انتخابات مجلس عراق

انتخابات مجلس عراق (۲۰۱۰). انتخابات مجلس نمایندگان عراق در ۷ مارس ۲۰۱۰ برای تعیین ۳۲۵ نماینده دومین دوره مجلس نمایندگان عراق پس از سقوط حکومت صدام برگزار شد. این مجلس نهاد قانون گذاری در عراق و تعیین کننده نخست وزیر و رئیس جمهور این کشور است.
در این انتخابات ائتلاف العراقیه به رهبری ایاد علاوی که بیشتر از اعراب سکولار شیعه و سنی تشکیل می شد با ۹۱ کرسی در جایگاه نخست قرار گرفت. ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی نخست وزیر عراق با ۸۹ کرسی در جایگاه دوم قرار گرفت. ائتلاف ملی عراق که از سازمان های مهم شیعیان اسلام گرای عراق همچون مجلس اعلای اسلامی عراق و جریان صدر تشکیل می شد با ۷۰ کرسی در جایگاه سوم قرار گرفت و فهرست اتحاد کردستان متشکل از دو حزب اصلی کردهای عراق، حزب دمکرات و اتحادیه میهنی با ۴۳ کرسی در جایگاه چهارم ایستاد. حزب گوران یا تغییر که از تجدیدنظرطلبان کرد انشعاب کرده از اتحادیه میهنی تشکیل می شد با ۸ کرسی، جبهه توافق ائتلاف اصلی اعراب سنی عراق با ۶ کرسی، فهرست وحدت عراق به رهبری جواد بولانی وزیر کشور عراق با ۴ کرسی، اتحاد اسلامی کردی با ۴ کرسی و جامعه اسلامی کردی با ۲ کرسی در رده های بعدی قرار گرفتند. [ ۱]
ائتلاف ملی عراق عمدتاً از احزاب مذهب گرای شیعه تشکیل می شد و در انتخابات گذشته در سال ۲۰۰۵ با کسب ۱۲۸ کرسی از مجموع ۲۷۵ کرسی بزرگترین حزب پارلمان شده بود. این فهرست در آستانهٔ انتخابات جدید دستخوش انشعاب شد. نوری مالکی نخست وزیر عراق ائتلاف جدیدی را تشکیل دارد اما احزاب مهم دیگر در ائتلاف ملی عراق باقی ماندند.
مجلس اعلای اسلامی عراق به رهبری عمار حکیم، سازمان بدر، جریان صدر، حزب فضیلت اسلامی مستقر در بصره، کنگره ملی عراق به رهبری احمد چلبی، حزب اصلاح ملی به رهبری ابراهیم جعفری و یک گروه سنی مستقر در استان انبار به نام شورای نجات انبار که از شوراهای بیداری انبار انشعاب کرده بود، مهمترین سازمان های تشکیل دهنده این فهرست بودند. [ ۲]
ائتلاف دولت قانون جریانی بود که با انشعاب حزب الدعوه به رهبری نوری مالکی نخست وزیر عراق از ائتلاف ملی تشکیل شد. نوری مالکی خواهان سهمیه بیشتری برای حزب الدعوه در فهرست ائتلاف ملی و همچنین حضور احزاب متعلق به اقوام و مذاهب دیگر عراق در این فهرست برای تحقق یک ائتلاف واقعاً ملی بود. مالکی نهایتاً در پی عدم توافق با دیگر احزاب این ائتلاف جریان جدیدی را شکل داد. هر چند استخوان بندی این فهرست را نیز سیاست مداران مذهبی شیعه تشکیل می دادند اما این ائتلاف به طور رسمی سکولار و فراقومی بود و چند حزب کوچک و کاندیداهای سنی، مسیحی و کرد نیز در این ائتلاف جای داشتند. حزب الدعوه مهمترین عضو این فهرست بود. جبهه ملی نجات انبار گروهی متشکل از اعراب سنی استان انبار که پیشتر عضو شوراهای بیداری انبار بودند، جنبش مستقل عربی سازمانی از اعراب سنی که از جبهه توافق مهمترین ائتلاف اعراب سنی انشعاب کرده بودند؛ اتحاد مستقل عراق، سازمانی متعلق به قوم فیلی عراق؛ تجمع کفایت عراق مستقل گروهی به رهبری علی الدباغ سخنگوی دولت که بیشتر از اعراب سکولار شیعی تشکیل می شد و التجمع گروه سکولار دیگری از اعراب شیعه از دیگر اعضای این فهرست بودند. عبدالقادر عبیدی وزیر دفاع عراق که از اعراب سنی بود نیز در این فهرست قرار می گرفت. [ ۳]

انتخابات مجلس عراق (۲۰۱۴). انتخابات مجلس عراق که در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۳ ( ۳۰ آوریل ۲۰۱۴ میلادی ) برگزار شد. [ ۱] انتخابات در خارج عراق در ۷ و ۸ اردیبهشت برگزار شد. نیروهای امنیتی و کارمندان وزارت بهداشت و زندانیان و بیماران بستری در بیمارستان ها نیز روز ۸ اردیبهشت رای خود را به صندوق ریختند. [ ۲]
در این انتخابات مردم عراق ۳۲۸ نماینده را به مجلس فرستادند تا نخست وزیر و رئیس جمهور را برگزینند.
