تابعیت
/tAbe~iyyat/
مترادف تابعیت: تبعه، قومیت، ملیت، اطاعت، انقیاد، فرمان برداری، پیروی، تبعیت
متضاد تابعیت: سرکشی، نافرمانی
برابر پارسی: شهروندی، بوم پذیر
معنی انگلیسی:
لغت نامه دهخدا
تابعیت : عبارت است از رابطه حقوقی و سیاسی که شخصی را بدولتی مربوط میکند از تعریف فوق مستفاد می شود که : اولاً باید دولتی و فردی وجود داشته باشد تا رابطه ای بین آندو برقرار گردد زیرا ممکن است مللی وجود داشته باشند که تشکیل دولتی نداده باشند یعنی فردی باشد ولی دولتی نباشد مثلا ملت لهستان وجود داشته است ولی دولتی باین اسم نبوده و یا مللی که در تحت حکومت دول مختلفه عربی بسر می برند یعنی اعراب وجود دارند ولی دارای دول جداگانه ای هستند و نمی توان گفت که تمام اعراب دارای یک تابعیت هستند. رابطه بین فرد و دولت سیاسی است ، از این لحاظ که دولت تنها عامل و مقام تشخیص دهنده این است که چه فردی تبعه اوست بنابراین بایددانست که برای افراد حقی نیست که مثلا خود را حتماً تابع فلان دولت بدانند و هیچ دولتی مکلف نیست که فردی را بتابعیت خود بپذیرد بلکه دولت باید با در نظر گرفتن اوضاع سیاسی و جغرافیایی واقتصادی خود افراد را تابع خود بشناسد.
مزایای تابعیت - شخصی چون تابعیت دولتی را قبول کرد دارای حقوق و مزایایی میشود مهمتر از همه این است که حق حمایت او در خارج کشور بعهده دولت متبوعه اوست مثلا ایرانیانی که در فرانسه ساکنند حق حمایت آنها بر عهده دولت ایران است. دیگر این که چون شخصی تبعه دولتی شد می تواند از حقوق سیاسی که فقط مخصوص اتباع کشور است استفاده کند مانند حق رأی دادن و یا انتخاب شدن در مجالس مقننه و انجمن های ملی و همچنین از حقوق عمومی دیگر که مخصوص اتباع کشور است. بطور کلی باید گفت که چون شخصی تبعه کشوری شد می تواند از کلیه حقوقی که بموجب قوانین آن کشور برای اتباع آن مقرر است استفاده کند. پس از تشخیص این که تابعیت عبارت است از رابطه حقوقی و سیاسی که فردی را بدولتی مربوط می کند و تعیین این که چه کسی بیگانه و چه کسی خودی است باید دید در قوانین کشورهای مختلف و در ایران در موضوع تابعیت از چه اصولی پیروی شده یا می شود.هر گاه قوانین کشورهای مختلفه مطالعه گردد معلوم خواهد شد که بطور کلی سه اصل در آنها دیده میشود:
اصل اول. هر فردی از افراد باید دارای یک تابعیت باشد بطوری که کسی بدون تابعیت نباشد - این اصل برای این است که اگرفردی بدون تابعیت باشد وضع غیر عادی پیش می آید زیراهر کسی در جامعه حقی و تکلیفی دارد و اگر معلوم نباشد که تبعه چه کشوری است حامی او معلوم نیست و در بسیاری از موارد مانند ازدواج و تنظیم سند و غیره معلوم نیست که قوانین چه کشوری باید درباره او اعمال و اجرا شود. باوجود کوشش فراوانی که بکار می رود تا اشخاص بدون تابعیت نباشند باز بعضی اشخاص یا اصلاً تابعیت ندارند و یا دارای دو تابعیت هستند مانند موارد ذیل :بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
( مصدر ) ۱- پیروی کردن اطاعت کردن . ۲- از رعایای یک ملک و دولت بودن تبع. مملکتی بودن : تابعیت ایران .
