تعارض اشتراک و نسخ

[ویکی فقه] تعارض اشتراک و نسخ، تنافی میان احتمال دو حالت اشتراک و نسخ در یک کلام را می گویند.
تعارض اشتراک و نسخ در جایی است که در یک کلام ، هم نسخ و هم اشتراک ، احتمال داده شود.
مثال
برای مثال، در حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم آمده است: «صلّوا کل یوم بعد الزوال؛ هر روز بعد از زوال، نماز بخوانید» و در حدیثی دیگر بعد از آن آمده است: «طوفوا فی ذلک الوقت؛ بعد از زوال ، طواف انجام دهید»؛ در این مثال، ممکن است لفظ «طواف»؛ برای معنای نماز وضع شده باشد؛ طبق این احتمال، لفظ «طواف» مشترک لفظی بین طواف و صلات است. تایید کننده این احتمال، سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم است که فرمود: «الطواف صلوة».احتمال دیگر آن است که طواف به معنای همان عبادت معهود در حج باشد، که در این احتمال، جمله دوم، جمله اول را نسخ می کند.
حکم
در تعارض بین اشتراک و نسخ ، درباره تقدم و ترجیح هر یک بر دیگری، میان اصولی ها اختلاف است؛ عده ای به تقدم نسخ بر اشتراک معتقد شده اند، ولی جمهور اصولیون به تقدم اشتراک بر نسخ اعتقاد دارند.