تقوا و سعادت اخرتی

[ویکی فقه] تقوا و سعادت آخرتی (قرآن). از جلوه های تقواپیشگی برخورداری انسان متقی از خیر و سعادت آخرت می باشد.
متقین، برخوردار از خیر و سعادت آخرت هستند:«قل اؤنبئکم بخیر من ذلکم للذین اتقوا عند ربهم جنـت تجری من تحتها الانهـر خــلدین فیها وازوج مطهرة...؛ بگو: آیا شما را از چیزی آگاه کنم که از این (سرمایه های مادی)، بهتر است؟ برای کسانی که پرهیزگاری پیشه کرده اند، (و از این سرمایه ها، در راه مشروع و حق و عدالت، استفاده می کنند،) در نزد پروردگارشان (در جهان دیگر)، باغ هایی است که نهرها از پایِ درختانش می گذرد؛ همیشه در آن خواهند بود؛ و همسرانی پاکیزه...»«لـکن الذین اتقوا ربهم لهم جنـت تجری من تحتها الانهـر خــلدین فیها نزلا من عند الله وما عند الله خیر للابرار؛ ولی کسانی (که ایمان دارند، و) از پروردگارشان می پرهیزند، برای آنها باغ هایی از بهشت است، که از زیر درختانش نهرها جاری است؛ همیشه در آن خواهند بود. این، نخستین پذیرایی است که از سوی خداوند به آنها می رسد؛ و آنچه در نزد خداست، برای نیکان بهتر است!»«.. والاخرة خیر لمن اتقی...؛ ... و سرای آخرت، برای کسی که پرهیزگار باشد، بهتر است!...»«وما الحیوة الدنیا الا لعب ولهو وللدار الاخرة خیر للذین یتقون....؛ زندگی دنیا، چیزی جز بازی و سرگرمی نیست! و سرای آخرت، برای آنها که پرهیزگارند، بهتر است!...»«.. والدار الاخرة خیر للذین یتقون.... ؛ و سرای آخرت برای پرهیزگاران بهتر است...»«.. ولدار الاخرة خیر للذین اتقوا...؛ ... و سرای آخرت برای پرهیزکاران بهتر است!...»«وقیل للذین اتقوا ماذا انزل ربکم قالوا خیرا... ولدار الاخرة خیر ولنعم دار المتقین؛ (ولی هنگامی که) به پرهیزگاران گفته می شد: پروردگار شما چه چیز نازل کرده است؟» می گفتند: خیر (و سعادت) .... و سرای آخرت از آن هم بهتر است؛ و چه خوب است سرای پرهیزگاران!»«قل اذلک خیر ام جنة الخلد التی وعد المتقون کانت لهم جزاء ومصیرا؛ (ای پیامبر!) بگو: آیا این بهتر است یا بهشت جاویدانی که به پرهیزگاران وعده داده شده؟! بهشتی که پاداش اعمال آنها، و قرارگاهشان است.»«وزخرفـا وان کل ذلک لما متـع الحیوة الدنیا والاخرة عند ربک للمتقین؛ و انواع زیورها ولی تمام اینها بهره زندگی دنیاست، و آخرت نزد پروردگارت از آن پرهیزگاران است!»«ان المتقین فی مقام امین• فی جنـت وعیون• یلبسون من سندس واستبرق متقـبلین• کذلک وزوجنـهم بحور عین• یدعون فیها بکل فـکهة ءامنین• لا یذوقون فیها الموت الا الموتة الاولی و وقـهم عذاب الجحیم• فضلا من ربک ذلک هو الفوز العظیم؛ (ولی) پرهیزگاران در جایگاه امنی قرار دارند،•در میان باغ ها و چشمه ها• آنها لباس هایی از حریر نازک و ضخیم می پوشند و در مقابل یکدیگر می نشینند• اینچنین اند بهشتیان ؛ و آنها را با حورالعین تزویج می کنیم! • آنها در آنجا هر نوع میوه ای را بخواهند در اختیارشان قرار می گیرد، و در نهایت امنیت به سر می برند!• هرگز مرگی جز همان مرگ اوّل (که در دنیا چشیده اند) نخواهند چشید، و خداوند آنها را از عذاب دوزخ حفظ می کند• این فضل و بخششی است از سوی پروردگارت، این همان رستگاری بزرگ است!»