عبارت است از رابطه حقوقی و سیاسی که شخصی را بدولتی مربوط میکند . مزایای تابعیت : شخصی چون تابعیت دولتی را قبول کرد دارای حقوق و مزایای میشود مهمتر از همه اینست که حق حمایت او در خارج کشور بعهده دولت متبوعه اوست مثلا ایرانیانی که در فرانسه ساکنند حق حمایت آنها بر عهده دولت ایران است . اصل اول : هر فردی از افراد باید دارای یک تابعیت نباشد . اصل دوم : هر فردی بمحض تولد باید دارای تابعیت کشور معینی باشد . اصل سوم : هر کس می تواند بر طبق شرایطی تابعیت اصلی خود را ترک کند و تابعیت کشور دیگری را تحصیل نماید . تابعیت بر طبق قوانین ایران و قبول تابعیت ایران : تابعیت در ایران نیز مانند سایر کشور ها بدو طریق است : اصلی و اکتسابی . قسمت اول تابعیت اصلی - تابعیت اصلی یا بر طبق سیستم خاک است و یا مطابق سیتم خون و اکنون باید دید که قانون ایران کدامیک از ایندو سیستم را مورد توجه قرار داده است . الف : اطفال مشروع - اطفال مشروع که در نتیجه ازدواج قانونی از پدر ایرانی بوجود آمده باشند این اطفال ایرانی هستند منتهی در این مورد ممکن است اشکالاتی پیش آید از جمله اینکه پدر اطفال پس از انعقاد نطفه یا حین تولد و یا پس از آن تغییر تابعیت بدهد . ب : اطفال نامشروع - در قانون ایران راجع باطفال متولد از روابط نامشروع مبحثی وجود ندارد . قسمت دوم - تابعیت اکتسابی - از آنچه تاکنون گفته شده است اینطور استنباط میشود که کشورهای مختلفه اشخاصی را تابع خود میدانند که یا بر طبق اصل خون و یا بر طبق اصل خاک بان کشور و جامعه ارتباطی داشته ولی ممکن است که شخصی بدون هیچگونه ارتباطی از لحاظ خون و خاک بخواهد وارد جامعه ای مثلا جامعه ایرانی بشود . ۱ قبول تابعیت : اصولا قبول تابعیت در قوانین غالب کشورها دیده میشود . شرایط تحصیل تابعیت ایران : الف اهلیت : برای اینکه شخصی بتواند درخواست تابعیت ایران را بنماید باید هیجده سال تمام باشد . ب لیاقت : اشخاصی که درخواست تابعیت ایران را می نمایند باید شایستگی و لیاقت ورود به جامعه ایرانی را داشته باشند . ج اقامت : علاوه بر شرایط مذکور در فوق بیگانگانی که بخواهند بتابعیت ایران در آیند باید برای اثبات علاقه خود بکشور ایران سابقه حداقل توقف در ایران را داشته باشند . د وسایل معیشت : اشخاصی که بخواهند وارد جامعه ایرانی شوند بایستی وسایل معیشت کافی داشته باشند تا در نتیجه فرد لایقی وارد جامعه شده و تحصیل بر جامعه نشود . تشریفات قبول تابعیت : مطابق قانون ایران کسی که بخواهد قبول یا تحصیل تابعیت ایران را بنماید باید درخواست خود را مستقیما بوزارت امور خارجه بدهد و از ولایات بوسیله فرمانداران و استانداران درخواست خود را بوزارت خارجه ارسال دارد . اثرات قبول تابعیت : شخصی که قبول تابعیت ایران را می نماید این قبول تابعیت اثراتی در او و فامیل او دارد . ۱ اثرات تابعیت نسبت بخود شخص : طبق ماده ۹۸۲ قانون مدنی اشخاصی که تحصیل تابعیت ایرانی نموده و یا بنمایند از کلیه حقوقی که برای ایرانیان مقرر است استفاده می کنند باستثنای مواردیکه قانون آن موارد را منع و یا محدود کرده است . اخراج از تابعیت : موضوعی که قابل ذکر است اینستکه باید دید آیا پس از صدور سند تابعیت این سند قطعی است یا اخراج از تابعیت ممکن است ? البته ایرانی ها یعنی کسانیکه ایرانی الاصل هستند اینها را نمی توان از تابعیت ایران اخراج نمود ولی برای کسانیکه تابعیت ایران را بوسیله تحصیل تابعیت کسب کرده اند ماده ۹۸۱ می گوید که اگر در ظرف پنجسال از تاریخ صدور سند تابعیت معلوم شود که شخصی که بتابعیت ایران قبول شده فراری از خدمت نظام بوده و همچنین هرگاه قبل از انقضای مدتی که مطابق قوانین ایران نسبت بجرم یا مجازات مرور زمان حاصل می شود معلوم گردد شخصی که بتابعیت قبول شده محکوم بجنحه مهم یا جنایت عمومی است هیئت وزرائ حکم خروج او را از تابعیت ایران صادر خواهد کرد . ۲ تحصیل تابعیت بوسیله ازدواج : از قرن نوزدهم ببعد در نتیجه تکمیل وسایل نقلیه و مهاجرت زیاد افراد موضوع تاثیر ازدواج در تابعیت اهمیت خاصی بخود گرفته است زیرا هم مهاجرت زیاد شده و هم شرایط کار تغییر کرده و نیز جنگهایی که پیش آمده و ازدواج سربازان با زنان کشورهای اشغال شده و غیره این مسائل موضوع ازدواج و تاثیر آنرا در تابعیت مورد توجه قرار داده است مخصوصا نهضت نسوان در این اواخر اهمیت خاصی باین موضوع داده است و یکی از مسائلی که در این نهضت مورد توجه قرار داده شده است این است که تابعیت شوهر نباید بزن تحمیل شود بلکه زنان باید آزاد باشند و زنان در موقع ازدواج باید شخصیت خود را محفوظ دارند زیرا ازدواج شرکتی است برای زن و شوهر سعادتمند زندگی کنند مخصوصا در سال ۱۹۱٠ کنگره بین الملل برای رسیدگی بوضع حقوقی زنلن در پاریس تشکیل شد و در ابلاغیه کنگره مزبور صادر نمود آرزو کرد که بزنان اجازه داده شود که تابعیت خود را پس از ازدواج شخصا انتخاب نمایند. ازدواج و تابعیت در قانون ایران : برای اینکه معلوم شود که قانون ایران در مورد ازدواج و تابعیت چه مقرراتی وضع کرده است باید که دو وضع متمایز را در نظر گرفت . اثرات قبول تابعیت