بلژیک

[ویکی شیعه] بلژیک کشوری در شمال غرب اروپا به مرکزیت بروکسل که حدود سیصدهزار نفر مسلمان در این کشور زندگی می کنند. بیشتر شیعیان این کشور اهل عراق و پاکستان هستند و برخی مردم بلژیک نیز در اثر تبلیغ به شیعه گرویده اند که شهید عبدالله دهدوه از جمله این افراد است.
بلژیک کشوری اروپایی است که بین کشورهای: هلند، آلمان، لوکزامبورگ، فرانسه و دریای شمال قرار گرفته و وسعت آن ۳۰،۵۰۷ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۱۰٬۵۸۴٬۵۳۴ نفر است. پایتخت آن بروکسل و شهرهای مهم آن بندر آئورس و لی یژ می باشند.

بلژیک ( به فرانسوی: Belgique ) با نام رسمی ( Belxiye ) پادشاهی بلژیک ( به هلندی: Koninkrijk België ) ، ( به فرانسوی: Royaume de Belgique ) کشوری در غرب اروپا و یکی از اعضای اتحادیه اروپا است که پایتخت آن بروکسل است.
بلژیک در شمال با هلند، در شرق با آلمان، در جنوب شرقی با لوکزامبورگ، در جنوب با فرانسه و از شمال غربی با دریای شمال مجاور است. خطّ جدایی فرهنگی ژرمن ها و رومی زبانان از میانه های کشور بلژیک می گذرد.
در ۶۰٪ از مناطق بلژیک، زبان هلندی ( گویش فلاندری ) صحبت می شود و فرانسوی در ۴۰٪ مناطق جنوبی مثل والونی صحبت می شود و در منطقه پایتخت ( بروکسل ) هر دو زبان در نهادهای دولتی رایج است. کمتر از ۱٪ مردم بلژیک آلمانی زبان هستند و در شرق کشور زندگی می کنند.
نام بلژیک از نام لاتین که برای اکثر بخش های شمالی منطقه گُل نشین استفاده می شد، یعنی «گالیا بلجیکا» گرفته شده است. این نام لاتین خود برگرفته از گروهی از قبایل سلت است که قبیله بلژها نام داشتند. به لحاظ تاریخی، بلژیک قسمتی از کشورهای سفلی بوده که شامل هلند و لوکزامبورگ نیز می شده است و پیش ترها نواحی گسترده تری را نسبت به گروه کشورهای بنلوکس امروزی در بر می گرفته است.
بلژیک از اواخر سده های میانه تا سدهٔ هفدهم، کانون بازرگانی و فرهنگی پررونقی به شمار می رفته است. از سدهٔ شانزدهم تا انقلاب بلژیک در سال ۱۸۳۰ و جدایی این کشور از هلند، بلژیک محل جنگ های بسیاری بین قدرت های اروپایی بود و به همین دلیل با عنوان «میدان جنگ اروپا» لقب گذاری شده بود. اخیراً بلژیک عضو برجسته ای از اتحادیه اروپا به شمار می رود و میزبان تعدادی از نهادهای اتحادیه اروپا و سازمان های بین المللی از جمله ناتو است. بلژیک در تاریخ ۲۸ دسامبر ۱۹۴۵ به سازمان ملل متحد پیوست.
بلژیک در انقلاب صنعتی شرکت کرد، [ ۱] [ ۲] و در جریان قرن بیستم مالک امپراتوری استعماری بلژیک در آفریقا بود. [ ۳] بین ۱۸۸۵ و ۱۹۰۸، ایالت آزاد کنگو، که به طور خصوصی متعلق به لئوپولد دوم بود، شاهد جنایت ها و بیماری های فراگیر بود؛ در میان اعتراض عمومی در اروپا، بلژیک این قلمرو را به عنوان یک مستعمره ضمیمه خود کرد. [ ۴] امپراطوری استعماری بلژیک بین ۱۹۶۰ و ۱۹۶۲ استقلال پیدا کرد. [ ۵] نیمه دوم قرن بیستم شاهد تنش های فزاینده بین شهروندان هلندی زبان و فرانسوی زبان بود که تفاوت ها در زبان و فرهنگ و توسعه اقتصادی نابرابر فلاندر و والونی بر این تنش افزود. خصومت ادامه دار به اصلاحات دولتی پردامنه انجامید، که منجر به گذار این کشور بین ۱۹۷۰ و ۱۹۹۳ از یک حکومت یکپارچه به یک حکومت فدرالی شد. با وجود این اصلاحات، تنش های بین این گروه ها باقی مانده، و شاید زیاد هم شده باشد؛ جدایی طلبی شایان توجهی مخصوصاً بین فلامان ها وجود دارد؛ قوانین مجادله برانگیز در خصوص زبان مانند شهرداری ها وجود دارد؛[ ۶] و پس از انتخابات ژوئن ۲۰۱۰ تشکیل یک حکومت ائتلافی ۱۸ ماه زمان برد که یک رکورد جهانی است. [ ۷] بیکاری در والونی بیش از دو برابر فلاندر است که پس از جنگ جهانی دوم رشد سریعی داشته است. [ ۸]

بِلْژیک (Belgium)
پرونده:File12301900.jpg میدان بزرگ بروکسل، موقعیت. کشور پادشاهی بلژیک در اروپای غربی و در ساحل جنوبی دریای شمال جا دارد. از شمال و شمال شرقی به هلند، از شرق به آلمان و لوکزامبورگ، از جنوب و جنوب غربی به فرانسه و از شمال به دریای شمال محدود شده است. مساحت این کشور ۳۰,۵۳۰ کیلومتر مربع است و شهر بروکسل پایتخت آن است.