قانون انتخابات این کشور پس از جدل بسیار و با دخالت مرجع دینی تصویب شد. [ ۳]
در این انتخابات مانند انتخابات های پیش، سه طیف شیعیان و اهل سنت و کُردها با ائتلاف های گوناگون با هم رقابت کردند.
ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی نخست وزیر، ائتلاف شهروند به رهبری سید عمار حکیم رئیس مجلس اعلای اسلامی، جریان های صدری شامل ائتلاف آزادگان ( به عربی: کتلة الأحرار ) و گردهم آیی مشارکت ملی ( به عربی: تجمع شراکة الوطنیة ) و جریان نخبگان ( به عربی: تیار النخب ) سه جریان اصلی و با نفوذ شیعه به شمار می روند.
سه جریان جداشده از العراقیه نیز جریان های اصلی اهل سنت را تشکیل می دادند: متحدان به رهبری اسامه نجیفی، عراقی عربی به رهبری صالح مطلک، ائتلاف ملی و هماهنگ عراق به رهبری ایاد علاوی.
از میان طیف کُرد نیز پنج جریان اصلی حضور داشتند: حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی رئیس منطقهٔ کردستان عراق، اتحادیه میهنی به رهبری جلال طالبانی، حزب گوران به رهبری نوشیروان مصطفی، اتحاد اسلامی به رهبری محمد فرج، جماعت اسلامی به رهبری علی باپیر.
• ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری المالکی، شامل حزب دعوت اسلامی، سازمان بدر ( سپاه بدر ) ، کمیتهٔ مستقلون، جریان ( به عربی: الرسالی العراقی الجدید ) ، حزب وحدت، کنگرهٔ کردهای فیلی، جنبش اسلامی رسالت، حزب ملت یکپارچهٔ عراق ( به عربی: الشعب العراقی الموحد ) ، حزب اتحاد اسلامی ترکمن عراق، جبههٔ ترکمن آزاد، جبههٔ دموکراتیک «شبک»
• ائتلاف شهروند به ریاست سید عمار حکیم شامل مجلس اعلای اسلامی عراق، شهروند ( به عربی: المواطن ) ، همایش ملی عراق ( به عربی: المؤتمر الوطنی العراقی ) ، جمعیت امل ( به عربی: تجمع الأمل ) ، حزب پیشتار اسلامی ( به عربی: الطلیعة الإسلامی ) ، جنبش جهاد و سازندگی ( به عربی: الجهاد والبناء ) ، جمعیت عدالت و وحدت، جمعیت مهارت های مستقل عراق ( به عربی: کفاءات العراق المستقل ) ، جنبش دعوت اسلامی، حزب ملی غدیر ملی یا ملی غدیر ( به عربی: الغدیر الوطنی ) ، شورای یکپارچهٔ مردم سالار عراق ( به عربی: المجلس العراقی الدیمقراطی الموحد ) ، شورای سیاسی کار عراق ( به عربی: المجلس السیاسی للعمل العراقی ) ، کمیتهٔ آهنگ تغییر ( به عربی: القرار للتغییر ) ، فهرست مستقل عراقی «آینده» ( به عربی: المستقبل العراقیة ) ، جنبش ترکمن وفا ( به عربی: الوفاء ) ، جنبش ارادهٔ عراق، جمعیت شهروند خوب ( به عربی: المواطنة الصالحة ) ، «حافظ عبدالحلیم حمید یاسری»، جنبش عدالت و توسعه ( به عربی: العداله والتنمیة ) ، بصرهٔ ما ( به عربی: بصرتنا )
• ائتلاف آزادگان ( به عربی: الاحرار ) ( جریان صدر ) به ریاست ضیاء نجم عبدالله احمد شامل: جناح آزادگان، انتفاضهٔ مبارک شعبان، جنبش ملی اصلاحات
• ائتلاف ملی اصلاحات ( به عربی: الاصلاح الوطنی ) به ریاست ابراهیم جعفری نخست وزیر پیشین عراق؛ شامل جریان ملی اصلاحات ( به عربی: الاصلاح الوطنی ) ، صداقت و حساسیت ( به عربی: الصدق والعطاء ) ، جمعیت ملی درفش یا درفش ملی ( به عربی: البیرق الوطنی ) ، حزب عراقی محافظه کاران امین ( به عربی: المحافطین الامناء العراقی ) ، جریان عدالت و پیشرفت ( به عربی: العدالة والنهوض ) ، اصلاحیون، حزب الله عراق