شوهر از طرف زن ایرانی در حقوق و تکالیف او . تکالیف او : اگر زنی ایرانی تابعیت شوهر خارجی خود را قبول کند از تاریخ ازدواج دیگر بهیچ وجه ایرانی نیست و بنابراین از حقوق و مزایاییکه مختص ایرانیان است دیگر نمی تواند استفاده کند . مبحث چهارم ترک تابعیت : اصولا ترک تابعیت اصلی بچند طریق ممکن است : ۱ ازدواج بدین طریق که مثلا زنی ایرانی با مردی بیگانه ازدواج می کند و در نتیجه بتابعیت کشور متبوعه شوهر خود درمی آید و تابعیت ایران را ترک می کند . ۲ رد تابعیات بدین طریق که اولاد کسی که ترک تابعیت نموده پس از رسیدن بسن هیجده سال تمام مثلا تابعیت ایران را قبول نمی کند . ۳ قبول تابعیت بیگانه از طرق فوق الذکر دو طریقه ازدواج و رد تابعیت قبلا توضیح داده شد و فقط طریق سوم لازم بتوضیح است . تکالیف کسی که ترک تابعیت ایران را می نماید : چنین شخصی مطابق بند سوم ماده ۹۸۸ قانون مدنی مکلف است که در ظرف یکسال از تاریخ ترک تابعیت حقوق خود را بر اموال غیر منقول که در ایران دارد و یا ممکن است بعدا بالموراثه مالک شود بنحوی از انحائ باتباع ایرانی منتقل نماید . اثرات تابعیت نسبت بشخص و زن و فرزند : شخصی که ترک تابعیت ایران را می نماید بمحض ترک تابعیت دیگر ایرانی نبوده و در نظر قانون بیگانه است و نمی تواند از حقوق و مزایایی که برای ایرانیان مقرر است استفاده کند . مبحث پنجم بازگشت تابعیت : ممکن است اشخاص ایرانی که ترک تابعیت ایران نموده اند پس از مدتی بخواهند باز تابعیت ایران را قبول کنند یعنی بتابعیت اصلی خود بازگشت نمایند . حقوق و تکالف کسانیکه بتابعیت ایران بازگشت می کنند : راجع باین سمت در قانون تابعیت ایران ماده ای پیش بینی نشده ولی حکم این مورد را از ذیل ماده ۹۸۷ استخراج نمود .
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
زبان و ادب'>{nationality} [علوم سیاسی و روابط بین الملل] رابطۀ سیاسی و معنوی و حقوقی که شخصی را به دولت معینی مرتبط می کند
متـ . ملیت
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] تابعیت، اصطلاحی در حقوق بین الملل خصوصی، به معنای عضویت فرد در جمعیت تشکیل دهنده دولت.از این عنوان در فقه اسلامی در بخش مسائل مستحدثه و نیز باب های جهاد، لقطه و ارث سخن رفته است.
تابعیّت عبارت است از عضویت فرد ـ حقیقی یا حقوقی ـ در جمعیّت تشکیل دهنده دولت، که بیان گر رابطه حقوقی، سیاسی و معنوی فرد تابع با دولتی معیّن می باشد و ثمره آن بهره مندی وی از حقوقی است که به موجب قوانین کشور متبوع برای شهروندان آن وجود دارد.
معنای تابعیت در لغت
تابعیت در لغت به معنای پیرو و فرمان بردار بودن است و تابع (جمع: تَبَعه، اَتباع) کسی است که عضو جمعیت اصلی یک دولت باشد و به کسی که عضو این جمعیت نباشد، اگر چه مقیم سرزمین آن دولت باشد، بیگانه یا غیرخودی می گویند.
اثر تابعیت
تابعیت نشان دهنده رابطه سیاسی، حقوقی و معنوی هر شخص حقیقی یا حقوقی با دولتی معیّن است و منشأ حقوق و تکالیف شخص قلمداد می شود.
معنای دولت
...
تابعیّت عبارت است از عضویت فرد ـ حقیقی یا حقوقی ـ در جمعیّت تشکیل دهنده دولت، که بیان گر رابطه حقوقی، سیاسی و معنوی فرد تابع با دولتی معیّن می باشد و ثمره آن بهره مندی وی از حقوقی است که به موجب قوانین کشور متبوع برای شهروندان آن وجود دارد.
معنای تابعیت در لغت
تابعیت در لغت به معنای پیرو و فرمان بردار بودن است و تابع (جمع: تَبَعه، اَتباع) کسی است که عضو جمعیت اصلی یک دولت باشد و به کسی که عضو این جمعیت نباشد، اگر چه مقیم سرزمین آن دولت باشد، بیگانه یا غیرخودی می گویند.
اثر تابعیت
تابعیت نشان دهنده رابطه سیاسی، حقوقی و معنوی هر شخص حقیقی یا حقوقی با دولتی معیّن است و منشأ حقوق و تکالیف شخص قلمداد می شود.
معنای دولت
...
wikifeqh: تابعیت
دانشنامه عمومی
تابعیت یا ملیت[ ۱] اصطلاحی است که برای اشاره به نوعی رابطهٔ سیاسی، معنوی یا حقوقی بین یک شخص، و ملت یا دولتی معین استفاده می شود. نظر واحدی در مورد تعریف تابعیت وجود ندارد و دانشمندان حقوق بین الملل بحث های مفصل و متعددی در مورد تعریف تابعیت کرده اند. برخی از تعاریف که در مورد تابعیت آمده است چنین است:
• رابطه ای که با آن خانوادهٔ ملت تشکیل می یابد؛ به عبارتی پیوندی که وابستگی فردی از افراد انسانی را به ملتی خاص توجیه می کند. [ ۲]
• تابعیت پیوندی است که شخصی را به ملت معینی مربوط می سازد. [ ۳]
• تعلق حقوقی شخصی به جمعیت تشکیل دهنده دولت. [ ۴]
• تابعیت رابطه ای است بین فرد و دولت که شخص تبعه را در قبال تبعیت، به حمایت دولت متبوع خود ذی حق می نماید. چنین رابطه ای، شخص تبعه را مطمئن می سازد که در رفتار و دادوستدش با کشورهای خارجی و اتباع بیگانه، در صورت لزوم از حمایت سیاسی دولت متبوع خود، که به وسیله حقوق بین الملل شناخته شده، متمتع خواهد شد. [ ۵]
• تابعیت عبارتست از یک رابطه سیاسی، حقوقی و معنوی که فردی را به دولتی معین مرتبط می سازد. [ ۳]
در متن های قدیمی کلمه تابعیت بیشتر از ملیت به یک گروه قومی اشاره دارد؛ یعنی گروهی از مردم که دارای یک قومیت، زبان، فرهنگ و تاریخ هستند.
