جراحی

[ویکی فقه] یکی از شاخه های علم پزشکی جراحی می باشد و از آن در بخش مسائل مستحدثه سخن گفته اند.
جراحی عبارت است از هر گونه عملی در جهت تشخیص یا درمان بیماریها، آسیبها و ناهنجاریها که مستلزم شکافتن پوست یا مخاط باشد.
عمل جراحی روی بیمار به منظور مداوا کردن وی یا پیشگیری از بیماری به وسیله پزشک حاذق، در فرض لازم بودن چنین کاری جایز،
بلکه در صورت توقف زندگی و سلامت بیمار بر آن واجب است.

جرّاحی یا نیشگری یکی از شیوه های درمانی در پزشکی، دندانپزشکی و دامپزشکی است. البته به دانش و تکنیک های این شیوه نیز جرّاحی گفته می شود. در این روش معمولاً از برش برای برداشتن بخشی از بدن ( مانند کیسه صفرا، لوزه یا آپاندیس ) یا بافت عفونی یا سرطانی یا کار گذاشتن وسیله ای ( مانند پروتز یا دریچه مصنوعی ) یا دستکاری و اصلاح نقصی ( مانند دوختن آنوریسم یا باز کردن رگ ) استفاده می شود. جرّاح یا نیشگر به فرد متبحر در جرّاحی گفته می شود. در زبان پارسی باستان به آن «نیشگری» یا «زخمگری» گفته می شود.
یک تیم جراحی متشکل از جراح، دستیار جراح، یک متخصص بیهوشی، یک پرستار گردش خون و یک تکنسین جراحی است. جراحی معمولاً از چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشد، اما معمولاً یک نوع درمان مداوم یا دوره ای و مورد تکرار نیست.
جراحی عبارت است از هرگونه عملی در جهت تشخیص یا درمان بیماری ها، آسیب ها و ناهنجاری ها که مستلزم شکافتن پوست یا مخاط باشد. جراحی یک تخصص پزشکی است که از تکنیک های دستی و ابزاری بر روی یک فرد برای بررسی یا درمان یک وضعیت پاتولوژیک مانند یک بیماری یا آسیب، برای کمک به بهبود عملکرد بدن، ظاهر، یا ترمیم نواحی بدن و پارگی های ناخواسته استفاده می کند.
به عنوان یک قاعدهٔ کلی، زمانی که یک روش پزشکی شامل بریدن بافت های فرد یا بستن زخم قبلی باشد، جراحی محسوب می شود. سایر روش هایی که لزوماً تحت این عنوان قرار نمی گیرند، مانند آنژیوپلاستی یا آندوسکوپی، در صورتی که شامل روش های جراحی «متداول» یا تنظیماتی مانند استفاده از یک محیط استریل، بیهوشی، شرایط ضدعفونی شده و تجهیزات جراحی معمول مانند بخیه زدن یا استاپلر جراحی باشند، ممکن است جراحی در نظر گرفته شوند. تمام انواع جراحی به عنوان روش های درمانی تهاجمی در نظر گرفته می شوند.
روش های جراحی معمولاً بر پایهٔ فوریت، هدف و نوع روش، سیستم بدنی، اندام و موضع درگیر، درجهٔ تهاجمی و ابزار مورد استفاده دسته بندی می شوند.
• بر پایهٔ زمان بندی: جراحی انتخابی برای اصلاح یک وضعیت غیرتهدیدکنندهٔ زندگی انجام می شود و به درخواست فرد و مشروط به در دسترس بودن جراح و امکانات جراحی انجام می شود. جراحی نیمه انتخابی جراحی است که باید برای جلوگیری از ناتوانی دائمی یا مرگ انجام شود، اما می تواند برای مدت کوتاهی به تعویق بیفتد. جراحی اورژانسی یا اضطراری جراحی است که باید بدون تأخیر انجام شود تا از مرگ یا ناتوانی های جدی و/یا از دست دادن اندام ها و عملکردها جلوگیری شود.
• بر پایهٔ هدف: جراحی اکتشافی برای کمک یا تأیید تشخیص پزشکی انجام می شود. جراحی درمانی شرایط و وضعیتی را که قبلاً تشخیص داده شده است، درمان می کند. جراحی زیبایی برای بهبود ظاهر یک ساختار یا اندام بدن انجام می شود.
• بر پایهٔ نوع روش: قطع عضو شامل بریدن قسمتی از بدن، برای مثال یک اندام یا یک انگشت است. اخته کردن نیز یک مثال از جراحی قطع عضو است. رزکسیون برداشتن تمام یک اندام داخلی یا قسمتی از بدن، یا یک بخش کلیدی ( لوب ریه، ربع کبد ) از چنین اندام یا قسمتی از بدن است که نام یا کد خاص خود را دارد. رزکسیون سگمنتال می تواند شامل ناحیهٔ کوچک تری از یک اندام مانند بخش کوچکی از کبد یا یک برونش ریه باشد. [ ۱] اکسیزیون عبارت است از بریدن یا برداشتن تنها بخشی از اندام، بافت یا سایر قسمت های بدن یک فرد. اکسترپاسیون برداشتن کامل یا تخریب کامل یک عضو بدن است. [ ۲] کاشت مجدد شامل اتصال مجدد یک قسمت بریده شدهٔ بدن است. جراحی ترمیمی شامل بازسازی یک قسمت آسیب دیده، مثله شده یا تغییرشکل یافته از بدن است. جراحی پیوند عضو، جایگزینی یک عضو یا قسمتی از بدن با قرار دادن عضوی دیگر از انسان ( یا حیوان ) متفاوت به فرد تحت عمل جراحی است. برداشتن عضو یا قسمتی از بدن انسان یا حیوان زنده برای استفاده در پیوند نیز نوعی جراحی است.
• بر پایهٔ موضع جراحی: هنگامی که جراحی بر روی یک دستگاه یا ساختار بدن انجام می شود، ممکن است بر پایهٔ اندام، سیستم اندام یا بافت درگیر دسته بندی شود. برای مثال می توان به جراحی قلب ( که روی قلب انجام می شود ) ، جراحی گوارشی ( که در دستگاه گوارش و اندام های جانبی آن انجام می شود ) ، و جراحی ارتوپدی ( که روی استخوان ها یا ماهیچه ها انجام می شود ) اشاره کرد.
• بر پایهٔ درجهٔ تهاجمی روش های جراحی: جراحی کم تهاجمی شامل برش های بیرونی کوچک تر برای قرار دادن ابزارهای کوچک تر در داخل حفره یا ساختارهای بدن است، مانند جراحی لاپاراسکوپی یا آنژیوپلاستی. در مقابل، یک روش جراحی بازمانند لاپاراتومی نیاز به یک برش بزرگ برای دسترسی به ناحیهٔ مورد نظر دارد.
• بر پایهٔ تجهیزات مورد استفاده: جراحی لیزری شامل استفاده از لیزر برای برش بافت به جای تیغ جراحی یا ابزارهای جراحی مشابه است. ریزجراحی شامل استفاده از میکروسکوپ جراحی توسط جراح برای دیدن ساختارهای کوچک است. در جراحی رباتیک از یک ربات جراحی استفاده می شود مانند سامانهٔ جراحی داوینچی

