[ویکی فقه] تقلید قربانی (قرآن). تقلید قربانی به معنای علامت گذاری قربانی تا معلوم شود برای قربانی کردن در حج است.
قربانی های تقلید شده، با نشان حج، از شعائر الهی است:یـایها الذین ءامنوا لا تحلوا شعـئر الله... ولا القلـئد...ای کسانی که ایمان آورده اید! شعائر و حدود الهی (و مراسم حج را محترم بشمرید! و مخالفت با آنها) را حلال ندانید! ... و نه قربانی های نشاندار را ... . مبتنی بر اینکه امور یاد شده بعد از «شعائر الله» از باب ذکر خاص بعد از عام باشد.در این آیه چند دستور مهم اسلامی از آخرین دستوراتی که بر پیامبر صلی الله علیه وآله نازل شده است بیان گردیده که همه یا اغلب آنها مربوط به حج و زیارت خانه خدا است: ۱. نخست خطاب به افراد با ایمان کرده می فرماید: شعائر الهی را نقض نکنید و حریم آنها را حلال نشمرید. (یا ایها الذین آمنوا لا تحلوا شعائر الله). در اینکه منظور از شعائر الهی چیست در میان مفسران گفتگوی بسیار است، ولی به تناسب قسمت های دیگر این آیه، و با توجه به سال نزول آن (سال دهم هجری) که سال حجة الوداع پیغمبر صلی الله علیه وآله بود، چنین به نظر می رسد که منظور از شعائر مناسک و برنامه های حج باشد که مسلمانان موظفند احترام همه آنها را نگاه دارند، شاهد این تفسیر اینکه در قرآن کلمه شعائر معمولا در مورد مراسم حج بکار رفته است... قربانیانی را که برای حج می آورند، اعم از اینکه بی نشان باشند (هدی) و یا نشان داشته باشند (قلائد) (قلائد جمع قلاده به معنی چیزی است که به گردن انسان یا حیوانی می اندازند و در اینجا منظور چهار پایانی است که برای قربانی در مراسم حج آنها را نشان می گذارند.) حلال نشمرید و بگذارید که به قربانگاه برسند و در آنجا قربانی شوند (و لا الهدی و لا القلائد).
آثار تقلید قربانی
قربانی های بی نشان و با نشان، تقلید شده حج، دارای نقشی ویژه در قوام و برپایی جوامع دارند:جعل الله الکعبة البیت الحرام قیـمـا للناس والشهر الحرام والهدی والقلـئد...خداوند، کعبه (بیت الحرام) را وسیله ای برای استواری و سامان بخشیدن به کار مردم قرار داده و همچنین ماه حرام، و قربانی های بی نشان، و قربانی های نشاندار را ... . الشهر الحرام و مابعد آن عطف بر «الکعبة» و در حقیقت آنها نیز مفعول اول برای «جعل» می باشند و مفعول دوم آن یعنی «قیاما للناس» به قرینه ماقبل حذف شده است. در آیات پیش، درباره حرمت «حرم» سخن گفت. اکنون درباره کعبه و ماه حرام، می فرماید: جعل الله الکعبة البیت الحرام قیاما للناس: خداوند، حج کعبه یا نصب کعبه را قوام زندگی و کسب های مردم قرار داد. کلمه «قیام» مصدر است. گویی مقصود این است که مردم مسلمان با نصب کعبه در میانشان، قیام می کنند و امر معیشت و احوال آنها بدینوسیله اصلاح می شود زیرا در زیارت کعبه، تجارت آنها سامان می گیرد و از انواع خیر و برکت، برخوردار می شوند. سعید بن جبیر گوید: هر کس به زیارت این خانه آید و طالب خیر دنیا و آخرت باشد، نصیبش می شود. همین مضمون از امام صادق علیه السّلام نیز روایت شده است. ابن عباس گوید: یعنی خداوند، کعبه را وسیله امنیت و رفاه مردم قرار داده است و اگر کعبه نبود، مردم دچار فنا و هلاکت می شدند. مردم جاهلیت، خانه خدا را محل امن و امان می شناختند. اگر کسی قاتل پدر و پسر خود را در حرم می یافت، او را نمی کشت. و الشهر الحرام: و همچنین ماه حرام. چهار ماه حرام است: یکی از آنها (ماه رجب) تنها و سه ماه دیگر پی در پی هستند (ذی القعده و ذی الحجه و محرم) علت اینکه: آنها را یکی شمرده، این است که «شهر حرام» جنس است. از لحاظ نحوی عطف است بر مفعول اول. و الهدی و القلائد: علت اینکه در اینجا هدی (قربانی) و قلائد (قربانی های قلاده دار) را نیز در ردیف کعبه و و ماه حرام، وسیله قوام زندگی مردم معرفی می کند، این است که: اینها هم قسمتی از اعمال حج هستند و بنابراین به شؤون خانه خدا بستگی دارند. مردم جاهلیت، در ماه های حرام، جنگ نمی کردند، شمشیرها و سلاح های جنگی را به گوشه ای می انداختند و با خیال راحت به تامین وسائل زندگی خود میپرداختند. هر گاه مردی خودش یا دیگری را بوسیله شاخه های درختان حرم. قلاده بگردن می کرد، دیگری از خطر تعدی و تجاوز، مصون بود. این رسم را از آیین اسماعیل به ارث برده بودند و هم چنان باقی ماند تا ظهور اسلام که جلو ظلم و تعدی گرفته شد.