اعطای تابعیت عموماً مبتنی بر دو سیستم خاک و خون است. سیستم خون بدین معناست که تابعیت افراد بر اساس تابعیت والدین شان داده می شود؛ و سیستم خاک یعنی اعطای تابعیت بر اساس محل تولد شخص! در ایران تابعیت به طور عمده بر سیستم خون متکی است، البته در مواردی از سیستم خاک برای کسب تابعیت استفاده شده است. با توجه به قانون مدنی ایران، کسی که از پدر ایرانی در ایران یا بیرون از کشور متولد شود ایرانی است اگر چه مادرش غیر ایرانی باشد. در آمریکا و کانادا تابعیت به طور عمده بر سیستم خاک مبتنی است، البته سیستم خون هم جایگاه خود را در قوانین این کشور دارد.
برخی کشورها اصل خون را به چندین نسل قبل هم گسترش داده اند؛ یعنی اگر کسی بتواند ثابت کند که یکی از والدین یا اجدادش اهل آن کشور بوده اند امکان دریافت پاسپورت آن کشور را خواهد داشت. این کشورها که عمدتاً کشورهای اروپایی هستند در قوانین خود «شهروندی نژادی» را پیش بینی کرده اند؛ مثلاً اگر کسی ثابت کند یکی از اجدادش اصلیت لهستانی داشته و به ایران مهاجرت کرده با شرایط خاصی امکان دریافت پاسپورت لهستان را خواهد داشت.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف• رابطه ای که با آن خانوادهٔ ملت تشکیل می یابد؛ به عبارتی پیوندی که وابستگی فردی از افراد انسانی را به ملتی خاص توجیه می کند. [ ۲]
• تابعیت پیوندی است که شخصی را به ملت معینی مربوط می سازد. [ ۳]
• تعلق حقوقی شخصی به جمعیت تشکیل دهنده دولت. [ ۴]
• تابعیت رابطه ای است بین فرد و دولت که شخص تبعه را در قبال تبعیت، به حمایت دولت متبوع خود ذی حق می نماید. چنین رابطه ای، شخص تبعه را مطمئن می سازد که در رفتار و دادوستدش با کشورهای خارجی و اتباع بیگانه، در صورت لزوم از حمایت سیاسی دولت متبوع خود، که به وسیله حقوق بین الملل شناخته شده، متمتع خواهد شد. [ ۵]
• تابعیت عبارتست از یک رابطه سیاسی، حقوقی و معنوی که فردی را به دولتی معین مرتبط می سازد. [ ۳]
در متن های قدیمی کلمه تابعیت بیشتر از ملیت به یک گروه قومی اشاره دارد؛ یعنی گروهی از مردم که دارای یک قومیت، زبان، فرهنگ و تاریخ هستند.
اعطای تابعیت عموماً مبتنی بر دو سیستم خاک و خون است. سیستم خون بدین معناست که تابعیت افراد بر اساس تابعیت والدین شان داده می شود؛ و سیستم خاک یعنی اعطای تابعیت بر اساس محل تولد شخص! در ایران تابعیت به طور عمده بر سیستم خون متکی است، البته در مواردی از سیستم خاک برای کسب تابعیت استفاده شده است. با توجه به قانون مدنی ایران، کسی که از پدر ایرانی در ایران یا بیرون از کشور متولد شود ایرانی است اگر چه مادرش غیر ایرانی باشد. در آمریکا و کانادا تابعیت به طور عمده بر سیستم خاک مبتنی است، البته سیستم خون هم جایگاه خود را در قوانین این کشور دارد.
برخی کشورها اصل خون را به چندین نسل قبل هم گسترش داده اند؛ یعنی اگر کسی بتواند ثابت کند که یکی از والدین یا اجدادش اهل آن کشور بوده اند امکان دریافت پاسپورت آن کشور را خواهد داشت. این کشورها که عمدتاً کشورهای اروپایی هستند در قوانین خود «شهروندی نژادی» را پیش بینی کرده اند؛ مثلاً اگر کسی ثابت کند یکی از اجدادش اصلیت لهستانی داشته و به ایران مهاجرت کرده با شرایط خاصی امکان دریافت پاسپورت لهستان را خواهد داشت.