• ائتلاف ملی نینوا ( به عربی: نینوی الوطنی ) به ریاست محمد تقی مولوی شامل مجلس اعلای اسلامی عراق، جریان آزادگان ( به عربی: الأحرار ) ، سازمان بدر، حزب اسلامی فضیلت ( به عربی: الفضیلة الاسلامی ) ، جریان ملی اصلاحات، جنبش ارادهٔ عراق، شهروند، همایش ملی عراق، شورای یکپارچهٔ مردم سالار عراق، جنبش ترکمن وفا
• ائتلاف عراق به ریاست عبدالسلام ابراهیم حمود شامل: جناح عراق تغییر و سازندگی ( به عربی: عراق التطور والبناء ) ، جناح عراق تغییر ( به عربی: عراق التغییر ) ، جناح جنبش عراق تمدن ( به عربی: نهضة عراق الحضارة ) ، جناح سرزمین سواد ( به عربی: ارض السواد ) ، جمعیت سازندگی و آبادانی ( به عربی: البناء والأعمار ) ( خیمه ) ، شورای اعلای سیاسی برجستگان عراق ( به عربی: المجلس السیاسی الاعلى لأعیان العراق ) ، جبههٔ وحدت به ریاست فاضل عبدالجنابی، جناح وفادران و امینان عراق ( به عربی: الاوفیاء والمخصلون للعراق ) ، جناح امینان ( به عربی: المخلصون ) ، جمعیت میهن پرستان ( به عربی: وطنیون ) ، جناح عراقیات برای تغییر ( به عربی: عراقیات للتغییر ) ، جریان حقوق مردم ( به عربی: حقوق الشعب ) ، جناح آزاد عراق ( به عربی: العراقیة الحرة ) ، جناح میهن یکپارچه ( به عربی: الوطن الواحد ) ، جنبش حرکت و اصلاحات عراقی ( به عربی: المسیرة والاصلاح العراقیة ) ، جریان عراق تغییر ملی ( به عربی: عراق التغییر الوطنی ) ، نخست میهنم ( به عربی: وطنی اولاً ) به ریاست یحیی حمادی، جناح ملی خورشید ( به عربی: شمس الوطنی ) ، «باسل غراوی»، عراق صلح و دوستی ( به عربی: عراق المحبة و السلام ) ، حزب عراقی کار ( به عربی: العمل العراقی ) ، جمعیت عدل و سازندگی ( به عربی: العدل و البناء ) ، جریان امید رافدین ( به عربی: امل الرافدین ) ، جناح جوانان آزاد ما ( به عربی: شبابنا الحر ) ، جناح همکاری و نهضت ( به عربی: التعاون والنهضة ) ، جریان فردای جدید ( به عربی: الغد الجدید ) ، جمعیت ما عراقیم ( به عربی: نحن العراق ) ، عهد
• ائتلاف فضیلت و نخبگان مستقل ( به عربی: الفضیلة والنخب المستقلة ) شامل: حزب فضیلت اسلامی، تکمیل و توسعه ( به عربی: الوفاء والتنمیة )
• ائتلاف ملی دیاله ( به عربی: دیالی الوطنی ) به ریاست هادی عامری شامل حزب دعوت اسلامی، سازمان بدر، جناح مستقلون، جناح «الصادقون»، حزب فضیلت، اتحاد اسلامی ترکمن عراق

انتخابات مجلس عراق (۲۰۱۸). انتخابات مجلس عراق در ۱۲ مه ۲۰۱۸ برگزار شده است. [ ۳] این انتخابات برای گزینش ۳۲۹ عضو مجلس عراق برگزار می شود که رئیس جمهور و نخست وزیر آیندهٔ عراق را تعیین خواهند کرد. انتخابات ۲۰۱۸، دومین انتخابات مجلس این کشور بعد از خروج کامل نیروهای آمریکایی از عراق در سال ۲۰۱۱، چهارمین انتخابات بعد از سقوط صدام حسین، و نخستین انتخابات سراسری پس از شکست کامل داعش به شمار می رود. مجلس عراق در منطقهٔ سبز بغداد قرار دارد و یگانه مجلس قانون گذاری در کشور عراق ( البته غیر از مجلس حکومت اقلیم کردستان ) محسوب می شود. نمایندگان این مجلس برای دوره های چهارساله از طریق رأی مستقیم مردم انتخاب می شوند. [ ۴]
