جمیل بن دراج

[ویکی فقه] جَمیل بن دَرّاج ، راوی ، محدّث و فقیه نامدار شیعی می باشد .
جمیل بن درّاج در حدیث از مشهورترین و موثق ترین راویان شیعه است که تمامی رجالیان وی را توثیق و تمجید کرده و او را با عناوینی چون ثقه ، شیخ و وجه الطائفه ستوده اند که هر کدام از این عناوین ، به تنهایی ، بر اعتبار روایات او نزد نقادان حدیث دلالت می کند.

فقاهت ابن دراج
علاوه بر این ، کَشّی وی را در زمره هجده تن فقیهی ذکر کرده است که اصحاب امامیه (العِصابة ) بر صحت روایات ، تصدیق اقوال و فقاهت آنها اتفاق نظر و اجماع دارند. کشّی نامهای این هجده تن را در سه گروه شش نفری آورده و جمیل را در گروه دوم قرار داده است . این سه گروه ــکه در اصطلاح حدیثی شیعه ، به اصحاب اجماع معروف اند و بالاترین درجات اعتماد و وثاقت را در فقه و حدیث شیعه دارندــ به ترتیب در سه طبقه از اصحاب مشترک امام باقر و امام صادق علیهماالسلام ، اصحاب امام صادق علیه السلام و اصحاب مشترک امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام جای می گیرند. جمیل بن درّاج موثق ترین و فقیه ترین فرد از گروه دوم به شمار آمده است.

نام جمیل بن دراج در کتب اربعه
...

[ویکی شیعه] جَمیل بن دَرّاج ، (درگذشته حدود ۱۲۸ق) راوی ، محدّث و فقیه شیعه در قرن دوم. او از اصحاب اجماع است که حدود ۳۰۰ حدیث از امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) روایت کرده است. او همچنین از بیش از ۵۰ راوی از جمله زراره بن اعین و محمد بن مسلم حدیث نقل کرده است. بیش از ۴۰ تن از جمله برخی از اصحاب اجماع مانند بزنطی از او روایت کرده اند. روایات جمیل بیشتر درباره عقاید، اخلاق، آداب و فقه است. رجالیان شیعه او را توثیق کرده اند.
نام جمیل در شمار اصحاب امام رضا (ع) نیز آمده است. او پس از شهادت امام کاظم(ع)، برای مدت کوتاهی به واقفیه پیوست، سپس از آنان جدا شد و امامت امام رضا (ع) را پذیرفت.
از تاریخ ولادت جمیل بن دراج اطلاعی در دست نیست . کنیه او، ابوعلی یا ابومحمد بود. خاندان او مقیم کوفه بودند و با قبیله نَخَع پیوند ولاء (وابستگی حمایتی ) داشتند، به همین سبب او را نَخَعی یا مَوْلی النَّخَع نیز خوانده اند.

[ویکی اهل البیت] جمیل بن درّاج کوفی (زنده قبل از 203ه.ق) مکنی به ابو علی/ابو محمّد نخعی، از راویان و محدّثان شیعه است که از اصحاب اجماع بلکه افقه اصحاب امام صادق(ع) به شمار آمده است. وی از یاران امام موسی کاظم(ع) نیز بوده است. صاحب «معجم رجال الحدیث»، روایاتی را که وی از معصوم (امامان باقر، صادق، موسی، رضا علیهم السلام ) نقل کرده است، به 239 مورد می رساند.
وی از کسانی چون: ابوبصیر، ابان بن تغلب، زراره، محمد بن مسلم، فضیل بن یسار و… روایت می کند و راویان او نیز بسیارند؛ محدّثانی چون: ابن ابی عمیر، حسن بن محبوب، صالح بن عقبه، ابو مالک حضرمی، صفوان بن یحیی، حمّاد بن عثمان و….
وی، دانشمند فروتنی بوده است. این حقیقت، از گفتگوی ابن ابی عمیر با او معلوم می گردد. ابن ابی عمیر می گوید: به جمیل گفتم: محضر درس تو چه باشکوه برقرار است! گفت: آری؛ به خدا سوگند، ما نزد زرارة بن اعین، جز به منزله کودکان مکتبی که اطراف معلّمشان باشند، نبودیم.
جمیل، در میدان عبادت و تقوا نیز مقامی منیع داشته و سجده های طولانی او زبانزد خاص و عام بوده7 و در علوم زمان خود، تبحّر و نزد محدّثان، منزلتی رفیع داشته است.وی با اینکه از نظر مالی وضع چندان خوبی نداشت، از همکاری با جائران سخت پرهیز می کرد.
ابن درّاج، «اصل»ی داشته که گروه بسیاری آن را روایت کرده اند و نیز کتابی را با همکاری محمد بن حمران تألیف کرده که حسن بن علیّ بن بنت الیاس آن را روایت کرده است. کتاب دیگری را هم با مشارکت مرازم بن حکیم تدوین کرده که حسین بن عبیداللّه آن را روایت کرده است.
ایشان، در پایان عمر با برکت خود، نابینا شد و در زمان حضرت رضا(ع) رحلت کرد و در طارمیه، کنار دجله، مدفون شد.
نجاشی او را این گونه ستوده است: شیخنا و وجه الطائفة، ثقة، روی عن أبی عبداللّه وأبی الحسن علیهما السلام.