wiki: تابعیت
دانشنامه آزاد فارسی
رابطه ای سیاسی بین شخص و دولت متبوع او که به موجب آن شخص نسبت به دولت اعلام وفاداری و التزام می کند و دولت نیز در برابر اتباع خود تکالیف و وظایفی را عهده دار می شود. پس از توسعۀ مفهوم ملّیت و سپس تشکیل دولت مدرن براساس نظریۀ «ملت ـ دولت»، به ویژه از قرن ۱۹ به بعد، تابعیت اهمیت فراوانی یافته است. تابعیت، یکی از مباحث حقوق عمومی (حقوق اساسی) است، زیرا اساس روابط و حقوق و تکالیف تبعه و دولت است. همچنین یکی از مباحث حقوق مدنی (حقوق بین الملل خصوصی) است که نحوۀ استقرار رابطۀ تابعیت در آن بحث می شود. شرایط تابعیت یا تغییر آن در قانون داخلی هر کشور پیش بینی می شود. به طور کلی قوانین کشورها از دو اصل برای تعریف تابعیت پیروی می کنند: ۱. اصل خون که به موجب آن، تابعیت از طریق نسب یا خون تعیین می شود و بنابراین فرزندی که از پدر ایرانی متولد می شود، تابعیت ایرانی دارد؛ ۲. اصل خاک که بر طبق آن زادگاه و محل تولد شخص، ملاک تعیین تابعیت اوست و درنتیجه طفلی که در فرانسه یا امریکا متولد شود، فرانسوی یا امریکایی محسوب می شود. بعضی کشورها هر دو اصل را تلفیق کرده اند. در حقوق ایران، مطابق مادۀ ۹۷۶ قانون مدنی کلیۀ سکنۀ ایران، به استثنای کسانی که تابعیت خارجی آن ها مسلم باشد و مدارک تابعیت خارجی داشته باشند، تبعۀ ایران به شمار می روند (اصل خاک). نیز هر کس که از پدر ایرانی متولد شود، خواه در ایران یا در خارج، ایرانی است (اصل خون). علاوه بر این، زن خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند، نیز تبعۀ ایران محسوب می شود، اما بعد از طلاق یا فوت شوهر ایرانی اش می تواند به تابعیت اصلی خود رجوع کند، مگر زن شوهر مرده که تا هنگامی که فرزند او به هجده سال نرسیده باشد نمی تواند از این حق استفاده نماید. زن ایرانی که شوهر خارجی کند، همچنان در تابعیت ایران باقی می ماند، مگر طبق قانون کشور شوهر، تابعیت شوهر به او تحمیل شود. ترک تابعیت با انجام تشریفاتی که در مادۀ ۹۸۸ قانون مدنی آمده است، ممکن است و به معنای عدول از وفاداری و التزام به دولت متبوع است. همچنین برای کسب تابعیت ایران نیز، متقاضی باید شرایطی را که در مادۀ ۹۷۹ قانون مدنی آمده است، دارا باشد، مانند هجده سال تمام داشته باشد، فراری از خدمت نظام وظیفه نباشد، پنج سال متوالی یا متناوب در ایران ساکن باشد، در هیچ مملکتی به جنحه مهم یا جنایت غیرسیاسی محکوم نشده باشد. در حقوق ایران، تابعیت مضاعف شناخته نشده و هر شخص ایرانی که تابعیت خارجی کسب کرده باشد، تابعیت خارجی او از نظر ایران بی اعتبار است. امروزه، علاوه بر اشخاص حقیقی، هواپیما و کشتی نیز تابعیت دارند و ملاک آن پرچم کشوری است که حمل می کنند. همچنین اشخاص حقوقی، مانند شرکت ها، نیز تابعیت کشوری را دارند که اقامتگاه آن ها آن جاست.
wikijoo: تابعیت
جدول کلمات
مترادف ها
تبعیت، وفاداری، بیعت، تابعیت، سرسپردگی
تابعیت، دنباله، ترتیب، رشته، تسلسل، نتیجه، توالی، عقبه، ترادف، پی رفت
تابعیت، ملیت
فارسی به عربی
پیشنهاد کاربران
تابعیت چیست
واژه تابعیت از موضوعات مهم حقوق بین الملل خصوصی بوده و یکی از سرفصل های اصلی در نظام سیاسی می باشد که به طور معمول روزی چند بار در خبرهای مختلفی به انحاء گوناگون شنیده می شود. مسلما هر شخصی حق داشتن یک تابعیت را دارد و هیچکس را نمی توان خودسرانه از تابعیت یا از حق تغییر تابعیتش محروم کرد. در این مقاله به بحث درخصوص تابعیت و انواع آن و مسائل مهم در این زمینه می پردازیم.
... [مشاهده متن کامل]
تابعیت چیست
واژه تابعیت ( citizenship ) و مشتقات آن همچون تبعه و اتباع که از موضوعات مهم حقوق بین الملل خصوصی است.
تابعیت، یک مفهوم اعتباری است که وابستگی یک شخص حقیقی یا حقوقی را به یک نظام سیاسی موسوم به دولت تایید می کند . تابعیت یک نوع وابستگی سیاسی را برای فرد درقبال جامعه ایجاد مینماید و ممکن است افرادی در جهان پیدا شوند که به دلایل مختلف از جمله جنگ ها تابعیت خود را از دست داده و تابعیت هیچ کشوری را نداشته باشند که به آنها بی تابعیت یا �آپاترید� می گویند . گفتنی است اشخاصی که فاقد تابعیت میباشند از حقوق اجتماعی وسیاسی محروم هستند.
تابعیت یک رابطه حقوقی است زیرا از آثار حقوقی مثل حقوق و امتیازات در نظر گرفته شده در قوانین و مقررات آن کشور برخوردار خواهد بود، یک رابطه سیاسی است چرا که ناشی از قدرت و حاکمیت دولتی است که فردی را از خودش می داند و در آخر یک رابطه معنوی است چراکه مربوط به مکان خاصی نبوده که شخص در آنجا زندگی می کند. مانند اینکه شما به عنوان یک فرد ایرانی به هرجایی از این کره خاکی سفر کنید بازهم ایرانی محسوب می شوید.
انواع تابعیت
سیستم خاکی : سیستم است که معمولاً کشورهای مهاجرپذیر آن را اعمال می کنند هر کودکی که در سرزمین آن کشور متولد شود صرفنظر از این که والدینش تابعیت کدام کشور را داشته باشند، به تابعیت کشور محل تولد درمی آید.