احکام تقلید قربانی
نسبت به قربانی تقلید شده، و نشان دار شده برای حج حکم عدم جواز هتک حرمت داده اند:یـایها الذین ءامنوا لاتحلوا شعـئر الله... ولا القلـئد...ای کسانی که ایمان آورده اید! شعائر و حدود الهی (و مراسم حج را محترم بشمرید! و مخالفت با آنها) را حلال ندانید! ... و نه قربانی های نشاندار را ... . خداوند متعال، به تفصیل احکام، پرداخته، می فرماید: یا ایها الذین آمنوا لا تحلوا شعائر الله: ای مردمی که خدا و رسولش را تصدیق می کنید، شعائر خدا را حلال مشمارید ... و لا القلائد: قربانیانی را که قلاده بگردن دارند، حلال مشمارید. در این باره نیز اقوالی است: ۱. ابن عباس و جبایی گویند: منظور، حیواناتی است که قلاده بگردن داشتند و برای قربانی آورده شده بودند. علت اینکه موضوع قربانیان مجددا تکرار می شود، این است که: می خواهد دستور دهد که قربانیان را خواه قلاده بگردن باشند یا نباشند نباید حلال شمرد. ۲. منظور قلاده هایی است که بگردن حیوانات قربانی می انداختند. آنها را از گشودن قلاده ها نهی می کند، زیرا واجب بود که قلاده ها را نیز صدقه دهند. این قول از ابوعلی جبایی است. وی اضافه می کند که: قلاده، ریسمان پشمی بود که بگردن قربانیها می افکندند. حسن گوید: نعلی بود که بگردن شتر و گاو می افکندند و لازم بود که اگر قیمتی دارد، صدقه دهند. به نظر ما بهتر این است که منظور نهی از حلال شمردن «قلاده» باشد، اعم از این که بگردن انسانی باشد یا حیوانی. یا اینکه نهی از حلال شمردن آنکه قلاده به گردن است باشد، خواه قلاده بگردن حیوان باشد، یا انسان. در این آیه مجددا مؤمنین مورد خطاب واقع شده اند، و این تکرار خطاب شدت اهتمام به حرمات خدای تعالی را می رساند. در جمله: لا تحلوا حلال مکنید، کلمه احلال که مصدر آن فعل است، به معنای حلال کردن است، و حلال کردن و مباح دانستن ملازم با بی مبالات بودن نسبت به حرمت و مقام و منزلت پروردگاری است که این عمل را بی احترامی به خود دانسته، و این کلمه در هر جا به یکی از این معانی است، یا به معنای بی مبالاتی است، و یا به معنای بی احترامی نسبت به مقام و منزلت است. احلال شعائر الله، به معنای بی احترامی به آن شعائر و یا ترک آنها است، (و احلال شهر الحرام) به معنای این است که حرمت این چهار ماه را که جنگ در آنها حرام است نگه ندارند، و در آنها جنگ کنند، و همچنین در هر جا معنای مناسب به آنجا را افاده می کند. کلمه قلائد جمع قلاده به معنای گردنبند است، و در اینجا به معنای هر چیزی است مانند نعل و مثل آن، که به عنوان اعلام به قربانی، به گردن حیوان می اندازند و به این وسیله اعلام می کنند که این شتر یا گاو یا گوسفند قربانی راه خدا است، اگر احیانا گم شد، و کسی او را پیدا کرد، باید به منا بفرستد تا از طرف صاحبش قربانی شود.