جرّاحی (surgery)
جرّاحی
جرّاحی
جرّاحی
شاخه ای از پزشکی که از طریق عمل جرّاحی به معالجۀ بیماری، نابهنجاری یا جراحت می پردازد. جرّاحی سنتی با ابزارهای برنده انجام می شده است، اما امروزه برای درمان یا رفع ضایعات از فناوری هایی مانند امواج مافوق صوت و لیزر استفاده می کنند. جراحی در محیط ضد عفونی شده و با استفاده از داروی بیهوشی انجام می شود. رشته های تخصّصی بسیاری در جرّاحی وجود دارد ازجمله، جرّاحی قلب، ارتوپدی (استخوان ها و مفاصل)، چشم، اعصاب (مغز و عصب ها)، قفسۀ سینه و کلیه؛ دیگر تخصص ها عبارت اند از جرّاحی پلاستیک و ترمیمی و پیوند عضو. به لحاظ تاریخی، جراحی برای دمل ها، قطع عضو، مشکلات دندان، سوراخ کردن جمجمه و زایمان در تمدن های باستانی دنیای قدیم و جهان نو صورت می گرفت. طی قرون میانه، جرّاحان عرب فنون پزشکی اسلامی را به اروپا انتقال دادند، و در این قاره، طی دوران رنسانس، مطالعه در زمینۀ کالبدشناسی و فیزیولوژی ادامه یافت. در پزشکی در قرن ۱۹ پیشرفت های زیادی در عمل های جرّاحی صورت گرفت، اگرچه محافظه کاری مانع از پذیرش فناوری ها و نظریات جدید می شد. ایگناتس زملوایس مجارستانی، دستیار بخش زایمان، که به منظور ممانعت از سرایت آلودگی، شستن دست ها را در آهک کلردار رواج داده بود و با وجود این که میزان تلفات در بخش های تحت نظر او کاهش چشمگیری یافته بود، به سبب تلاش در تحمیل این روش ضدعفونی کردن (بهداشت بالینی)، مجبور شد استعفا کند. داروهای بیهوشی در اواسط قرن ۱۹ معمول شد: رابرت لیستون، جراح اسکاتلندی، کاربرد اتر را برای قطع عضو آغاز کرد، و جیمز سیمپسون، متخصّص زایمان اسکاتلندی، در ۱۸۴۵ استفاده از کلروفرم را متداول ساخت. جراحان مشهوری همچون جان اسنو و جیمز سایم از انتخاب داروهای بیهوشی حمایت کردند و جان اسنو نخستین متخصّص بیهوشی بود که در ۱۸۵۳، از کلروفرم برای بیهوش کردن ملکه ویکتوریا هنگام تولد شاهزاده لئوپولد استفاده کرد. در نیمۀ دوم قرن ۱۹ جوزف لیستر ضدعفونی کننده ها را کشف کرد، که جرّاحانی نظیر ویلیام چین از آن پشتیبانی کردند، و پایۀ عمل های جراحی موفقیت آمیز شد. از دیگر جراحان مشهور قرن ۱۹ یوهان دیفنباخ را می توان نام برد که پیش گام عمل جراحی پلاستیک در برلین، پایتخت آلمان، بود. کشف آنتی بیوتیک ها و روش های مؤثر انتقال خون در نیمۀ نخست قرن ۲۰ انجام عمل جراحی را بی خطرتر و کارآمدتر ساخت. به جای برخی عمل های جراحی قدیمی، همچون توراکوپلاستی (که موجب نابودی نسبی ریه می شد) برای درمان سل، درمان های دیگر صورت می پذیرد. همچنین، نیاز به جراحی های آزمایشی، با رواج شیوه های تصویربرداری بدون نیاز به جراحی نظیر مافوق صوت و سی تی اسکن کاهش یافته است. عمل آندوسکوپی (معاینۀ داخل بدن به وسیلۀ مشاهدۀ مستقیم) موجب پیشرفت جراحی سوراخ کلیدی شده است.