سیستم خون: که معمولاً از سوی کشورهای مهاجرفرست برای ایجاد تابعیت مورد استفاده قرار می گیرد کودکی که از پدر و مادر یا تنها پدر دارای تابعیت آن کشور در هر نقطه ای از جهان متولد شود به تابعیت کشور والدینش درمی آید.
تابعیت در ایران
تابعیت در ایران را به سه وسیله ممکن است به دست آید:
به وسیله اجرای سیستم خون و خاک
بوسیله ازدواج
به وسیله پذیرش به تابعیت ایران
مطابق ماده ۹۷۶ از قانون مدنی اشخاص زیر تبعه ایران محسوب می شوند:
کلیه ساکنین ایران به جز اشخاصی که تبعیت خارجی آنها مسلم باشد تبعیت خارجی کسانی مسلم است که مدارک تابعیت آنها مورد اعتراض دولت ایران نباشد
کسانی که پدر آن ها ایرانی است اعم از اینکه در ایران یا در خارجه متولد شده باشند ( پذیرش سیستم خون )
کسانی که در ایران متولد شده و پدر و مادر آنان غیر معلوم باشد. ( پذیرش سیستم خاک )
کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده بوجود آمده اند.
کسانی که در ایران از پدری که تبعه خارجه است بوجود آمده و بلافاصله پس از رسیدن به سن هیجده سال تمام لااقل ۱ سال دیگر در ایران اقامت کرده باشند و الا قبول شدن آنها به تابعیت ایران بر طبق مقرراتی خواهد بود که مطابق قانون برای تحصیل تابعیت ایران مقرر است. وضع زنان خارجی که شوهر ایرانی اختیار می کنند:
مطابق بند ۶ از ماده ۹۷۶ قانون مدنی هر زن تبعه خارجه که شوهر ایرانی اختیار کند ایرانی محسوب می شود تابعیتی را که زن خارجی بدینوسیله اکتساب می کند قطعی است یعنی اینکه اگر شوهر در زمان زناشویی از تابعیت ایران خارج گردد زن مزبور در تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند و نیز با پایان یافتن ازدواج در اثر فوت شوهر یا طلاق خود به خود از بین نمی رود.
وضع زنان ایرانی که با مرد خارجی ازدواج می نمایند:
مطابق ماده ۹۸۷ قانون مدنی هر زن ایرانی که تابعه خارجه مزاوجت می نماید به تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند مگر اینکه مطابق قانون مملکت زوج تابعیت شوهر بواسطه وقوع عقد ازدواج به زوجه تحمیل شود ولی در هر صورت بعد از وفات شوهر و یا جدایی به صرف تقدیم درخواست به وزارت امور خارجه به انضمام ورقه تصدیق فوت شوهر ویا سند جدایی تابعیت اصلی زن به او تعلق خواهد گرفت.
شرایط پذیرش و یا تحصیل تابعیت ایرانی :
کلیه اتباع خارجی طبق ماده ۹۷۹ قانون مدنی می توانند در صورتی که دارای شرایط ذیل باشند تقاضای تحصیل تابعیت ایران را بنمایند.
به سن ۱۸ سال تمام رسیده باشند.
پنجسال اعم از متوالی یا متفاوت بصورت قانونی در ایران ساکن بوده باشند.
فراری از خدمت نظامی در کشور متبوع خود نباشد.
در هیچ مملکتی به جنحه مهم یا جنایت غیرسیاسی محکوم نشده باشد.
قابل ذکر است که کسانیکه به امور عام المنفعه ایران خدمت یا مساعدت شایانی کرده باشند و همچنین اشخاصی که دارای زن ایرانی و از او اولاد دارند و یا دارای مقامات عالی علمی هستند، در صورتیکه دولت ورود آنها را به تابعیت ایران صلاح بداند، بدون رعایت شرط اقامت ممکن است با تصویب هیئت وزیران به تبعیت ایران قبول شوند.
مراحل اخذ تابعیت چیست و در دولت جمهوری اسلامی ایران چگونه است:
افرادی که متقاضی تحصیل تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران باشند می توانند در صورت شرایط مندرج در ماده هفتاد و ۹۷۹ قانون مدنی، درخواست تابعیت خود را به اداره تابعیت وزارت امور خارجه در مرکز و یا دفاتر امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداریهای سراسر کشور تسلیم نمایند.
امتیازات و محدودیت های اشخاصی که تحصیل تابعیت ایران را نموده اند:
اشخاصی که تحصیل تابعیت ایرانی نموده یا بنمایند از کلیة حقوقی که برای ایرانیان مقرر است بهره مند می شوند لیکن نمی توانند به مقامات ذیل نائل گردند:
ریاست جمهوری و معاونین او
عضویت در شورای نگهبان و ریاست قوه قضائیه
وزارت و کفالت وزارت و استانداری و فرمانداری
عضویت در مجلس شورای اسلامی
عضویت در شوراهای استان و شهرستان و شهر
استخدام در وزارت امور خارجه و نیز احراز هرگونه پست و یا ماموریت سیاسی
قضاوت
عالی ترین ردة فرماندهی در ارتش و سپاه و نیروی انتظامی
تصدی پست های مهم اطلاعاتی و امنیتی
سلب تابعیت از یک شخص ایرانی
مطابق اصل چهل و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تابعیت کشور ایران حق مسلم هر فرد ایرانی و دولت نمی تواند از هیچ ایرانی سلب تابعیت کند، مگر به درخواست خود او یا در صورتی که به تابعیت کشور دیگری درآید.
