بزرگان قم

[ویکی فقه] صفحات درخشان قم مملو از نام عالمان و محدثان، فقها و مفسرانی است که سرآمد روزگار بودند و تقوا و پاکی شان به همراه خدمات عظیم علمی و تلاش پیرامون حفظ و نشر علوم اهل بیت علیهم السّلام، آن بزرگان هنوز هم در آسمان علم و تمدن و فرهنگ می درخشند و یاد و آثار آنان هدایت گر انسان ها و اندیشه و تفکرشان می باشد که به مقتضای حال اشاره ای گذرا به تعدادی از این مشعل های فروزان که همگی افتخارات شیعه اند می نماییم.
نجاشی رجالی بزگ شیعه وی را چنین می ستاید: عالمی سترگ مورد اطمینان و ثقه که منزلتی عالی دارد و نزد امامان خاصه حضرت رضا علیه السّلام، موقعیت و جایگاه ویژه ای داشت. از عظمت مقام وی همین بس که امام رضا علیه السّلام، به او می فرماید: (ای زکریا بن آدم)... از خاندان تو بلا دفع می شود به خاطر تو هم چنان که از اهل بغداد به خاطر امام موسی کاظم علیه السّلام بلایا دفع می شد. سالی حضرت رضا علیه السّلام از مدینه به حج رفتند که زکریا بن آدم، هم محمل حضرت بود تا به مکه رسیدند. قبر شریف او در مقبره مبارک شیخان قم، نزدیک مرحوم میرزای قمی است.
زکریا بن ادریس یا ابوجریر القمی
گفته شده است که او از حضرت صادق و کاظم و رضا علیهم السّلام روایت کرده و کتابی نیز داشته است. از زکریا به آدم نقل شده که گفته است: «اوّل شب وارد بر محضر امام رضا علیه السّلام شدم، و ابوجریر تازه درگذشته بود که امام برای او طلب رحمت کردند...». قبر شریف او نیز در قبرستان شیخان واقع شده است و سال رحلتش ۲۰۱ هـ. ق، پس از رحلت حضرت معصومه علیها السّلام گزارش شده است.
احمد بن اسحاق بن عبدالله بن سعد اشعری قمی
او از محدثین اهل قم است. از حضرت جواد و امام هادی علیهما السّلام روایت کرده است و از خواص امام حسن عسگری علیه السّلام به شمار می رفته و از ایشان نیز روایت دارد؛ او علاوه بر این که از اصحاب سه امام معصوم علیه السّلام بوده، به عنوان شیخ القمیین نیز اشتهار پیدا کرده است. طبق نقل شیخ صدوق او به حضور حضرت امام حسن عسگری علیه السّلام تشرف پیدا کرده و با امام زمان (عج) در آن جا دیدار کرده است. جریان دیگری نیز راجع به این مرد بزرگ نقل شده که حکایت از مقام رفیع و شأن والای او دارد. شیخ صدوق ضمن حدیثی مبسوط نقل می کند: احمد بن اسحاق از امام عسگری علیه السّلام پارچه ای به جهت کفن خود خواست. حضرت، سیزده درهم به او داده و فرمود: این را برای مصارف خودت خرج کن و آن چه را که خواستی هم به تو می رسد. سعد بن عبدالله، راوی خبر می گوید: «چون به سه فرسخی حلوان (سرپل ذهاب) رسیدیم، احمد بن اسحاق، تب کرد و سخت بیمار شد، احمد فرمود: امشب مرا تنها بگذارید، از این رو هر کس به خوابگاه خود رفت، نزد صبح ناگاه کافور (خادم امام عسکری علیه السّلام) را دیدم که می گوید: خداوند مصیبت شما را با آنچه که محبوب است جبران فرماید و بعد گفت: از غسل و کفن رفیق شما، احمد، فارغ شدم، اکنون برخیزید؛ او را دفن کنید راستی که او عزیزترین شما در نزد آقایتان امام عسگری علیه السّلام است، آن گاه از چشم ما غایب شد.
علی بن ابراهیم قمی
...