۴۴٫۵۲ درصد واجدین شرایط در انتخابات شرکت کردند و بر اساس شمارش ۹۱ درصد آرا در ۱۶ استان از ۱۸ استان عراق، «ائتلاف اتحاد انقلابیون برای اصلاحات» ( سائرون ) به رهبری مقتدی صدر بر دیگر ائتلاف ها پیشی گرفته است. اما آرا در بین فهرست های گوناگون توزیع شد و هیچ یک از فهرست ها اکثریت مطلق آرای مردم را به دست نیاورد. در این انتخابات فهرست سائرون به رهبری مقتدی صدر که موضعی ملی گرایانه و مستقل نسبت به ایران و آمریکا دارد، در صدر قرار گرفت. فهرست فتح به رهبری هادی العامری، فرمانده حشد الشعبی که متحد ایران است، در جای دوم قرار گرفت و ائتلاف نصر به رهبری حیدر العبادی، که هم با ایران و هم با آمریکا تعامل مثبت دارد، در جای سوم ایستاد. [ ۵]
این انتخابات ۶ ماه پس از همه پرسی استقلال کردستان عراق برگزار می شود، همه پرسی ای که در آن ۹۳درصد از رأی دهندگان به استقلال این منطقهٔ خودمختار از عراق پاسخ آری دادند. در اقدامی تلافی جویانه، دولت عراق به رهبری حیدر عبادی، فرودگاه بین المللی اربیل را تعطیل کرد، همهٔ مرزهای کردستان عراق با دیگر کشورهای همسایه را تحت کنترل گرفت، و با کمک بسیج مردمی عراق ( حشد الشعبی ) ، مناطق مورد اختلاف همچون منطقهٔ نفت خیز کرکوک را اشغال نظامی کرد. سیاست مداران عراقی خواستار مذاکره با دولت اقلیم کردستان عراق بودند و به این دولت فشار می آوردند که نتیجهٔ همه پرسی را به صورت رسمی باطل اعلام کنند. [ ۶]
برگزاری این انتخابات، نخست برای سپتامبر سال ۲۰۱۷ میلادی برنامه ریزی شده بود، اما به علت طولانی شدن جنگ داخلی عراق، این انتخابات با ۶ ماه تأخیر سرانجام در ۱۲ مه ۲۰۱۸ میلادی برگزار شد. بزرگ ترین ائتلاف عرب های سنی، یعنی متحدون، به دلیل بازگشت آوارگان جنگی به خانه هایشان، خواستار تأخیر شش ماههٔ دیگری نیز بودند. [ ۷] یک نمایندهٔ عرب سنی در مجلس عراق، برگزاری انتخابات در چنین شرایطی را همچون «کودتای نظامی علیه فعالیت های سیاسی» می داند. [ ۸] با این وجود، دادگاه عالی قانون اساسی تصریح کرد که تأخیر در انتخابات، غیرقانونی خواهد بود. [ ۹]

انتخابات مجلس عراق (دسامبر ۲۰۰۵). انتخابات مجلس عراق به تاریخ ۲۴ آذر ۱۳۸۴ ( ۱۵ دسامبر ۲۰۰۵ میلادی ) برگزار شد.
در این انتخابات ۲۷۵ نماینده که با آراء مستقیم مردم عراق انتخاب شده بودند، به مجلس راه یافتند. در شمارش نهایی حزب ائتلاف ملی عراق به سرکردگی ابراهیم جعفری توانست ۴۱٫۲ درصد آراء را به خود اختصاص دهد و پیروز میدان رقابت باشد. این نخستین انتخابات آزاد مجلس نواب عراق در عراق بعد از انعقاد قانون اساسی این کشور بعد از سقوط صدام حسین بود و از این حیث از اهمیت ویژه ای برخوردار بود.
حزب ائتلاف ملی عراق که پیروز انتخابات بود، متشکل از گروه های متعدد شیعه بود که به فرمان آیت الله سیستانی تحت عنوان ائتلاف ملی عراق ( ائتلاف عراق یکپارچه ) در انتخابات شرکت کرد. این ائتلاف توانست ۱۲۸ کرسی از مجموع ۲۷۵ کرسی مجلس نمایندگان را به خود اختصاص دهد.
