تفسیر ابوالجارود

[ویکی فقه] زیاد بن منذر معروف به ابوجارود، صاحب تفسیر و بنیان گذار فرقه جارودیه که به سبب اندیشه های خاص و عدم پای بندی به تقیه از سوی امام باقر (علیه السّلام) طرد شد.
او از بسیاری از تابعان مانند عطیه عوفی، اصبغ بن نباته، حسن بصری و عبدالله بن حسن روایت دارد.زیاد بن منذر نخست در زمره خواص امام باقر (علیه السّلام) و سپس امام صادق (علیه السّلام) بود، ولی پس از قیام زید بن علی از هواداران او گردید و از امام صادق (علیه السّلام) کناره گرفت و در این راه به اندازه ای گستاخانه رفتار کرد که مورد نفرت و نفرین حضرت قرار گرفت. او با لقب «سرحوب» (حیوان نابینای دریایی) شهرت یافت و فرقه «سرحوبیّه_زیدیه» منتسب به اوست. رجالیان عامه و خاصه او را _در نقل حدیث_ ضعیف شمرده اند. وی تفسیری دارد که از امام باقر (علیه السّلام) روایت کرده و این تفسیر در تفسیر قمی آمده است. طبرسی و دیگران نیز از ابوجارود روایت کرده اند.
وفات
وفات او را بین سال های ۱۵۰ تا ۱۶۰ گفته اند.

[ویکی شیعه] تفسیر ابوالجارود کتاب منتسب به امام باقر(ع) که از طریق ابوالجارود نقل شده است. این تفسیر به کتاب الباقر(ع) یا تفسیر الباقر(ع) نیز شهرت دارد. این کتاب به عنوان اولین کتاب تفسیری منتسب به ائمه(ع) مطرح شده؛ به طوری که ابن ندیم این تفسیر را به عنوان اولین کتاب مستقل در زمینه تفسیر قرآن معرفی کرده است. برخی معتقدند که این کتاب توسط امام باقر(ع) به ابو الجارود املا شده و او نوشته است.
در حال حاضر تفسیر ابو الجارود موجود نیست اما به طور گسترده در کتب دیگر مفسران از جمله در کتاب تفسیری علی بن ابراهیم قمی از آن استفاده شده است. در وجود اصل چنین کتابی اختلافی نیست؛ اما در انتساب آن به امام باقر(ع) به دلایل گوناگون مورد اختلاف واقع شده است. برخی چون شیخ طوسی و نجاشی از وجود چنین تفسیری خبر داده و سندی را هم برای آن ذکر کرده اند.
برخی معتقدند ابو الجارود زیدی مذهب و مؤسس فرقه جارودیه و از جانب معصوم مورد طعن و لعن قرار گرفته است؛ هر چند برخی چون شیخ مفید ابوالجارود را ثقه و قابل اعتماد در نقل حدیث دانسته اند. در صحت کتاب تفسیر او برخی معتقدند که قبل از گرایش به زیدیه نوشته است؛ لذا خللی در اعتبار کتاب وارد نمی شود.