[ویکی فقه] ترجمه شرح دعای سحر (کتاب). اصل کتاب به نام «مختصر فی شرح الدعاء المتعلق بالاسحار» لقب گرفته و ترجمه آن «شرح دعای سحر» نامیده شده و مترجم آن آقای سید احمد فهری می باشد. دعای سحر که از مبدعات امام همام حضرت محمد بن علی باقر العلوم «علیه و علی آبائه الطاهرین و ابنائه المعصومین آلاف التحیه و الکرم» می باشد و بنا به فرمایش مؤلف کتاب، حضرت امام خمینی قدس سره، این دعا به نام دعای مباهله موسوم است. که در سحرگاهان ماه رمضان تلاوت می گردد.
مؤلف محترم مرحوم آیت الله امام خمینی رضوان الله تعالی علیه این کتاب را در هنگامه جوانی ، یعنی آن وقت که بیش از ۲۷ سال از عمر پر برکتش نگذشته بود تالیف نموده اند، . ناگفته پیداست که کتابی که در حد عالی معارف همراه با اصطلاحات فلسفی ، عرفانی است، حکایت از اطلاع وافر نویسنده آن دارد.گذشت زمانه هم این مساله را بر همگان واضح نمود که ایشان نه تنها عارفی خداشناس و خداترس بود بلکه در جهات علمی دیگر همچون فقه ، اصول ، اخلاق و سیاست سرآمد بسیاری از عالمان زمان خویش بود. امام راحل با تشکیل حکومت جمهوری اسلامی و به میدان آوردن معارف دینی به صحنه اجتماع، نمایشگر جامعیت وافر خویش در سطح جهان گردید..... او نه تنها قهرمان بت شکن، مبارز بزرگ اسلام، الگوی مجاهدان، شمشیر برنده حق، پیشتاز میدان مرگ و شهادت و بالاخره آیینه تمام نمای وحدت امت و رمز اتحاد امت و امامت است. جمعت فی صفاتک الاضداد و لهذا عزت لک الانداد نگارش کتاب در تاریخ ۱۳۷۴ هجری قمری به پایان رسیده است ، اما ترجمه آن پس از انقلاب اسلامی ایران ، سال ۱۴۰۰ هجری قمری ، توسط یکی از شاگردان امام راحل به نام آقای سید احمد فهری صورت گرفته است. مترجم سعی نموده است در پاره ای اندک، به جهاتی که خود ذکر نموده است بیش از ترجمه، توضیحات دیگری را بیان ننماید.
انگیزه تالیف
مؤلف محترم غرض از تدوین کتاب را چنین بیان می دارند: «... از آنجایی که یکی از بزرگترین نعمت ها بر بندگان و رحمت گسترده در میان اهل شهرها ، دعاهایی است که از گنجینه های وحی و شریعت و حاملان دانش و حکمت نقل شده؛ زیرا همین دعاهاست که رابطه معنوی میان خالق و مخلوق و رشته پیوند میان عاشق و معشوق است، و وسیله ای است برای درآمدن به اندرون قلعه محکم، و چنگ زدن به آن دستاویز استوار و ریسمان پرتوان... پس خواستم که آن را از بعضی جهات به مقدار آمادگی خویش، با توانی اندک و آگاهی ناچیزی که دارم شرح کنم.»
ساختار کتاب
این کتاب بر محور فصل بندی و ابواب خاصی نیست بلکه بر اساس جملات دعای سحر تدوین یافته، و در ذیل هر یک از ۲۲ فقره ای که نام های خداوند بیان شده است شرحی پیرامون آن جملات به نگارش در آمده است که به برخی از مباحث هر فقره اشاره می شود.۱. مباحث فقره اول «اللهم انی اسالک من بهائک بابهاه...» عبارتند از :جامعیت انسان همه عوالم را،سر ابتداء به « اللهم » در ادعیه ،حقیقت اخلاص ،طریقه سلوک شیخ الانبیاء ،فرق میان بهاء و جمال ،فرق میان صفت جلال و جمال.۲. مباحث فقره دوم: «اللهم انی اسالک من جمالک باجمله...» عبارتست از : در احاطه بیشتر وجود بسیطتر،در عدم تزاحم کثرات در عالم آخرت.۳. مباحث فقره سوم: «اللهم انی اسالک من عظمتک باعظمها...» عبارتست از : در عظمت الهی،آیا عظیم از صفات ذات یا اسماء صفات یا اسماء افعال است؟۴. مباحث فقره چهارم: «اللهم انی اسالک من نورک بانوره...» عبارتست از : در عدم انحصار نور به محسوسات،مبدا انوار و نور واجب.