ماده ۹۷۶ تا ماده ۹۹۱
واژه تابعیت از موضوعات مهم حقوق بین الملل خصوصی بوده و یکی از سرفصل های اصلی در نظام سیاسی می باشد که به طور معمول روزی چند بار در خبرهای مختلفی به انحاء گوناگون شنیده می شود. مسلما هر شخصی حق داشتن یک تابعیت را دارد و هیچکس را نمی توان خودسرانه از تابعیت یا از حق تغییر تابعیتش محروم کرد. در این مقاله به بحث درخصوص تابعیت و انواع آن و مسائل مهم در این زمینه می پردازیم.
... [مشاهده متن کامل]
تابعیت چیست
واژه تابعیت ( citizenship ) و مشتقات آن همچون تبعه و اتباع که از موضوعات مهم حقوق بین الملل خصوصی است.
تابعیت، یک مفهوم اعتباری است که وابستگی یک شخص حقیقی یا حقوقی را به یک نظام سیاسی موسوم به دولت تایید می کند . تابعیت یک نوع وابستگی سیاسی را برای فرد درقبال جامعه ایجاد مینماید و ممکن است افرادی در جهان پیدا شوند که به دلایل مختلف از جمله جنگ ها تابعیت خود را از دست داده و تابعیت هیچ کشوری را نداشته باشند که به آنها بی تابعیت یا �آپاترید� می گویند . گفتنی است اشخاصی که فاقد تابعیت میباشند از حقوق اجتماعی وسیاسی محروم هستند.
تابعیت یک رابطه حقوقی است زیرا از آثار حقوقی مثل حقوق و امتیازات در نظر گرفته شده در قوانین و مقررات آن کشور برخوردار خواهد بود، یک رابطه سیاسی است چرا که ناشی از قدرت و حاکمیت دولتی است که فردی را از خودش می داند و در آخر یک رابطه معنوی است چراکه مربوط به مکان خاصی نبوده که شخص در آنجا زندگی می کند. مانند اینکه شما به عنوان یک فرد ایرانی به هرجایی از این کره خاکی سفر کنید بازهم ایرانی محسوب می شوید.
انواع تابعیت
سیستم خاکی : سیستم است که معمولاً کشورهای مهاجرپذیر آن را اعمال می کنند هر کودکی که در سرزمین آن کشور متولد شود صرفنظر از این که والدینش تابعیت کدام کشور را داشته باشند، به تابعیت کشور محل تولد درمی آید.
سیستم خون: که معمولاً از سوی کشورهای مهاجرفرست برای ایجاد تابعیت مورد استفاده قرار می گیرد کودکی که از پدر و مادر یا تنها پدر دارای تابعیت آن کشور در هر نقطه ای از جهان متولد شود به تابعیت کشور والدینش درمی آید.
تابعیت در ایران
تابعیت در ایران را به سه وسیله ممکن است به دست آید:
به وسیله اجرای سیستم خون و خاک
بوسیله ازدواج
به وسیله پذیرش به تابعیت ایران
مطابق ماده ۹۷۶ از قانون مدنی اشخاص زیر تبعه ایران محسوب می شوند:
کلیه ساکنین ایران به جز اشخاصی که تبعیت خارجی آنها مسلم باشد تبعیت خارجی کسانی مسلم است که مدارک تابعیت آنها مورد اعتراض دولت ایران نباشد
کسانی که پدر آن ها ایرانی است اعم از اینکه در ایران یا در خارجه متولد شده باشند ( پذیرش سیستم خون )
کسانی که در ایران متولد شده و پدر و مادر آنان غیر معلوم باشد. ( پذیرش سیستم خاک )
کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده بوجود آمده اند.
کسانی که در ایران از پدری که تبعه خارجه است بوجود آمده و بلافاصله پس از رسیدن به سن هیجده سال تمام لااقل ۱ سال دیگر در ایران اقامت کرده باشند و الا قبول شدن آنها به تابعیت ایران بر طبق مقرراتی خواهد بود که مطابق قانون برای تحصیل تابعیت ایران مقرر است. وضع زنان خارجی که شوهر ایرانی اختیار می کنند:
مطابق بند ۶ از ماده ۹۷۶ قانون مدنی هر زن تبعه خارجه که شوهر ایرانی اختیار کند ایرانی محسوب می شود تابعیتی را که زن خارجی بدینوسیله اکتساب می کند قطعی است یعنی اینکه اگر شوهر در زمان زناشویی از تابعیت ایران خارج گردد زن مزبور در تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند و نیز با پایان یافتن ازدواج در اثر فوت شوهر یا طلاق خود به خود از بین نمی رود.
وضع زنان ایرانی که با مرد خارجی ازدواج می نمایند:
مطابق ماده ۹۸۷ قانون مدنی هر زن ایرانی که تابعه خارجه مزاوجت می نماید به تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند مگر اینکه مطابق قانون مملکت زوج تابعیت شوهر بواسطه وقوع عقد ازدواج به زوجه تحمیل شود ولی در هر صورت بعد از وفات شوهر و یا جدایی به صرف تقدیم درخواست به وزارت امور خارجه به انضمام ورقه تصدیق فوت شوهر ویا سند جدایی تابعیت اصلی زن به او تعلق خواهد گرفت.
شرایط پذیرش و یا تحصیل تابعیت ایرانی :
کلیه اتباع خارجی طبق ماده ۹۷۹ قانون مدنی می توانند در صورتی که دارای شرایط ذیل باشند تقاضای تحصیل تابعیت ایران را بنمایند.