سیمای طبیعی. کشور بلژیک از سه منطقۀ، جلگۀ ساحلی، پهن دشت مرکزی و بلندی های آردِن، تشکیل شده است. ۱. جلگۀ ساحلی در امتداد کرانه های دریای شمال قرار گرفته و عرض آن از شانزده تا ۴۸ کیلومتر متغیر است. نوار ساحلی آن که از پس زدن آب دریا و دیواره کشی به دست آمده، ۵۰۰ تا ۸۰۰ سال قدمت دارد و چراگاه های داخلی آن با کانال های متعدد، زه کشی شده است. ۲. پهن دشت مرکزی در مقایسه با جلگۀ ساحلی، ارتفاع بیشتری دارد و وجود آبراهه ها، درّه های عریض، زمین های آبرفتی حاصل خیز، غارهای زیرزمینی، و آبکندهای بسیار از ویژگی های آن است. ۳. بلندی های آردِن، ارتفاعات فلات گونۀ پوشیده از جنگل انبوهی است که میانگین ارتفاع آن به ۴۶۰ متر می رسد و بلندترین نقطۀ کشور، کوه بوترانژ با ارتفاع ۶۹۴ متر، در شمال آن واقع است. اراضی این منطقه عمدتاً سنگی و صخره ای است و برای کشاورزی چندان مساعد نیست. رودخانه های اسکلت (اسخلده) (اسکو) و موز، که هر دو از فرانسه سرچشمه می گیرند و پس از عبور از بلژیک، در خاک هلند به دریای شمال می ریزند، عمده ترین رودهای بلژیک محسوب می شوند. رودخانۀ اسکلت، که در پهن دشت مرکزی جریان دارد، آبراهۀ اصلی این کشور است. شهرهای آنتورپ، بروکسل، و گنت، رودبندرهای آن را تشکیل می دهند و رودهای لیس، دندر، سِن، و روپل ریزابه های آن محسوب می شوند. رودخانۀ موز در مرز شمالی بلندی های آردن جریان دارد و رودهای اورت و سامبر به آن می ریزند. کشور بلژیک از نظر اداری به ده استان و دو منطقۀ خودگردان فلاندرو والونیاتقسیم می شود و شهرهای مهم آن عبارت اند از بروکسل، آنتوِرپ، گِنت، نامور، مونس، و لوون. بلژیک، تحت تأثیر اقلیم دریای شمال، آب و هوای معتدل مایل به سرد دارد. زمستان های آن ملایم و تابستان هایش خنک است. میانگین دمای شهر بروکسل در دی ماه ۲ درجۀ سانتی گراد و در تیرماه ۱۸ درجۀ سانتی گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۸۲۵ میلی متر می رسد. حدود بیست درصد از اراضی بلژیک جنگلی است و بلندی های آردن از جنگل های انبوه بلوط و راش و ممرز مستور است و دیگر نواحی را درختچه ها و بته های پراکنده فراگرفته است. گراز، آهوی قرمز، گربۀ وحشی، دارکوب و عقاب، گونه هایی از حیات وحش این کشورند.