برخورداری از برترین نعمت
با توجه به آنچه در آیه قبل درباره اشیاء مورد علاقه انسان در زندگی مادی دنیا آمده بود در اینجا در یک مقایسه، اشاره به مواهب فوق العاده خداوند در جهان آخرت و بالاخره قوس صعودی تکامل انسان کرده، می فرماید: بگو: آیا شما را از چیزی آگاه کنم که از این (سرمایه های مادی) بهتر است (قل ا انبئکم بخیر من ذلکم). سپس به شرح آن پرداخته، می افزاید: برای کسانی که تقوا پیشه کرده اند در نزد پروردگارشان باغ هایی از بهشت است که نهرها از زیر درختانش جاری است، همیشه در آن خواهند بود، و همسرانی پاکیزه و (از همه بالاتر) خشنودی خداوند نصیب آنها می شود، و خدا به بندگان بینا است (للذین اتقوا عند ربهم جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و ازواج مطهرة و رضوان من الله و الله بصیر بالعباد). آری این باغ های بهشتی بر خلاف غالب باغ های این جهان، هرگز آب روان از پای درختانش قطع نمی شود. و بر خلاف مواهب مادی این جهان که بسیار زودگذر و ناپایدار است جاودانی و ابدی است. همسران آن جهان، بر خلاف بسیاری از زیبارویان این جهان هیچ نقطه تاریک و منفی در جسم و جان آنها نیست و از هر عیب و نقصی پاک و پاکیزه اند همه اینها در یک طرف، و مساله خشنودی خداوند (رضوان من الله) که برترین نعمت های معنوی است یک طرف، آری این نعمت معنوی مافوق تصور نیز در انتظار مؤمنان پرهیزکار است. قابل توجه اینکه: این آیه با جمله: ا انبئکم (آیا شما را آگاه کنم) آغاز شده، که یک جمله استفهامیه است و برای گرفتن پاسخ از فطرت های بیدار و عقل و خرد انسانی، مطرح شده تا نفوذش در شنونده عمیق تر باشد و از سوی دیگر این جمله از ماده انباء، گرفته شده که معمولا در مورد خبرهای مهم و قابل توجه به کار می رود. در واقع قرآن مجید در این آیه، به افراد با ایمان اعلام می کند که اگر به زندگی حلال دنیا قناعت کنند و از لذات نامشروع و هوس های سرکش و ظلم و ستم به دیگران بپرهیزند، خداوند لذاتی برتر و بالاتر در جهت مادی و معنوی که از هرگونه عیب و نقص پاک و پاکیزه است، نصیب آنها خواهد کرد.
پاسخ به یک پرسش
در اینجا سؤالی مطرح است و آن اینکه آیا در بهشت، لذات مادی هم وجود دارد؟ بعضی چنین می پندارند که لذایذ مادی منحصر به این جهان است، و در آن جهان اثری از این لذایذ نیست و تمام تعبیراتی که در آیات قرآن درباره باغ های بهشتی و انواع میوه ها و آبهای جاری و همسران خوب آمده کنایه از یک سلسله مقامات و مواهب معنوی است که از باب، کلم الناس علی قدر عقولهم (با مردم به اندازه فکرشان سخن بگو) به این صورت تعبیر شده است. ولی در برابر این پندار باید گفت: هنگامی که ما طبق صریح آیات فراوانی از قرآن کریم، معاد جسمانی را قبول کردیم باید برای هر دو قسمت (جسم و روح) موهبت هایی به تناسب آنها، منتها در سطحی عالی تر وجود داشته باشد و اتفاقا در این آیه اشاره به هر دو قسمت شده، هم آنچه شایسته معاد جسمانی است و هم آنچه شایسته روح و رستاخیز ارواح می باشد. در واقع آنها که تمام نعمت های مادی آن جهان را کنایه از نعمت های معنوی می گیرند تحت تاثیر مکتب های التقاطی قرار گرفته علاوه بر این که بدون جهت ظواهر آیات قرآن را تاویل کرده معاد جسمانی و لوازم آن را به کلی فراموش نموده و منکر شده اند. و شاید جمله: و الله بصیر بالعباد (خداوند به وضع بندگان خود بینا است) که در آخر آیه آمده اشاره به همین حقیقت باشد یعنی او است که می داند جسم و جان آدمی در جهان دیگر هر کدام چه خواسته هایی دارند و این خواسته ها را در هر دو جانبه به نحو احسن تامین می کند.
عاقبت متقین و کفار
...