۵. مباحث فقره پنجم: «اللهم انی اسالک من رحمتک باوسعها...» عبارتند از : فرق میان رحمت رحمانیت و رحمت رحیمیت ،معانی مختلف رحمان و رحیم،مرتبه اسم رحمان و رحیم،نظر مؤلف پیرامون رحمانیت و رحیمیت و تصحیح کلام عارف بزرگوار مرحوم حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (قده)۶. مباحث فقره ششم: «اللهم انی اسالک من کلماتک باتمها...» عبارتند از : کتاب تکوین و کلمات آن،معنای کلمه تامه و اتم آن، انسان کامل ، اتم کلمات است،نظر مؤلف و ملا صدرا (قده) در نزول کتاب الهی،بطون کتاب الهی،لزوم حفظ علم ظاهر و باطن.۷. مباحث فقره هفتم: «اللهم انی اسالک من کمالک باکمله...» عبارتند از : آیا کمال از صفات جلال است یا جمال؟،تشبیه ولایت در عقاید و اعمال به صورت، برای هیولی .۸. مباحث فقره هشتم: «اللهم انی اسالک من اسمائک باکبرها...» عبارتند از : حجاب بودن اسماء و صفات الهی برای ذات مقدس،سر سجود ملائکه بر آدم علیه السّلام ،حقیقت، ارکان و اقسام اسم اعظم ،نظر مؤلف پیرامون سخن عارف کامل مرحوم ملکی (قده) راجع به «بسم الله الرحمن الرحیم».۹. مباحث فقره نهم: «اللهم انی اسالک من عزتک باعزها...» عبارتند از : معانی عزیز ،حقیقت معنای امر بین الامرین ، سمع و بصر در حق تعالی از شئون علم است.۱۰. مباحث فقره دهم: «اللهم انی اسالک من مشیتک بامضاها...» عبارتند از : تعین همه موجودات برای مشیت حق تعالی،تحقیق عمیق تر در معنای مشیت،نفوذ مشیت الهی در عالم وجود، اراده قدیم و حادث الهی.۱۱. مباحث فقره یازدهم: «اللهم انی اسالک من قدرتک...» عبارتند از : فرق میان قدرت در تعریف حکما و متکلمین ،بیان مرحوم محقق داماد در سر عدم تعلق قدرت به ممتنعات.۱۲. فقره دوازدهم: «اللهم انی اسالک من علمک بانفذه...» عبارتند از : در حقیقت حق تعالی که و جود بشرط لا یا لا بشرط است،نفوذ علم حق تعالی،نحوه ارتباط موجودات با حق تعالی.۱۳. مباحث فقره سیزدهم: «اللهم انی اسالک من قولک بارضاه...» عبارتند از : معنای رضی بودن همه اقوال خداوند،قول خداوند،سئوال اولیای الهی از خداوند .۱۴. مباحث فقره چهاردهم: «اللهم انی اسالک من مسائلک باحبها...» عبارتند از : لسان ذات چیست؟، استجابت مناسب هر لسان،تحقیقی پیرامون محبوب ترین مساله نزد خداوند.۱۵. مباحث فقره پانزدهم: «اللهم انی اسالک من شرفک باشرفه...» عبارتند از : توضیحی پیرامون خیر محض بودن وجود،کلام صدر المتالهین در بازگشت شرور به امکان.۱۶. مباحث فقره شانزدهم: «اللهم انی اسالک من سلطانک بادومه...» عبارتند از : کیفیت سلطنت حق تعالی در همه عوالم.۱۷. مباحث فقره هفدهم: «اللهم انی اسالک من ملکک بافخره...» عبارتند از : معانی ملک حق تعالی.۱۸. مباحث فقره هجدهم: «اللهم انی اسالک من علوک باعلاه...» عبارتند از : علی جزء اسماء ذات ،علو مخصوص حق تعالی.۱۹. مباحث فقره نوزدهم: «اللهم انی اسالک من منک باقدمه...» عبارتند از : تلازم قدیم بودن منت با فیض.۲۰. مباحث فقره بیستم: «اللهم انی اسالک من آیاتک باکرمها...» عبارتند از : آیه بودن تمام موجودات، انسان کامل آیت الله الکبری.۲۱. مباحث فقره بیست و یکم: «اللهم انی اسالک بما انت فیه من الشان و الجبروت...» عبارتند از : امکان تجلی به اسم جامع و کل شئون برای انسان کامل.۲۲. مباحث فقره بیست و دوم: «اللهم انی اسالک بما تجیبنی (به) حین اسالک...» عبارتند از : اجابت دعای سالک در آغاز، و فرجام سلوک به وسیله اسم اعظم آرا و ابتکارات.اندیشه های مؤلف در کتاب مزبور شامل نکات عمیق فلسفی و عرفانی است. بنابراین کتاب شرح دعای سحر خود، نیازمند تبیین و شرح اصطلاحات و مفاهیم گسترده آن است. بدیهی است تالیف چنین کتابی بدون احاطه علمی به تمام جوانب آن نمی تواند سودمند باشد. لازم به ذکر است تاکنون نقدی بر این کتاب دریافت نشده است.