اقتصاد. بلژیک اقتصاد بسیار پیشرفته ای دارد و از مراکز مهم صنعتی و تجاری اروپا است. کشاورزی آن عمدتاً برپایۀ تولیدات دامی استوار است و بیشتر زمین های مزروعی آن به چراگاه و تولید علوفه اختصاص یافته است. کمتر از سه درصد از نیروی کار بلژیک به کشاورزی اشتغال دارند و فرآورده های آن، بخش کوچکی از نیازهای داخلی را تأمین می کند. حدود بیست درصد از مساحت این کشور را جنگل فراگرفته و تولید چوب های صنعتی و خمیر کاغذ از اقلام مهم صادراتی آن محسوب می شود. بلژیک از نظر صنعت بسیار پیشرفته است و حدود نیمی از صادرات آن را فرآورده های صنعتی تشکیل می دهند. بیشتر تأسیسات صنعتی این کشور در کنار معدن های زغال و در درّۀ رودخانه های سامبر و موز و در شمال گنت قرار دارند. تولید شیشه و کریستال، ماشین آلات سنگین، شکر تصفیه شده، سیگار، مارگارین، سیمان، پالایش نفت و تصفیۀ فلزات، بخشی از فعالیت های صنعتی آن را تشکیل می دهند و افزون بر آن ازجمله مهم ترین تولیدکنندگان فلزات نایابی چون کبالت، رادیوم، و ژرمانیم محسوب می شود. تولید الکتریسیتۀ بلژیک به حدود ۸۰میلیارد کیلووات ساعت می رسد که حدود ۶۰ درصد از آن در نیروگاه های هسته ای، ۳۰ درصد به شیوۀ برقابی و بقیه در نیروگاه های حرارتی تولید می شود. هنرهای دستی بلژیک، به ویژه قلاب دوزی و توربافی آن، از قدیم شهرت داشته و موقعیت مطلوب خود را همچنان حفظ کرده است. علاوه بر آن، بلژیک در صنعت شیرینی و شکلات سازی نیز بسیار فعّال است و یکی از بزرگ ترین صادرکنندۀ این گونه محصولات به شمار می آید. کارخانۀ تراش الماس شهر آنتورپ ۵۰۰ سال قدمت دارد و ۷۰ درصد از معاملات الماس در این کشور صورت می گیرد.
حکومت و سیاست. نوع حکومت بلژیک سلطنتی مشروطۀ فدرال با دو نهاد قانون گذاری است. پادشاه بلژیک به صورت تشریفاتی در رأس امور قرار دارد. شمار نمایندگان مجلس سنای این کشور ۷۱ نفر و اعضای مجلس نمایندگان آن ۱۵۰ نفر است و دورۀ نمایندگی آنان چهار سال است. رهبر حزب حائز اکثریت در مجلس نیز مسئولیت نخست وزیری و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد. آلبر دوم، پادشاه بلژیک، (متولد ۱۹۳۴) از ۱۹۹۳ مقام سلطنت بلژیک را عهده دار است.
مردم و تاریخ. جمعیت بلژیک حدود۱۰,۹۱۸,۴۰۵ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به۳۵۷.۶ نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور۰.۴ درصد است و بلژیکی ها ۹۱ درصد از جمعیت آن را تشکیل می دهند. ۹۰ درصد از مردم آن مسیحی کاتولیک اند و ۹۶ درصدشان در شهرها زندگی می کنند. زبان های رسمی این کشور هلندی، فرانسوی، و آلمانی است. میانگین امید به زندگی در بلژیک ۷۷ سال است و ۹۹ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. رومی ها در قرن ۱پ م بلژیک و نواحی اطراف آن را به امپراتوری خود ضمیمه کردند و آن را بلژیکا نامیدند. پس از رومیان، ژرمن ها به این سرزمین تاختند و فرانک ها از قرون ۳ تا ۹م آن جا را زیر نظارت خود قرار دادند. پس از آن به امپراتوری مقدس رومضمیمه شد و بعدها به چند دوک نشین ازجمله لوکزامبورگ تجزیه شد. تا اواخر قرن ۱۵ در تصرف دوک های بورگونی قرار داشت و در جنگ های صدسالۀ فرانسه و انگلستان (۱۳۳۱ـ۱۴۵۳م)، بارها میان دوطرف دست به دست شد. در ۱۴۸۲م تحت استیلای خاندان سلطنتی هابسبورگ قرار گرفت و در ۱۷۹۸ به تصرف ناپلئون بناپارت درآمد، و پس از شکست ناپلئون (۱۸۱۴) به کشور هلند ضمیمه شد. بلژیکی ها که از این تصمیم ناخشنود بودند، در ۱۸۳۰ علیه دولت هلند سر به شورش برداشتند و استقلال خود را اعلام کردند، و لئوپولد اول را به پادشاهی خود برگزیدند. بلژیک در ۱۸۸۵ به جرگۀ دول استعماری اروپا پیوست و سرزمین وسیع کنگو، در افریقا، را تصرف کرد. در جنگ جهانی اول مقابل ارتش آلمان قرار گرفت و به تصرف این کشور درآمد و بسیاری از صحنه های نبرد خونین جنگ جهانی اول در آن جا روی داد. بلژیک در حین جنگ، متصرفات افریقایی آلمان، روآندا ـ اوروندی، را تصرف کرد و در جنگ جهانی دوم ارتش آلمان نازی به آن جا یورش برد؛ و در اوت ۱۹۴۴ ارتش متفقین آن را آزاد کرد. بلژیک در ۱۹۶۰ استقلال کنگو و در ۱۹۶۲ نیز استقلال روآندا ـ اوروندی را به رسمیت شناخت. در ۱۹۴۹ به عضویت سازمان پیمان آتلانتیک شمالی درآمد و در ۱۹۹۳ به دولتی فدرال مرکب از ایالت هلندی زبان فلاندر و ایالت فرانسوی زبان والونیا مبدل شد. بلژیک جزو کشورهای بنیادگذار اتحادیۀ اروپا است.