، اشکال جدایی این دو وزنه ی وزین از هم لازم می آید که روایت متواتر نبی اکرم (صلی الله علیه وآله) آن را برای همیشه مردود می داند.
رسالت قرآن کریم
آنچه فعلا مورد نظر است، رسالت قرآن کریم می باشد؛ یعنی پیام چیزی که انسان کامل با دریافت آن به سِمَت والای رسالت منصوب می گردد؛ چون رسالت هر پیامبری به گرفتن وحی تشریعی اوست که متن پیام و گوهر رسالت خواهد بود، و شناخت رسالت هر پیامبری در گرو معرفت وحی تشریعی او می باشد، چه اینکه نزول هر پیامی به اندازه ی ظرفیت هستی آن انسان متعالی خواهد بود، و از رهگذر تفاوت انبیا با هم: «فَضّلنا بَعضَ النبیّین عَلی بَعض؛ بعضی از پیامبران را بر بعضی دیگر برتری دادیم.» ٍ و امتیاز آنان از هم: «تلک الرُّسل فضَّلنا بعضهم علی بعض؛ بعضی از آن پیامبران را بر بعضی دیگر برتری دادیم.»، می توان به تفاوت پیام ها از هم پی برد؛ زیرا پیام ها گرچه هدف مشترکی دارند، لیکن در سعه و ضیق معارف از هم جدا بوده و در انیق و عمیق بودن، همتای هم نیستند. بنابراین کامل ترین انسان ها، جامع ترین پیام ها را می گیرد و در اثر کلیت و دوام رسالت خویش مُهر نبوت را به همراه دارد و این نشانه ی خاتمیت را هماره بر دوش می کشد و شانه ی او زیر بار مسئولیت ختم رسالت و مهر نبوت، سنگینی توان فرسای آخرین پیام به جوامع بشری را در طول تاریخ احساس می فرماید: «اِنّا سَنُلقی عَلَیکَ قَولًا ثَقیلًا؛ چراکه ما به زودی سخنی سنگین به تو القا خواهیم کرد.»؛ زیرا رسالت او نه تنها نسبت به حال و آینده است، بلکه باید درباره ی ره آورد همه ی پیام آوران گذشته میزان استوار باشد و آن هم نه در حد تصدیق محض، بلکه در مرز سرپرستی و نگهبانی و مدیریت و حفاظت همه جانبه، تا آنچه به جا مانده است از آسیب سانحه تحریف و گزند گزافه گویان محفوظ بماند، و آنچه از خاطره ها رخت بربست یا نابجا تفسیر شده است، درست بیان گردد، تا سلسله ی پیام ها به رهبری قافله سالار آنها یعنی قرآن کریم محفوظ بماند. چه اینکه سلسله ی پیامبران با رهنمود سالارشان محفوظ اند: «وَ اَنزَلنا اِلَیکَ الکِتابَ بِالحقَّ مُصدِّقاً لِما بَینَ یَدَیهِ مِنَ الکِتابِ وَ مُهَیمِناً عَلَیهِ؛ و این کتاب (قرآن) را به حق بر تو نازل کردیم، در حالی که کتب پیشین را تصدیق می کند، و حافظ و نگهبان آنهاست».
انگیزه نهایی پیام ها
انگیزه ی نهایی هر پیامی به اندازه ی درجه ی وجودی مبدأ فاعلی آن یعنی پیام فرستنده و به مقدار هستی مبدأ صوری آن، یعنی محتوای پیام و عصاره ی مضمون آن و به سِعَه مبدأ قابلی آن، یعنی روح مجرد انسان کامل که پذیرای آن است خواهد بود. گرچه تمام پیام های آسمانی از عظمت مبادی چهارگانه یادشده برخوردارند، لیکن بعد از تحلیل نهایی روشن خواهد شد که هیچ پیامی همتای آخرین پیام الهی نمی باشد و امتیاز این پیام نهایی برین، بر تمام پیام های گذشته در تمام مبادی چهارگانه هم چنان محفوظ است.
← از لحاظ مبدأ فاعلی
...
wikifeqh: رسالت_قرآن_کریم