[ویکی فقه] امامت رهبری
امت اسلامی پس از
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم)
مباحث امامت بر پنج محور کلی استوار است: ۱. حقیقت یا چیستی امامت (ما الإمام؟)؛ ۲. وجوب و وجود امام (هل الإمام؟)؛ ۳. فلسفه و غایت امامت (لم یجب وجود الإمام؟)؛ ۴. صفات وویژگی های امام (کیف الإمام؟)؛ ۵. تعیین امام در هر زمان (مَنِ الإمام؟).
چهار مبحث نخست، مباحث کلی امامت (امامت عامه) را تشکیل می دهد و مبحث اخیر مربوط به امامت خاصه است. به عبارت دیگر مسایل کلّی و عمومی امامت، مربوط به امامت عامّه است و مسایل مربوط به مصداق شناسی امام و این که امامان پس از
پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) چه کسانی بوده اند، مسایل امامت خاصّه است. مباحث امامت خاصه در مدخل های مناسب تبیین خواهد شد. چنان که پاره ای از مباحث کلی امامت نیز که از اهمیت یا گستردگی خاصی برخوردارند مدخل های مستقلی خواهند داشت.
عصمت امام، افضلیت امام و علم امام از این گونه مباحث اند. در این مقاله دیگر مباحث کلی امامت بررسی خواهد شد.
تعریف امامت
امامت در
لغت به معنای پیشوایی و رهبری است و امام، فرد یا چیزی است که به او اقتدا می شود. در کتاب های لغت برای امام مصادیقی برشمرده شده است که عبارتند از: قرآن کریم، پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم)،
جانشین پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم)، امام در نماز جماعت، فرمانده سپاه، راهنمای مسافران، ساربان و راهنمای شتران، چوب و ریسمان،
تراز در ساختمان، راه پهن و آشکار، دانشمندی که از او پیروی می شود.
کاربردهای واژه امام در قرآن
واژه امام در
قرآن کریم کاربردهای گوناگونی دارد که به دو دسته بشری و غیر بشری تقسیم می شوند: کاربردهای غیر بشری امام عبارتند از: لوح محفوظ، راه آشکار و کتاب آسمانی حضرت موسی. کاربردهای بشری امام در قرآن دو گونه است: حق و باطل. مصادیق امام حق عبارتند از: پیامبران الهی، بندگان شایسته خداوند و مستضعفان. پیشوایان کفر و از آن جمله فرعون و دستیاران او مصادیق امام باطل در قرآن کریم می باشند در آیه ای نیز امام به گونه ای به کار رفته است که همه کاربردهای پیشین را شامل می شود: (وَیَوْمَ نَدْعُو کُلّ أُناس بِإِمامِهِم). پیامبران الهی، کتاب های آسمانی، نامه های اعمال و هر کس که در دنیا از او پیروی شده است، وجوهی است که مفسران درباره مقصود از امام در آیه یاد شده گفته اند.
تعریف امامت از دیدگاه متکلمین
...
[ویکی شیعه] امامت، در نظرگاه شیعه، رهبری جامعه اسلامی به نصب الهی و جانشینی از پیامبر اکرم(ص) در امور دینی و دنیوی است. این آموزه، از اصول مذهب شیعه و از وجوه اختلاف اعتقادی میان شیعه و
سنی است. اهمیت امامت نزد شیعیان باعث شده است تا آنان امامیه لقب گیرند.
بنابر آموزه های شیعه، پیامبر اکرم(ص) از ابتدای دوران رسالت به معرفی
خلیفه خویش و امام مسلمانان پس از وفات خود، اهتمام جدی داشت. اقدامات آن حضرت در این مسیر، از نخستین دعوت علنی، با معرفی امام علی(ع) به عنوان خلیفه و جانشینِ بعد از خود آغاز شد و تا آخرین روزهای زندگانی ایشان، در راه بازگشت از حجة الوداع در ۱۸ ذی الحجه در
غدیر خم ادامه یافت.
مسلمانان اهل سنت به ضرورت وجود امام و لزوم تبعیت از دستوراتش تصریح دارند، ولی معتقدند انتخاب امام به دست مردم است و
پیامبر اسلام (ص) کسی را به عنوان خلیفه بعد از خویش معرفی نکرده است.
[ویکی اهل البیت] کلید واژه: امامت، فرق نبی و امام، ائمه علیهم السلام
امامت آن است که شخص به گونه ای باشد که غیر او به او اقتدا کند به این صورت که اعمال و رفتار و گفتار خود را با قصد تبعیت با افعال و گفتار او تطبیق دهد. و با نگاهی دیگر کسی که متصدی حفظ و نگهداری دین آسمانی است و از جانب خدا به این سمت اختصاص یافته «امام» نامیده می شود. چنان که کسی که حامل روح وحی و نبوت و متصدی اخذ و دریافت احکام و شرایع آسمانی از جانب خدا می باشد «نبی» نام دارد.
آیین اسلام زندگانی عموم بشر را از هم از جهت حیات صوری و هم از جهت حیات معنوی مورد بررسی قرار داده و راهنمایی می کند. از همین رو امامت و پیشوائی دینی نیز در اسلام از هر دو جهت مورد توجه قرار می گیرد و امام از جهت حیات صوری بیان معارف و احکام اسلام را می نماید و رهبر حکومت اسلامی است و از جهت حیات معنوی رهبری و ارشاد حیات معنوی افراد جامعه را می نماید.
