فدرالیسم

فِدِرالیسم (federalism)
نظامی حکومتی با چارچوبی مشخص برای متحدکردن دو یا چند دولت جداگانه به صورت فدراسیون، با رهبری حکومت مرکزی. میان فدراسیون و کنفدراسیون، که اتحاد انعطاف پذیرتری از دولت ها برای یاری رسانی متقابل است، باید تفاوت قائل شد. ایالات متحدۀ امریکا نمونه ای از حکومت فدرال است. دولت فدرال ایالات متحده براساس سه قوۀ مجریه، مقننه و قضائیه، که هر یک از آن ها ابزارهایی برای کنترل دو قوۀ دیگر در اختیار دارد، سازمان یافته است. بدین ترتیب، نظامی از کنترل ها و موازنه ها پدید آمده است که تدوین کنندگان قانون اساسی این کشور آن را لازمۀ حکمرانی منصفانه می دانستند. هر یک از ۵۰ ایالت عضو دولت فدرال امریکا دارای حقوق و امتیازاتی است که با حقوق و امتیازات دولت فدرال تداخل دارد. هر گاه به صلاحیت قانونی اعتراض شود دیوان عالی ایالات متحده وابسته به قوۀ قضائیه آن کشور حکم صادر می کند و همین آرا قانون اساسی ایالات متحده را تشکیل می دهند. سوئیس، کانادا، استرالیا، مالزی، آرژانتین، اتریش، بلژیک، بوسنی هرزگوین، برزیل، کومور، اتیوپی، آلمان، هند، مکزیک، میکرونزی، نیجریه، پاکستان، روسیه، سنت کیتس و نِویس، سودان، امارات متحدۀ عربی، و ونزوئلا، نیز حکومت فدرال دارند. بسیاری از حامیان اتحادیۀ اروپا آن را طلایه دار تشکیل اروپای فدرال می دانند.