دو حزب اصلی کردی یعنی اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان عراق نیز توانستند در قالب ائتلاف دموکراتیک میهنی کردستان، ۵۳ کرسی کسب کنند و اتحاد اسلامی کردستان نیز ۵ کرسی را از آن خود ساخت.
با وجود تحریم انتخابات از برخی احزاب سیاسی سنی مذهب عراق، جبهه توافق عراق که متشکل از چند حزب سنی از جمله حزب اسلامی عراق و تجمع مردم عراق بود، ۴۴ کرسی و شورای گفتگوی ملی عراق نیز ۱۱ کرسی را به دست آورد. ائتلاف میهنی عراق تحت رهبری ایاد علاوی نیز ۲۵ کرسی کسب نمود و بقیه کرسی ها به احزاب و شخصیت های دیگر تعلق گرفت.
روند تشکیل دولت بعد از انتخابات دسامبر ۲۰۰۵، بسیار پیچیده بود و با وجود ائتلاف بین گروه های شیعی و کرد عراقی، توافق بر سر پست های ریاست جمهوری عراق، نخست وزیری و اعضای کابینه چندین ماه به طول انجامید و سرانجام جلال طالبانی به عنوان رئیس جمهور و نوری مالکی به عنوان نخست وزیر عراق انتخاب شدند. بعد از این انتصابات بود که اختلاف نظرهای بعدی باعث گسست در ائتلاف ملی عراق به وجود آمد و موجب جدایی جریان صدر و حزب فضیلت از ائتلاف عراق یکپارچه شد. علاوه بر این، نارضایتی سیاستمداران جریان صدر و مجلس اعلای اسلامی عراق از رویکرد اقتدارگرایانه مالکی در مسند نخست وزیری، باعث گسست ها و اختلاف نظرهای جدی بیشتر در رقابت های بعدی شد.

انتخابات مجلس عراق (ژانویه ۲۰۰۵). انتخابات مجلس عراق در ۳۰ ژانویه ۲۰۰۵ در عراق برای انتخاب مجلس ملی جدید، در کنار انتخابات استان و یک انتخابات پارلمانی در کردستان عراق برگزار شد. قوه مقننه ۲۷۵ نفره در دوره اشغال بین المللی طبق قانون انتقالی ایجاد شده بود. به بدنه منتخب این وظیفه داده شد که قانون اساسی جدید را بنویسد و وظایف قانونگذاری را تا زمان اجرای قانون اساسی جدید اعمال کند. این انتخابات همچنین منجر به تشکیل دولت انتقالی عراق شد.
ائتلاف عراق متحد، به طور ضمنی با حمایت سید علی سیستانی، به عنوان بزرگ ترین بلوک با ۴۸ درصد آرا پدید آمد. اتحاد میهنی دموکراتیک کردستان با ۲۶ درصد در جایگاه دوم قرار داشت، در حالی که حزب نخست وزیر موقت ایاد علاوی، لیست عراق، با ۱۴ درصد در جایگاه سوم قرار گرفت. درمجموع، دوازده حزب برای کرسی کرسی در مجلس آرای کافی گرفتند.
مشارکت کم در میان عرب های سنی، مشروعیت انتخابات را تهدید کرد، که حضور در رأی دهندگان در استان الانبار حداقل ۲ درصد بود. بیش از ۱۰۰ حمله مسلحانه به مراکز رأی گیری رخ داد که باعث کشته شدن حداقل ۴۴ نفر از جمله ۹ بمب گذار انتحاری در سراسر کشور و حداقل ۲۰ نفر در بغداد بود.
در نوامبر ۲۰۰۳، اداره موقت ائتلاف با مدیریت آمریکا برنامه هایی برای واگذاری حاکمیت به دولت موقت عراق تا اواسط سال ۲۰۰۴ اعلام کرده بود. انتقال واقعی حاکمیت در ۲۸ ژوئن ۲۰۰۴ اتفاق افتاد. رئیس جمهور موقت منصوب شده شیخ غازی مشعل عجیل الیاور بود و نخست وزیر موقت ایاد علوی بود، مردی که طبق گفته های مقامات اطلاعاتی سابق آمریکا دارایی CIA بوده است. [ ۱]
این رأی گیری به عنوان اولین انتخابات عمومی پس از حمله ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ به عراق بود و گام مهمی را در انتقال کنترل کشور از نیروهای اشغالگر ایالات متحده به خود عراقی ها نشان داد.