بی شک عقل سلیم حکم می کند کسی که متصدی اداره جهات خطیر نامبرده است و پیشوائی جماعت را در آن جهات به عهده دارد، از ناحیه خدا و رسول باید تعیین شود و اگر به فرض محال تعیین زمامدار جامعه اسلامی در شرع اسلام به خود مردم مسلمان واگذار شده بود باز لازم بود پیغمبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم بیانات شافی در این خصوص کرده باشد و دستورات کافی بایست بدهد تا مردم در مسئله ای که اساسا بقا و رشد جامعه اسلامی و حیات شعائر دین به آن متوقف و استوار است، بیدار و هشیار باشند.
و حال آن که از چنین بیان نبوی و دستور دینی خبری نیست. لذا ناگزیر بایستی پذیرفت که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم متصدی این مقام را برای پس از خود به امر خدا تعیین فرموده است که در واقع نیز چنین است و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به موجب اخبار متواتری که عامه و خاصه در جوامع حدیث نقل کرده اند، همچون
حدیث غدیر و حدیث سفینه و حدیث ثقلین و حدیث حق و حدیث
منزلت و حدیث دعوت عشیره اقربین و غیر آن ها این مهم را انجام داده اند.
علاوه بر آن به موجب اخبار متواتر فریقین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از فتن و گرفتاری هایی که پس از رحلتش دامنگیر جامعه اسلامی شد و فسادهایی که در پیکره اسلام رخنه کرد مانند حکومت آل مروان و غیر ایشان که آیین پاک را فدای ناپاکی ها و بی بندوباری های خود ساختند، تفصیلاً خبر داده است و چگونه ممکن است که از جزئیات حوادث و گرفتاری های سال ها و هزاران سال های پس از خود غفلت نکند و سخن گوید.
ولی از مهمترین وضعی که باید در اولین لحظات پس از مرگش گوید، به وجود آید غفلت کند! یا اهمال ورزد و امری به این سادگی (از یک طرف) و به این اهمیت (از طرف دیگر) به ناچیز گیرد و با این که به طبیعی ترین و عادی ترین کارها مانند خوردن و نوشیدن و خوابیدن، مداخله و صدها دستور صادر نموده و از چنین مسئله باارزشی به کلی سکوت ورزیده کسی را به جای خود تعیین نفرماید؟
به گفته مادلونگ در کتاب جانشینی محمد، اهل سنت معاصر مدعی هستند که برخلاف سنت انبیای پیشین ، لازم نبود که یکی از خویشاوندان حضرت رسول صلی الله علیه و آله به جانشینی او که خاتم پیامبران بود، از طرف خداوند تعیین شود و برای روشن ساختن این موضوع حتی خدا مقدر کرد که همه پسران آن حضرت در کودکی از دنیا بروند. به همین دلیل نیز حضرت رسول صلی الله علیه و آله کسی را به جانشینی خود تعیین نکرد، چون می خواست امر خلافت را بر اساس اصل قرآنی شورا به
امت واگذارد.
[ویکی فقه] امامت (ترجمه امامت بحارالانوار). ترجمه جلد هفتم از کتاب بحار الانوار علامه مجلسی از مجموعه ی بیست و پنج جلدی، و مطابق جلدهای ۲۳ تا ۲۷ از مجموعه ی ۱۱۰ جلدی میباشد که توسط آقای
موسی خسروی به زبان فارسی طی پنج جلد ترجمه شده است. وی این پنج جلد را در سال ۱۳۵۹ ش به پایان رسانیده است. جلد هفتم از بحار الانوار درباره ی احوال ائمه گرام و دلائل امامت آنها و فضائل و مناقب و کارهای شگفت انگیز و معجزات ایشان می باشد.
کتاب با مقدمه ای از مترجم در یک صفحه، شروع می شود. علامه در جلد هفتم از کتابش تمام احادیثی را که درباره زندگانی، فضیلت و عجائب و معجزات ائمه اطهار و مناظرات و مقام علمی
امامان معصوم می باشد، جمع کرده است.
← جلد اول کتاب امامت
کتاب امامت در پنج جلد توسط انتشارات کتاب فروشی اسلامیه، چاپ دوم در سال ۱۳۶۳ ش انجام گرفته است که محمد بهشتی در سال ۱۳۶۰ تصحیحی بر این ترجمه انجام داده است. در پایان تمام جلدهای این کتاب فهرستی از مطالب دیده می شود.
منبع
نرم افزار مجموعه آثار مجلسیین ، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده های این صفحه : کتاب شناسی | کتاب شناسی امامت | کتب حدیثی شیعه | کتب
کلامی شیعه
[ویکی فقه] امامت (قرآن). امامت رهبری امت اسلامی پس از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم است.
امامت در لغت به معنای پیشوایی است.
امامت در اصطلاح
در اصطلاح، منصبی است الهی که تمام شئون والا و فضایل را دربردارد؛ جز نبوت و آن چه لازمه آن است و در این جا معنای اصطلاحی آن مورد نظر است و از واژه های «امام»، «ائمه»، «ملک» و بعضی از جملات بنا بر
شان نزول استفاده شده است.
رهبری امت
امامت به رهبری امت اسلامی در امور دینی و دنیوی آنان به عنوان جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم مورد قبول همه فرق اسلامی است. متکلمان اهل سنت در پاسخ این اشکال که با گزینش امام توسط مردم چگونه او جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم می باشد؟ گفته اند: جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم امکان پذیر است، و انتخاب مردم از گونه دوم خواهد بود. به عبارت دیگر،
بیعت و انتخاب مردم در تعیین امام موضوعیت ندارد، بلکه جنبه طریقی دارد، مانند طریقیت
قیاس و
اجماع در دلالت بر احکام شرعی.
جایگاه امامت
...