قربانی های تقلید شده، با نشان حج، از شعائر الهی است:یـایها الذین ءامنوا لا تحلوا شعـئر الله... ولا القلـئد...ای کسانی که ایمان آورده اید! شعائر و حدود الهی (و مراسم حج را محترم بشمرید! و مخالفت با آنها) را حلال ندانید! ... و نه قربانی های نشاندار را ... . مبتنی بر اینکه امور یاد شده بعد از «شعائر الله» از باب ذکر خاص بعد از عام باشد.در این آیه چند دستور مهم اسلامی از آخرین دستوراتی که بر پیامبر صلی الله علیه وآله نازل شده است بیان گردیده که همه یا اغلب آنها مربوط به حج و زیارت خانه خدا است: ۱. نخست خطاب به افراد با ایمان کرده می فرماید: شعائر الهی را نقض نکنید و حریم آنها را حلال نشمرید. (یا ایها الذین آمنوا لا تحلوا شعائر الله). در اینکه منظور از شعائر الهی چیست در میان مفسران گفتگوی بسیار است، ولی به تناسب قسمت های دیگر این آیه، و با توجه به سال نزول آن (سال دهم هجری) که سال حجة الوداع پیغمبر صلی الله علیه وآله بود، چنین به نظر می رسد که منظور از شعائر مناسک و برنامه های حج باشد که مسلمانان موظفند احترام همه آنها را نگاه دارند، شاهد این تفسیر اینکه در قرآن کلمه شعائر معمولا در مورد مراسم حج بکار رفته است... قربانیانی را که برای حج می آورند، اعم از اینکه بی نشان باشند (هدی) و یا نشان داشته باشند (قلائد) (قلائد جمع قلاده به معنی چیزی است که به گردن انسان یا حیوانی می اندازند و در اینجا منظور چهار پایانی است که برای قربانی در مراسم حج آنها را نشان می گذارند.) حلال نشمرید و بگذارید که به قربانگاه برسند و در آنجا قربانی شوند (و لا الهدی و لا القلائد).
آثار تقلید قربانی
قربانی های بی نشان و با نشان، تقلید شده حج، دارای نقشی ویژه در قوام و برپایی جوامع دارند:جعل الله الکعبة البیت الحرام قیـمـا للناس والشهر الحرام والهدی والقلـئد...خداوند، کعبه (بیت الحرام) را وسیله ای برای استواری و سامان بخشیدن به کار مردم قرار داده و همچنین ماه حرام، و قربانی های بی نشان، و قربانی های نشاندار را ... . الشهر الحرام و مابعد آن عطف بر «الکعبة» و در حقیقت آنها نیز مفعول اول برای «جعل» می باشند و مفعول دوم آن یعنی «قیاما للناس» به قرینه ماقبل حذف شده است. در آیات پیش، درباره حرمت «حرم» سخن گفت. اکنون درباره کعبه و ماه حرام، می فرماید: جعل الله الکعبة البیت الحرام قیاما للناس: خداوند، حج کعبه یا نصب کعبه را قوام زندگی و کسب های مردم قرار داد. کلمه «قیام» مصدر است. گویی مقصود این است که مردم مسلمان با نصب کعبه در میانشان، قیام می کنند و امر معیشت و احوال آنها بدینوسیله اصلاح می شود زیرا در زیارت کعبه، تجارت آنها سامان می گیرد و از انواع خیر و برکت، برخوردار می شوند. سعید بن جبیر گوید: هر کس به زیارت این خانه آید و طالب خیر دنیا و آخرت باشد، نصیبش می شود. همین مضمون از امام صادق علیه السّلام نیز روایت شده است. ابن عباس گوید: یعنی خداوند، کعبه را وسیله امنیت و رفاه مردم قرار داده است و اگر کعبه نبود، مردم دچار فنا و هلاکت می شدند. مردم جاهلیت، خانه خدا را محل امن و امان می شناختند. اگر کسی قاتل پدر و پسر خود را در حرم می یافت، او را نمی کشت. و الشهر الحرام: و همچنین ماه حرام. چهار ماه حرام است: یکی از آنها (ماه رجب) تنها و سه ماه دیگر پی در پی هستند (ذی القعده و ذی الحجه و محرم) علت اینکه: آنها را یکی شمرده، این است که «شهر حرام» جنس است. از لحاظ نحوی عطف است بر مفعول اول. و الهدی و القلائد: علت اینکه در اینجا هدی (قربانی) و قلائد (قربانی های قلاده دار) را نیز در ردیف کعبه و و ماه حرام، وسیله قوام زندگی مردم معرفی می کند، این است که: اینها هم قسمتی از اعمال حج هستند و بنابراین به شؤون خانه خدا بستگی دارند. مردم جاهلیت، در ماه های حرام، جنگ نمی کردند، شمشیرها و سلاح های جنگی را به گوشه ای می انداختند و با خیال راحت به تامین وسائل زندگی خود میپرداختند. هر گاه مردی خودش یا دیگری را بوسیله شاخه های درختان حرم. قلاده بگردن می کرد، دیگری از خطر تعدی و تجاوز، مصون بود. این رسم را از آیین اسماعیل به ارث برده بودند و هم چنان باقی ماند تا ظهور اسلام که جلو ظلم و تعدی گرفته شد.
