بیع کلی

[ویکی فقه] بیع کلّی، مقابل بیع شخصی به دادوستد کالای کلّی گفته می شود. به این معنا که کالایی خرید و فروش بشود که در وصف معین است ولی در خارج، کلی و قابل صدق بر افراد متعدد می باشد. از این عنوان در باب تجارت بحث شده است.
بیع کلّی، مقابل بیع شخصی عبارت است از خرید و فروش کالایی که در وصف، معیّن و مشخّص است لیکن در خارج، کلّی و قابل صدق بر افراد متعدّد می باشد، مانند بیع صد کیلو از آرد موجود در انبار. کلّی یا جزئی بودن ثمن (بهای کالا) تأثیری در صدق عنوان بیع کلّی ندارد. عنوان کلّیت در بیع کلّی گاه صفت بیع واقع می شود و گاه صفت مبیع (کالا) و هر دو، به یک معنا است.
اقسام کلّی
کلّی در بیع یا کلّی در ذمّه است، مانند آنکه کسی صد کیلو گندمی را که از دیگری طلب دارد می فروشد یا کالایی را با اوصاف مشخّص به صورت نقد یا پیش فروش، معامله می کند و یا کلّی در خارج. این نیز یا کلّی در معیّن است، مانند فروختن صد کیلو از برنجهای موجود و مشخّص در انبار و یا کلّی مشاع، مانند فروختن یک سوم از برنج موجود در خارج.
کلّی در ذمّه
بیع کلّی در ذمّه بدون شک و اختلاف جایز است، مانند بیع سلف که مشروعیت و جواز آن مسلّم است؛ لیکن اگر کالا و بهای آن، هر دو، کلّی در ذمّه و مدّت دار باشند از مصادیق بیع دین به دین و باطل است. همچنین جواز فروختن آن- در صورت مدّت دار بودن- به غیر بدهکار اختلافی است.
کلّی در معیّن
...