شرحهای دیگر
...
مؤلف محترم مرحوم آیت الله امام خمینی رضوان الله تعالی علیه این کتاب را در هنگامه جوانی ، یعنی آن وقت که بیش از ۲۷ سال از عمر پر برکتش نگذشته بود تالیف نموده اند، . ناگفته پیداست که کتابی که در حد عالی معارف همراه با اصطلاحات فلسفی ، عرفانی است، حکایت از اطلاع وافر نویسنده آن دارد.گذشت زمانه هم این مساله را بر همگان واضح نمود که ایشان نه تنها عارفی خداشناس و خداترس بود بلکه در جهات علمی دیگر همچون فقه ، اصول ، اخلاق و سیاست سرآمد بسیاری از عالمان زمان خویش بود. امام راحل با تشکیل حکومت جمهوری اسلامی و به میدان آوردن معارف دینی به صحنه اجتماع، نمایشگر جامعیت وافر خویش در سطح جهان گردید..... او نه تنها قهرمان بت شکن، مبارز بزرگ اسلام، الگوی مجاهدان، شمشیر برنده حق، پیشتاز میدان مرگ و شهادت و بالاخره آیینه تمام نمای وحدت امت و رمز اتحاد امت و امامت است. جمعت فی صفاتک الاضداد و لهذا عزت لک الانداد نگارش کتاب در تاریخ ۱۳۷۴ هجری قمری به پایان رسیده است ، اما ترجمه آن پس از انقلاب اسلامی ایران ، سال ۱۴۰۰ هجری قمری ، توسط یکی از شاگردان امام راحل به نام آقای سید احمد فهری صورت گرفته است. مترجم سعی نموده است در پاره ای اندک، به جهاتی که خود ذکر نموده است بیش از ترجمه، توضیحات دیگری را بیان ننماید.
انگیزه تالیف
مؤلف محترم غرض از تدوین کتاب را چنین بیان می دارند: «... از آنجایی که یکی از بزرگترین نعمت ها بر بندگان و رحمت گسترده در میان اهل شهرها ، دعاهایی است که از گنجینه های وحی و شریعت و حاملان دانش و حکمت نقل شده؛ زیرا همین دعاهاست که رابطه معنوی میان خالق و مخلوق و رشته پیوند میان عاشق و معشوق است، و وسیله ای است برای درآمدن به اندرون قلعه محکم، و چنگ زدن به آن دستاویز استوار و ریسمان پرتوان... پس خواستم که آن را از بعضی جهات به مقدار آمادگی خویش، با توانی اندک و آگاهی ناچیزی که دارم شرح کنم.»
ساختار کتاب
این کتاب بر محور فصل بندی و ابواب خاصی نیست بلکه بر اساس جملات دعای سحر تدوین یافته، و در ذیل هر یک از ۲۲ فقره ای که نام های خداوند بیان شده است شرحی پیرامون آن جملات به نگارش در آمده است که به برخی از مباحث هر فقره اشاره می شود.۱. مباحث فقره اول «اللهم انی اسالک من بهائک بابهاه...» عبارتند از :جامعیت انسان همه عوالم را،سر ابتداء به « اللهم » در ادعیه ،حقیقت اخلاص ،طریقه سلوک شیخ الانبیاء ،فرق میان بهاء و جمال ،فرق میان صفت جلال و جمال.۲. مباحث فقره دوم: «اللهم انی اسالک من جمالک باجمله...» عبارتست از : در احاطه بیشتر وجود بسیطتر،در عدم تزاحم کثرات در عالم آخرت.۳. مباحث فقره سوم: «اللهم انی اسالک من عظمتک باعظمها...» عبارتست از : در عظمت الهی،آیا عظیم از صفات ذات یا اسماء صفات یا اسماء افعال است؟۴. مباحث فقره چهارم: «اللهم انی اسالک من نورک بانوره...» عبارتست از : در عدم انحصار نور به محسوسات،مبدا انوار و نور واجب.۵. مباحث فقره پنجم: «اللهم انی اسالک من رحمتک باوسعها...» عبارتند از : فرق میان رحمت رحمانیت و رحمت رحیمیت ،معانی مختلف رحمان و رحیم،مرتبه اسم رحمان و رحیم،نظر مؤلف پیرامون رحمانیت و رحیمیت و تصحیح کلام عارف بزرگوار مرحوم حاج میرزا جواد ملکی تبریزی (قده)۶. مباحث فقره ششم: «اللهم انی اسالک من کلماتک باتمها...» عبارتند از : کتاب تکوین و کلمات آن،معنای کلمه تامه و اتم آن، انسان کامل ، اتم کلمات است،نظر مؤلف و ملا صدرا (قده) در نزول کتاب الهی،بطون کتاب الهی،لزوم حفظ علم ظاهر و باطن.