ایت الله

[ویکی فقه] آیت الله. آیَت ُ اللّه ، یا آیة الله (نشانه خداوند )، عنوانی عام برای فقها و مراجع طراز اول و دوم شیعه از اوایل سده ۱۴ق /۲۰م است.
در ادوار پیشین تاریخ اسلامی ، برای فقها در کنار القاب و عناوین خاص مانند مفید، صدوق و شیخ الطائفه ، یک سلسله القاب عام نیز مانند شیخ الاسلام ، ملا و آخوند به کار رفته است . برخی القاب مانند ثقة الاسلام ، حجة الاسلام ، محقق ، علامه و نیز آیت الله نخست به قصد تعظیم در موارد خاص به کار رفته و بعد ها لقبی برای فردی معین شده و سپس بیش و کم به صورت عنوانی عام گردیده است . در سده ۴ق /۱۰م عنوان ثقة الاسلام برای محمد بن یعقوب کلینی ، در سده ۵ق /۱۱م عنوان حجة الاسلام برای امام محمد غزالی ، در سده ۷ق /۱۳م عنوان محقق برای جعفر حسن حلی، و در سده ۸ق /۱۴م عناوین علامه و آیة الله برای حسن یوسف حلی به کار رفت ؛ و همه آن ها تا قرن ها پس از کاربرد نخستین ، مختص به صاحبان اولیه آن ها باقی ماند. در سده ۱۴ق /۲۰م کاربرد برخی از این عنوان ها برای گروهی از فقها تکرار شد و رفته رفته گسترش بیشتری یافت . اکنون عناوین ثقة الاسلام ، حجة الاسلام و آیة الله کاربرد گسترده ای یافته و هر یک نشان دهنده سطح معینی از دانش فقهی است .
نخستین کس
چنانکه گفته شد، نخستین کس که عنوان آیت الله یافت ، حسن بن یوسف بن علی بن مطهر، معروف به علامه حلی یود. ابن حجر عسقلانی (د ۸۵۲ق /۱۴۴۸م ) او را آیة فی الذکاء خوانده است
احمد ابن حجر عسقلانی ، لسان المیزان ، ج۲، ص۳۱۷، بیروت ، ۱۳۹۰ق .
(۱) آقابزرگ ، الذریعة، ۲/۴۴۴، ۱۳/۱۳۳.(۲) آقابزرگ ، هدیة الرازی الی الامام المجدد الشیرازی ، تهران ، ۱۴۰۳ق .(۳) احمد ابن حجر عسقلانی ، لسان المیزان ، بیروت ، ۱۳۹۰ق .(۴) افندی اصفهانی ، عبدالله ، ریاض العلماء، به کوشش احمد حسینی و محمود مرعشی ، قم ، ۱۴۰۱ق ، ۱/۳۵۹.(۵) امین ، محسن ، اعیان الشیعة، بیروت ، ۱۴۰۳ق ، ۵/۳۹۶.(۶) تیموری ، ابراهیم ، تحریم تنباکو، تهران ، ۱۳۶۱ش ، ص۵۳، ۱۰۳.(۷) عباس قمی ، الکنی و القاب ، تهران ، ۱۳۹۷ق .(۸) احمد کسروی ، تاریخ مشروطه ایران ، تهران ، ۱۳۵۶ش .(۹) لغت نامه دهخدا.(۱۰) متینی ، جلال ، «بحثی درباره سابقه تاریخی القاب و عناوین علما در مذهب شیعه »، ایران نامه ، س ۱، شماره ۴، تابستان ۱۳۶۲ش .(۱۱) محمد باقر مجلسی ، بحار الانوار، بیروت ، ۱۴۰۳ق ، ۱/۳۵، ۵۸، ۵۱/۳۴۳.(۱۲) محمد ناظم الاسلام کرمانی ، تاریخ بیداری ایرانیان ، به کوشش علی اکبر سعیدی سیرجانی ، تهران ، ۱۳۶۲ش .(۱۳) حسن نراقی ، کاشان در جنبش مشروطه ایران ، تهران ، ۱۳۵۵ش .(۱۴) نوری ، حسین ، مستدرک الوسایل ، تهران ، ۱۳۸۲ق

[ویکی شیعه] آیت الله. آیَتُ اللّه، یا آیة الله (به معنای نشانه خداوند)، عنوانی برای نشان دادن جایگاه علمی فقیهان طراز اول و دوم شیعه. استفاده از آیت الله به عنوان لقبی برای فقهای درجه اول، از اوایل قرن چهاردهم رواج یافت. پس از تشکیل حوزه علمیه قم به وسیله شیخ عبدالکریم حائری و مرکزیت یافتن آن ، شماری از فقهای بزرگ که در آن گرد آمدند، آیت الله لقب یافتند. در گذشته این لقب برای برای بزرگداشت علامه حلی به کار می رفت.
در گذشته القابی مانند ثِقَةُ الاسلام، حُجَّةُ الاسلام و نیز آیت الله برای بزرگداشت چند فرد خاص به کار می رفت و تا قرن ها نیز مختص به این بزرگان باقی ماند. در قرن چهارم قمری عنوان ثقة الاسلام برای محمدبن یعقوب کلینی ، در قرن پنجم عنوان حجة الاسلام برای امام محمد غزالی ، در قرن هفتم عنوان محقق برای جعفر بن حسن حلی به کار رفت.
نخستین عالمی که عنوان آیت الله یافت ، در قرن هشتم، حسن بن یوسف بن علی بن مطهر معروف به علامه حلی بود. شرف الدین شولستانی، شیخ بهایی و ملا محمدباقر مجلسی ، در اجازه نامه هایی که برای شاگردان خود نوشته اند، از علامه حلی به عنوان «آیت الله فی العالمین» یاد کرده اند. ملا محمدباقر مجلسی در ذکر مشایخ روایت خویش ، همین عنوان را برای شهید اول نیز به کار برده است .

