باب المندب

[ویکی فقه] تنگه ای به عرض ۳۲ کیلومتر میان جنوب غربی شبه جزیره عربستان و شمال شرقی افریقا که بحر احمر را به خلیج عدن و اقیانوس هند وصل می کند.
جزیره آتشفشانی مَیّون ، که در غرب، آن را پِریم می نامند، باب المندب را به دو تنگه (تنگه بزرگ به عرض تقریبی ۲۵ کیلومتر و عمق ۳۱۱ متر و تنگه کوچک به عرض تقریبی ۳ کیلومتر و عمق ۳۱ متر) تقسیم می کند و کشتی های بزرگ معمولاً از اولی می گذرند.در مدتی که باد موسمی جنوب غربی می وزد، یعنی از خرداد تا شهریور آب از بحر احمر خارج می شود.در مدتی که باد موسمی شمال شرقی می وزد، یعنی از آبان تا فروردین ، به آن وارد می شود، و جریان هایی پدید می آورد که عبور کشتی ها را با خطر روبرو می کند.تپه مَنْهَلی (ارتفاع ۲۷۰ متر) در ساحل جزیرة العرب در شرق تنگه کوچک قرار دارد، و درست در شمالِ این تنگه، لنگرگاه شیخ سعید واقع است که از آن جا نیز، مانند میّون، ورود کشتی ها به بحراحمر را می توان زیر نظر گرفت.
باب المندب در روایات عربی
در روایات عربی آمده است که آسیا و افریقا به یک دیگر متصل بودند تا این که ذوالقرنین آن ها را در این محل از هم جدا کرد و بحر احمر را به وجود آورد.
← نظر یاقوت درباره باب المندب
در دو کتبیه سَبَئی متعلق به اوایل قرن ششم میلادی هنگام اشاره به درگیری های میان یوسف اشعر ذونُواس و حبشیان، از شلت (یا سلت) مدیَن (سلسلة المندب) یاد شده است.این سلسله شاید زنجیری بوده که ذونواس در بخش بسیار باریک و کم عمق دهانه، نزدیک شیخ سعید کشیده بوده است. البته این در صورتی است که آن طور که از نام تنگه بر می آید، مندب تا این اندازه در جنوب واقع بوده باشد.ممکن است وجود چنین مانعی منشأ روایتی باورنکردنی باشد که از وجود زنجیری در مقابل خودِ تنگه ها سخن می گوید.صورت تغییر یافته «باب المندم» ، که با روش معمول ابدال «ب» به «م» قابل توجیه است، خصوصاً در میان دریانوردان عرب که این تنگه را فقط «الباب» می خوانند رواج دارد.

تنگه باب المَندَب ( به Error: {{Lang - xx}}: متن دارای نشانه گذاری ایتالیک است ( راهنما ) ) ، یک تنگه آبی میان کشور یمن و جیبوتی در قسمت جنوبی دریای سرخ که این دریا را به خلیج عدن و سپس به دریای عرب و اقیانوس هند وصل می کند. کشتی هایی که از طرف اقیانوس هند می آیند پس از گذر از باب المندب و عبور از طول دریای سرخ می توانند راه خود را از کانال سوئز به سوی دریای مدیترانه ادامه دهند.
تنگه باب المندب میان یمن و جیبوتی در شاخ آفریقا قرار گرفته است.
در سال ۲۰۰۶ کشتی های نفت کش روزانه حدود ۳٫۳ میلیون بشکه نفت را از این تنگه عبور دادند. کل نفت حمل شده توسط کشتی های نفتکش در آن سال ۴۳ میلیون بشکه در روز بود. [ ۱]
نام این تنگه که معنی تنگه اشک می دهد به خطراتی که دریانوردان حین گذر از این محل با آن روبه رو بودند اشاره دارد. بنا بر افسانه های عربی زمین لرزه ای شاخ آفریقا را از شبه جزیره عربستان جدا کرده و این نام به خاطر تعداد زیاد افرادی که بر اثر آن جان خود را از دست داده اند، به این تنگه داده شده است. [ ۲]
آبراهه باب المندب در فاصلهٔ ۳۶ کیلومتری ناحیهٔ جنوب روستای ذباب در کرانهٔ خلیج عدن واقع شده است، و در حدود ۸۴ کیلومتر از شهر ساحلی مخا دوری دارد.
فاصله دو سوی تنگه از رأس منهلی در یمن تا رأس سیان در جیبوتی ۳۰ کیلومتر است. جزیره پریم تنگه باب المندب را به دو کانال تقسیم می کنند. کانال شرقی به نام تنگه اسکندر نامیده می شود و سه کیلومتر پهنا و ۳۰ متر عمق دارد. کانال غربی، دکه المعیون نام گرفته و پهنای آن در حدود ۲۵ کیلومتر و ژرفای آن ۳۱۰ متر است. جریان سطحی آب دریا در کانال شرقی به سمت داخل است، اما در کانال غربی جریانی قوی در زیر آب به سمت بیرون روان می باشد. [ ۳]
در آب های تنگه باب المندب در نزدیکی کرانه جیبوتی گروهی از جزایر کوچک به نام هفت برادران سر از آب برآورده اند.
کوه های متعددی بر فراز این تنگه پراهمیت قرار دارند. این تنگه از پایه کوه «جبال المندب» گذر می کند. ارتفاع این کوه در حدود ۳۰۰ متر از سطح دریا می باشد. سپس کوه «شیخ سعید»، و در پایهٔ همین کوه نیز روستایی به همین نام وجود دارد که تعداد ساکنانش بیش از ۶۰ نفر نیست. در سمت مشرق آن کوه «منهلی» است که ارتفاعش در حدود ۳۱۰ متر است، و کوه «جبل مراد» و کوه «العقد» می باشد. در کرانه تنگه باب المندب روستای المندب واقع شده است و جمعیتش در حدود ۸۰۹ نفر می باشد. در بعضی از آثار و سنگ نبشته ها آمده است که تاریخ روستای «المندب» به دوران پادشاهی سبا و ذوریدان می رسد. همچنین در سمت جنوب روستای المندب، روستای دیگری به نام «بیت الفقیه» وجود دارد ودارای ۸۳۹ نفر جمعیت می باشد، ساکنان این روستا به صید و ماهی گیری اشتغال دارند.

بابُ المَنْدَب
تنگه ای که دریای سرخو خلیج عدنرا به هم وصل و شبه جزیرۀ عربستان و افریقا را از هم جدا می کند. نام آن به معنی دروازۀ سوگواریاست، که به جریان های آن اشاره دارد.