خاندان امیرعلایی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] از خاندان های سرشناس معاصر ایران، خاندان امیرعلایی است که اشخاص معروفی از این خانواده در دستگاه نظامی و دولتی مشغول به کار بودند که معروف ترین شان جان محمدخان امیرعلایی و شمس الدین امیرعلایی بود که در ادامه به این دو شخصیت پرداخته می شود.
اولین شخص از این خاندان که در عرصه سیاست مشهوریتی کسب نمود، محمد رحیم خان علاءالدوله امیر نظام است. وی از بزرگان قاجار دولو که پس از مرگ برادرش حسن خان رئیس میرغضب ها شد. او از بزرگان رجال دوره مظفرالدین شاه قاجار در تهران بود. در سال ۱۲۷۸ ملقب به علاءالدوله شد. وی در ذی القعده سال ۱۲۹۹ه. ق در رضائیه (ارومیه سابق) سکته کرد و درگذشت. از کارهای خوب او چاپ مثنوی بود که امروز در بازار موجود است که به مثنوی علاء الدوله معروف گردیده است.
میرزا احمدخان
بعد از او پسرش میرزا احمدخان صاحب شهرت شد. او از بزرگان ایران بود که در طول زندگی خود حاکم شهرهای زنجان، خوزستان، گرگان، مازندران و کرمانشاه شد و بعد از مدتی فرمانروای فارس و بنادر جنوب بود. در سال ۱۳۲۳ه. ق، در زمان صدارت عین الدوله حاکم تهران شد و با استبداد و قدرت کامل حکومت می کرد. در سال ۱۳۲۵ه. ق برای بار دوم، استاندار فارس شد؛ ولی به سبب اعتراضات مردم نسبت به وی، به این ماموریت اعزام نشد. او اقدامات زیادی بر خلاف محمدعلی شاه انجام داد که موجبات دستگیری او را فراهم کرد و حکم اعدام او صادر شد که با شفاعت عضدالملک، شاه از تقصیرش گذشت. او که از رؤسای فوجی از افواج مرکز بود، همانند سایر رؤسا از جیره و مواجب سربازان استفاده می کرد و آنها را در تنگنا و مضیقه قرار می داد.او در سال ۱۳۲۹ه. ق بعد از تبعیدش در فیروزکوه، هنگام سوار شدن کالسکه در جلوی منزلش به ضرب گلوله مجاهدی کشته شد.
سرتیپ جان محمدخان امیرعلایی
سرتیپ جان محمد خان امیرعلایی فرزند امیراحمد خان علاءالدوله از بزرگان عصر قاجار در سال ۱۲۶۵ در تهران به دنیا آمد. او پس از انجام تحصیلات مقدماتی وارد مدرسه قزاقخانه شد که در نهایت توانست با درجه سرهنگی به کار خود پایان دهد. او در کودتایی که در سال ۱۲۹۹ اتفاق افتاد از همراهان میرپنج رضاخان بود که به سبب نشان دادن لیاقتش، رضاخان درجه سرتیپی را به او اعطاء کرد و به فرماندهی پادگان عشرت آباد که تمام رجال سیاسی- نظامی بازداشت شده، در کودتا در آنجا زندانی بودند درآمد و بعد از آن هم فرماندهی تیپ تیرانداز عراق به او سپرده شد، اگر چه ژنرال آیرونساید خود را معمار کودتای ۱۲۹۹ می شناسد؛ اما بدیهی است که کودتا بدون مساعدت و حمایت نیروهای داخلی ممکن نبود، لذا سرتیپ جان محمد خان از افراد تاثیرگذار در این کودتا دانسته می شود.او در برخی از سفرها سردار سپه را همراهی می کرد، به عنوان نمونه در سفر۱۳ آبان سال ۱۳۰۳ به خوزستان، او رضاخان را همراهی کرد، در همین سال سردار سپه در اثر اختلافات با نمایندگان از سمت خود استعفا داد که در آن روز، جان محمدخان با توپ و تیپ خود از دروازه شمیران راه افتاد و از جلوی مجلس رژه رفت و ترس و واهمه ای در دل مخالفان رضاشاه ایجاد کرد و همین کار باعث برگشت رضاخان به منصب قدرت شد.درست یک سال بعد؛ یعنی در سال ۱۳۰۴ ارتقاء پست گرفت و فرماندهی لشکر شرق (خراسان) را برعهده گرفت و نخستین کار وی به محض رسیدن به قدرت، خلع سلاح ترکمن ها بود که از ترس وی در صحرا پراکنده شدند. در تانستان همین سال، سردار معزز بجنوردی که یکی از دلاوران نظامی ایران و حاکم بجنورد بود و برادر و داماد وی را به قتل رساند که این عمل موجب شورش در منطقه شد.
← انتساب به آجوردان شاه
...

پیشنهاد کاربران

بپرس