آیت الله (شادی فوتبالی). آیت الله مراسمی است که هواداران باشگاه فوتبال کاردیف سیتی هنگام جشن و شادی پس از گل اجرا می کنند. [ ۱] [ ۲] این عمل گاهی پس از دادن شعار «آیت الله را انجام بده» ( به انگلیسی: Do the Ayatollah ) توسط هواداران انجام می شود.
آیت الله، با صاف نگاه داشتن دو دست که به سوی همدیگر اشاره می کنند، بر بالای سر، و حرکت دادن مکرر آن به بالا و پایین انجام می شود. [ ۳]
جشن آیت الله از سال ۱۹۹۰ در بازی های کاردیف سیتی رایج شد. در اصل این مراسم را خوانندگان و هواداران یک گروه پانک ولزی انجام دادند. خوانندهٔ این گروه تحت تأثیر تصاویری از حاضرین در مرگ و تشییع سید روح الله خمینی، که در تلویزیون بریتانیا پخش شده بود قرار گرفت که این حرکت را به نشانهٔ ناراحتیشان از مرگ وی انجام می دادند. [ ۴] [ ۵] [ ۶]
هم اکنون هواداران کاردیف آیت الله را در تمامی مسابقه های این تیم اجرا می کنند. همچنین هواداران با سر دادن شعار آیت الله را انجام بده از بازیکنانی که در حال تعویض شدن هستند درخواست می کنند که آن ها هم آیت الله را انجام بدهند.
آرون رمزی بازیکن پیشین کاردیف پس از آنکه به آرسنال پیوست و با لباس این تیم به تیم سابقش گل زد آیت الله را انجام داد. [ ۷]
هواداران کاردیف از آیت الله در ترانه ای که برای حضور این تیم در فینال جام حذفی ۲۰۰۸ نوشتند استفاده کردند. این ترانه آیت الله را انجام بده نام داشت. [ ۸]

آیت الله. در لغت به معنای نشانۀ خداوند، عنوانی که در عصر حاضر از سوی شیعیان ایران به بزرگان علمای دینی و روحانی اطلاق می شود. نخستین عالم دینی که در عالم تشیع به وی لقب آیت الله دادند، علامۀ حلّی ( ۶۴۸ ـ ۷۲۶ ق) بود ولی این عنوان تا قرن ۱۴ق دربارۀ دیگران به کار نمی رفت. سابقاً علمای بزرگ شیعه را برحسب مراتبی که داشته اند با القاب مختلف می خواندند. کلینی، صاحب الکافی و نخستین عالم بزرگ شیعه را ثقةالاسلام می نامیدند. در زمان صفویه القابی چون صدرالعلما و صدرالصدور و ملاباشی و شیخ الاسلام به مقامات عالی روحانی داده می شد. ظاهراً نخستین عالم شیعی که ملقب به حجت الاسلام شد، و این لقب را شاه طهماسب به او داد، محقق کَرَکی معروف به محقق ثانی ( ـ ۹۴۰ق) بود. در میان اهل سنّت نیز این لقب به ابوحامد غزّالی داده شد. در جنبش تنباکو (۱۳۰۷ق) این لقب به مراجع و علمای مبارز به ویژه میرزای شیرازی که رهبری جنبش را برعهده داشت داده شد. سپس این لقب به دو رهبر روحانی مشروطیت، سید عبدالله بهبهانی و سید محمد طباطبایی، اختصاص یافت و این دو به آیتین (دو آیت) مشهور شدند. از آن پس این عنوان دربارۀ مجتهدان و مراجع بزرگ دیگر نیز به کار رفت. بعد از آن که آیت الله بروجردی ( ـ ۱۳۴۰ ش) به مرجعیت رسید، برای تمییز وی از دیگران که مرجع بلامنازع بود، لقب آیت العظمی را دربارۀ او به کار بردند هم اکنون دربارۀ همۀ مراجعی که قبول عام یافته و صاحب رساله هستند، این عنوان به کار می رود و در برابر، علما و مجتهدانی که صلاحیت فتوا دارند امّا رساله و مقلّد ندارند، آیت الله نامیده می شوند. مقام پایین تر از آیت الله، حجت الاسلام است که معمولاًَ به کلیۀ مدرسین و طلاب فاضل اطلاق می شود. ثقةالاسلام در مرتبۀ فروتر از آن است و به طلاب گفته می شود.