به سن ۱۸ سال تمام رسیده باشند.
پنجسال اعم از متوالی یا متفاوت بصورت قانونی در ایران ساکن بوده باشند.
فراری از خدمت نظامی در کشور متبوع خود نباشد.
در هیچ مملکتی به جنحه مهم یا جنایت غیرسیاسی محکوم نشده باشد.
قابل ذکر است که کسانیکه به امور عام المنفعه ایران خدمت یا مساعدت شایانی کرده باشند و همچنین اشخاصی که دارای زن ایرانی و از او اولاد دارند و یا دارای مقامات عالی علمی هستند، در صورتیکه دولت ورود آنها را به تابعیت ایران صلاح بداند، بدون رعایت شرط اقامت ممکن است با تصویب هیئت وزیران به تبعیت ایران قبول شوند.
مراحل اخذ تابعیت چیست و در دولت جمهوری اسلامی ایران چگونه است:
افرادی که متقاضی تحصیل تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران باشند می توانند در صورت شرایط مندرج در ماده هفتاد و ۹۷۹ قانون مدنی، درخواست تابعیت خود را به اداره تابعیت وزارت امور خارجه در مرکز و یا دفاتر امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداریهای سراسر کشور تسلیم نمایند.
امتیازات و محدودیت های اشخاصی که تحصیل تابعیت ایران را نموده اند:
اشخاصی که تحصیل تابعیت ایرانی نموده یا بنمایند از کلیة حقوقی که برای ایرانیان مقرر است بهره مند می شوند لیکن نمی توانند به مقامات ذیل نائل گردند:
ریاست جمهوری و معاونین او
عضویت در شورای نگهبان و ریاست قوه قضائیه
وزارت و کفالت وزارت و استانداری و فرمانداری
عضویت در مجلس شورای اسلامی
عضویت در شوراهای استان و شهرستان و شهر
استخدام در وزارت امور خارجه و نیز احراز هرگونه پست و یا ماموریت سیاسی
قضاوت
عالی ترین ردة فرماندهی در ارتش و سپاه و نیروی انتظامی
تصدی پست های مهم اطلاعاتی و امنیتی
سلب تابعیت از یک شخص ایرانی
مطابق اصل چهل و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تابعیت کشور ایران حق مسلم هر فرد ایرانی و دولت نمی تواند از هیچ ایرانی سلب تابعیت کند، مگر به درخواست خود او یا در صورتی که به تابعیت کشور دیگری درآید.
ماده ۹۷۶ تا ماده ۹۹۱
تابعیت یا ملیت[۱] اصطلاحی است که برای اشاره به نوعی رابطهٔ سیاسی، معنوی یا حقوقی بین یک شخص، و ملت یا دولتی معین استفاده می شود. نظر واحدی در مورد تعریف تابعیت وجود ندارد و دانشمندان حقوق بین الملل بحث های مفصل و متعددی در مورد تعریف تابعیت کرده اند. برخی از تعاریف که در مورد تابعیت آمده است چنین است:
... [مشاهده متن کامل]
رابطه ای که با آن خانوادهٔ ملت تشکیل می یابد؛ به عبارتی پیوندی که وابستگی فردی از افراد انسانی را به ملتی خاص توجیه می کند. [۲]
تابعیت پیوندی است که شخصی را به ملت معینی مربوط می سازد. [۳]
تعلق حقوقی شخصی به جمعیت تشکیل دهنده دولت. [۴]
تابعیت رابطه ای است بین فرد و دولت که شخص تبعه را در قبال تبعیت، به حمایت دولت متبوع خود ذی حق می نماید. چنین رابطه ای، شخص تبعه را مطمئن می سازد که در رفتار و دادوستدش با کشورهای خارجی و اتباع بیگانه، در صورت لزوم از حمایت سیاسی دولت متبوع خود، که به وسیله حقوق بین الملل شناخته شده، متمتع خواهد شد. [۵]
تابعیت عبارتست از یک رابطه سیاسی، حقوقی و معنوی که فردی را به دولتی معین مرتبط می سازد. [۳]
در متن های قدیمی کلمه تابعیت بیشتر از ملیت به یک گروه قومی اشاره دارد؛ یعنی گروهی از مردم که دارای یک قومیت، زبان، فرهنگ و تاریخ هستند
... [مشاهده متن کامل]
رابطه ای که با آن خانوادهٔ ملت تشکیل می یابد؛ به عبارتی پیوندی که وابستگی فردی از افراد انسانی را به ملتی خاص توجیه می کند. [۲]
تابعیت پیوندی است که شخصی را به ملت معینی مربوط می سازد. [۳]
تعلق حقوقی شخصی به جمعیت تشکیل دهنده دولت. [۴]
تابعیت رابطه ای است بین فرد و دولت که شخص تبعه را در قبال تبعیت، به حمایت دولت متبوع خود ذی حق می نماید. چنین رابطه ای، شخص تبعه را مطمئن می سازد که در رفتار و دادوستدش با کشورهای خارجی و اتباع بیگانه، در صورت لزوم از حمایت سیاسی دولت متبوع خود، که به وسیله حقوق بین الملل شناخته شده، متمتع خواهد شد. [۵]
تابعیت عبارتست از یک رابطه سیاسی، حقوقی و معنوی که فردی را به دولتی معین مرتبط می سازد. [۳]
در متن های قدیمی کلمه تابعیت بیشتر از ملیت به یک گروه قومی اشاره دارد؛ یعنی گروهی از مردم که دارای یک قومیت، زبان، فرهنگ و تاریخ هستند
ملیت . سرکشی . نافرمانی . تبعیت