تقوا و بصیرت

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تقوا و بصیرت (قرآن). رعایت تقوا و ترس از خدا، موجب بهره مندی از بصیرت، برای شناخت حق و باطل و بصیرت انسان برای شناخت خطر شیطان می شود.
تقوا، باعث بیداری و بصیرت انسان از خطر شیطان می شود:ان الذین اتقوا اذا مسهم طــئف من الشیطـن تذکروا فاذا هم مبصرون.پرهیزگاران هنگامی که گرفتار وسوسه های شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و کیفر او) می افتند و (در پرتو یاد او، راه حق را می بینند و) ناگهان بینا می گردند.
← دیدگاه علامه طباطبایی
رعایت تقوا و ترس از خدا، موجب بهره مندی از بصیرتی ویژه، برای شناخت حق و باطل می شود:یـایها الذین ءامنوا ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانـا...ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، برای شما وسیله ای جهت جدا ساختن حق از باطل قرار می دهد (روشن بینی خاصی که در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت) نکره آمدن کلمه «فرقانا» حکایت دارد که این بصیرت خدادادی، عنایتی ویژه و غیر از عقل و فطرت و مانند آن است که خداوند به عموم انسان ها عطا فرموده است و از آن به بیدار دلی تعبیر می شود و این بیدار دلی برای شناخت حق و باطل است.در آیات گذشته یک سلسله دستورات حیات بخش که ضامن سعادت مادی و معنوی بود بیان شد ولی بکار بستن آنها جز در سایه تقوا میسر نیست، لذا در این آیه اشاره به اهمیت تقوا و آثار آن در سرنوشت انسان می کند، در این آیه چهار نتیجه و ثمره برای تقوی و پرهیزکاری بیان شده است. نخست می فرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید اگر تقوی پیشه کنید و از مخالفت فرمان خدا بپرهیزید به شما نورانیت و روشن بینی خاصی می بخشد که بتوانید حق را از باطل به خوبی تشخیص دهید (یا ایها الذین آمنوا ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا).فرقان صیغه مبالغه از ماده فرق است و در اینجا به معنای چیزی است که به خوبی حق را از باطل جدا می کند. این جمله کوتاه و پر معنا یکی از مهم ترین مسائل سرنوشت ساز انسان را بیان کرده و آن اینکه در مسیر راهی که انسان به سوی پیروزی ها می رود همیشه پرتگاه ها و بیراهه هایی وجود دارد که اگر آنها را به خوبی نبیند و نشناسد و پرهیز نکند چنان سقوط می کند که اثری از او باقی نماند در این راه مهم ترین مساله، شناخت حق و باطل، شناخت نیک و بد، شناخت دوست و دشمن، شناخت مفید و زیان بخش، و شناخت عوامل سعادت و یا بدبختی است، اگر به راستی انسان این حقائق را به خوبی بشناسد رسیدن به مقصد برای او آسان است. مشکل این است که در بسیاری از این گونه موارد انسان گرفتار اشتباه می شود باطل را به جای حق می پندارد و دشمن را به جای دوست انتخاب می کند، و بیراهه را شاهراه. در اینجا دید و درک نیرومندی لازم است و نورانیت و روشن بینی فوق العاده. آیه فوق می گوید: این دید و درک ثمره درخت تقوی است اما چگونه تقوی و پرهیز از گناه و هوی و هوس های سرکش به انسان چنین دید و درکی می دهد شاید برای بعضی مبهم باشد اما کمی دقت پیوند میان این دو را روشن می سازد.

پیشنهاد کاربران

بپرس