۷. مباحث فقره هفتم: «اللهم انی اسالک من کمالک باکمله...» عبارتند از : آیا کمال از صفات جلال است یا جمال؟،تشبیه ولایت در عقاید و اعمال به صورت، برای هیولی .۸. مباحث فقره هشتم: «اللهم انی اسالک من اسمائک باکبرها...» عبارتند از : حجاب بودن اسماء و صفات الهی برای ذات مقدس،سر سجود ملائکه بر آدم علیه السّلام ،حقیقت، ارکان و اقسام اسم اعظم ،نظر مؤلف پیرامون سخن عارف کامل مرحوم ملکی (قده) راجع به «بسم الله الرحمن الرحیم».۹. مباحث فقره نهم: «اللهم انی اسالک من عزتک باعزها...» عبارتند از : معانی عزیز ،حقیقت معنای امر بین الامرین ، سمع و بصر در حق تعالی از شئون علم است.۱۰. مباحث فقره دهم: «اللهم انی اسالک من مشیتک بامضاها...» عبارتند از : تعین همه موجودات برای مشیت حق تعالی،تحقیق عمیق تر در معنای مشیت،نفوذ مشیت الهی در عالم وجود، اراده قدیم و حادث الهی.۱۱. مباحث فقره یازدهم: «اللهم انی اسالک من قدرتک...» عبارتند از : فرق میان قدرت در تعریف حکما و متکلمین ،بیان مرحوم محقق داماد در سر عدم تعلق قدرت به ممتنعات.۱۲. فقره دوازدهم: «اللهم انی اسالک من علمک بانفذه...» عبارتند از : در حقیقت حق تعالی که و جود بشرط لا یا لا بشرط است،نفوذ علم حق تعالی،نحوه ارتباط موجودات با حق تعالی.۱۳. مباحث فقره سیزدهم: «اللهم انی اسالک من قولک بارضاه...» عبارتند از : معنای رضی بودن همه اقوال خداوند،قول خداوند،سئوال اولیای الهی از خداوند .۱۴. مباحث فقره چهاردهم: «اللهم انی اسالک من مسائلک باحبها...» عبارتند از : لسان ذات چیست؟، استجابت مناسب هر لسان،تحقیقی پیرامون محبوب ترین مساله نزد خداوند.۱۵. مباحث فقره پانزدهم: «اللهم انی اسالک من شرفک باشرفه...» عبارتند از : توضیحی پیرامون خیر محض بودن وجود،کلام صدر المتالهین در بازگشت شرور به امکان.۱۶. مباحث فقره شانزدهم: «اللهم انی اسالک من سلطانک بادومه...» عبارتند از : کیفیت سلطنت حق تعالی در همه عوالم.۱۷. مباحث فقره هفدهم: «اللهم انی اسالک من ملکک بافخره...» عبارتند از : معانی ملک حق تعالی.۱۸. مباحث فقره هجدهم: «اللهم انی اسالک من علوک باعلاه...» عبارتند از : علی جزء اسماء ذات ،علو مخصوص حق تعالی.۱۹. مباحث فقره نوزدهم: «اللهم انی اسالک من منک باقدمه...» عبارتند از : تلازم قدیم بودن منت با فیض.۲۰. مباحث فقره بیستم: «اللهم انی اسالک من آیاتک باکرمها...» عبارتند از : آیه بودن تمام موجودات، انسان کامل آیت الله الکبری.۲۱. مباحث فقره بیست و یکم: «اللهم انی اسالک بما انت فیه من الشان و الجبروت...» عبارتند از : امکان تجلی به اسم جامع و کل شئون برای انسان کامل.۲۲. مباحث فقره بیست و دوم: «اللهم انی اسالک بما تجیبنی (به) حین اسالک...» عبارتند از : اجابت دعای سالک در آغاز، و فرجام سلوک به وسیله اسم اعظم آرا و ابتکارات.اندیشه های مؤلف در کتاب مزبور شامل نکات عمیق فلسفی و عرفانی است. بنابراین کتاب شرح دعای سحر خود، نیازمند تبیین و شرح اصطلاحات و مفاهیم گسترده آن است. بدیهی است تالیف چنین کتابی بدون احاطه علمی به تمام جوانب آن نمی تواند سودمند باشد. لازم به ذکر است تاکنون نقدی بر این کتاب دریافت نشده است.
شرحهای دیگر
...
wikifeqh: کتاب_ترجمه _شرح_دعای_سحر