احکام تقلید قربانی
نسبت به قربانی تقلید شده، و نشان دار شده برای حج حکم عدم جواز هتک حرمت داده اند:یـایها الذین ءامنوا لاتحلوا شعـئر الله... ولا القلـئد...ای کسانی که ایمان آورده اید! شعائر و حدود الهی (و مراسم حج را محترم بشمرید! و مخالفت با آنها) را حلال ندانید! ... و نه قربانی های نشاندار را ... . خداوند متعال، به تفصیل احکام، پرداخته، می فرماید: یا ایها الذین آمنوا لا تحلوا شعائر الله: ای مردمی که خدا و رسولش را تصدیق می کنید، شعائر خدا را حلال مشمارید ... و لا القلائد: قربانیانی را که قلاده بگردن دارند، حلال مشمارید. در این باره نیز اقوالی است: ۱. ابن عباس و جبایی گویند: منظور، حیواناتی است که قلاده بگردن داشتند و برای قربانی آورده شده بودند. علت اینکه موضوع قربانیان مجددا تکرار می شود، این است که: می خواهد دستور دهد که قربانیان را خواه قلاده بگردن باشند یا نباشند نباید حلال شمرد. ۲. منظور قلاده هایی است که بگردن حیوانات قربانی می انداختند. آنها را از گشودن قلاده ها نهی می کند، زیرا واجب بود که قلاده ها را نیز صدقه دهند. این قول از ابوعلی جبایی است. وی اضافه می کند که: قلاده، ریسمان پشمی بود که بگردن قربانیها می افکندند. حسن گوید: نعلی بود که بگردن شتر و گاو می افکندند و لازم بود که اگر قیمتی دارد، صدقه دهند. به نظر ما بهتر این است که منظور نهی از حلال شمردن «قلاده» باشد، اعم از این که بگردن انسانی باشد یا حیوانی. یا اینکه نهی از حلال شمردن آنکه قلاده به گردن است باشد، خواه قلاده بگردن حیوان باشد، یا انسان. در این آیه مجددا مؤمنین مورد خطاب واقع شده اند، و این تکرار خطاب شدت اهتمام به حرمات خدای تعالی را می رساند. در جمله: لا تحلوا حلال مکنید، کلمه احلال که مصدر آن فعل است، به معنای حلال کردن است، و حلال کردن و مباح دانستن ملازم با بی مبالات بودن نسبت به حرمت و مقام و منزلت پروردگاری است که این عمل را بی احترامی به خود دانسته، و این کلمه در هر جا به یکی از این معانی است، یا به معنای بی مبالاتی است، و یا به معنای بی احترامی نسبت به مقام و منزلت است. احلال شعائر الله، به معنای بی احترامی به آن شعائر و یا ترک آنها است، (و احلال شهر الحرام) به معنای این است که حرمت این چهار ماه را که جنگ در آنها حرام است نگه ندارند، و در آنها جنگ کنند، و همچنین در هر جا معنای مناسب به آنجا را افاده می کند. کلمه قلائد جمع قلاده به معنای گردنبند است، و در اینجا به معنای هر چیزی است مانند نعل و مثل آن، که به عنوان اعلام به قربانی، به گردن حیوان می اندازند و به این وسیله اعلام می کنند که این شتر یا گاو یا گوسفند قربانی راه خدا است، اگر احیانا گم شد، و کسی او را پیدا کرد، باید به منا بفرستد تا از طرف صاحبش قربانی شود.
wikifeqh: تقلید_قربانی_(قرآن)