[ویکی نور] «المبین فی إصطلاحات الحکماء و المتکلمین»، نوشته علی بن ابی علی بن محمد بن سالم ملقب به سیف الدین آمدی (551-623 ه)، معروف به شافعی و حنبلی و نویسنده کتاب های کلامی ابکار الافکار فی اصول الدین و غایة المرام فی علم الکلام است که به شرح و توضیح پاره ای اصطلاحات کلامی و حکمی می پردازد. البته قابل ذکر است که در این کتاب مولف مطابق با قواعد فن تعریف تنها به شرح الفاظ و اصطلاحات مذکور پرداخته، نه به شرح معانی الفاظ و شرح لفظ غیر از شرح معنای آن است، چرا که اولی داخل در حد و رسم منطقی است و دومی ذیل عنوان مفهوم قرار می گیرد.
احتمال می رود که آمدی این کتاب را بنا به درخواست کسی که به نظر می رسد، از رجال حکومتی ایوبیان بوده، نگاشته باشد. چنانکه این احتمال نیز وجود دارد که وی این اثر را برای ملک افضل نورالدین که بعد از وفات صلاح الدین ایوبی حکومت دمشق را عهده دار گشت نوشته باشد. احتمال سوم این است که آمدی این کتاب را برای ملک منصور، حاکم حماه تالیف کرده باشد. احتمالات دیگری هم در این زمینه اظهار شده است.
فصل اول فهرستی از اصطلاحات منطقی، کلامی و حکمی مشهور بدون توضیح و شرح آنهاست. برخی از این اصطلاحات عبارت است از:
تصور، تصدیق، مطابقة، تضمن، التزام، مفرد، مرکّب، کلّیّ، جزئیّ، ذاتیّ، عرضیّ، جنس، نوع، فصل، خاصّة، عرض عام، حدّ: حقیقی، رسمی، قضیه، تناقض، تعاکس؛ قیاس، اقتران، استثناء، استقراء، تمثیل، طبع، طبیعه، حرکه، سکون، سرعه، بطء مکان، حیّز، خلاء، زمان، جهة، عالم، فلک، کون، فساد، عقل، روح؛ جوهر، علم، قدره، اراده، کلام، حیاه و...
فصل دوم به شرح و توضیح واژه های مذکور اختصاص یافته است. مولف در این فصل به شرح فلسفی دقیق این واژه ها بر اساس نظریه تعریف سینوی پرداخته که طبق آن شرح الفاظ و اصطلاحات از دایره تعریف به حد و رسم خارج نمی شود.
احتمال می رود که آمدی این کتاب را بنا به درخواست کسی که به نظر می رسد، از رجال حکومتی ایوبیان بوده، نگاشته باشد. چنانکه این احتمال نیز وجود دارد که وی این اثر را برای ملک افضل نورالدین که بعد از وفات صلاح الدین ایوبی حکومت دمشق را عهده دار گشت نوشته باشد. احتمال سوم این است که آمدی این کتاب را برای ملک منصور، حاکم حماه تالیف کرده باشد. احتمالات دیگری هم در این زمینه اظهار شده است.
فصل اول فهرستی از اصطلاحات منطقی، کلامی و حکمی مشهور بدون توضیح و شرح آنهاست. برخی از این اصطلاحات عبارت است از:
تصور، تصدیق، مطابقة، تضمن، التزام، مفرد، مرکّب، کلّیّ، جزئیّ، ذاتیّ، عرضیّ، جنس، نوع، فصل، خاصّة، عرض عام، حدّ: حقیقی، رسمی، قضیه، تناقض، تعاکس؛ قیاس، اقتران، استثناء، استقراء، تمثیل، طبع، طبیعه، حرکه، سکون، سرعه، بطء مکان، حیّز، خلاء، زمان، جهة، عالم، فلک، کون، فساد، عقل، روح؛ جوهر، علم، قدره، اراده، کلام، حیاه و...
فصل دوم به شرح و توضیح واژه های مذکور اختصاص یافته است. مولف در این فصل به شرح فلسفی دقیق این واژه ها بر اساس نظریه تعریف سینوی پرداخته که طبق آن شرح الفاظ و اصطلاحات از دایره تعریف به حد و رسم خارج نمی شود.
wikinoor: المبین_فی_إصطلاحات_الحکماء_و_المتکلمین
[ویکی فقه] المبین فی اصطلاحات الحکماء و المتکلمین (کتاب). «المبین فی اصطلاحات الحکماء و المتکلمین»، نوشته علی بن ابی علی بن محمد بن سالم ملقب به سیف الدین آمدی (۵۵۱- ۶۲۳ ه)، معروف به شافعی و حنبلی و نویسنده کتاب های کلامی ابکار الافکار فی اصول الدین و غایة المرام فی علم الکلام است که به شرح و توضیح پاره ای اصطلاحات کلامی و حکمی می پردازد.
احتمال می رود که آمدی این کتاب را بنا به درخواست کسی که به نظر می رسد، از رجال حکومتی ایوبیان بوده، نگاشته باشد. چنانکه این احتمال نیز وجود دارد که وی این اثر را برای ملک افضل نورالدین که بعد از وفات صلاح الدین ایوبی حکومت دمشق را عهده دار گشت نوشته باشد. احتمال سوم این است که آمدی این کتاب را برای ملک منصور، حاکم حماه تالیف کرده باشد. احتمالات دیگری هم در این زمینه اظهار شده است.
گزارش محتوا
در این کتاب مولف مطابق با قواعد فن تعریف تنها به شرح الفاظ و اصطلاحات مذکور پرداخته، نه به شرح معانی الفاظ و شرح لفظ غیر از شرح معنای آن است، چرا که اولی داخل در حد و رسم منطقی است و دومی ذیل عنوان مفهوم قرار می گیرد. المبین دارای دو فصل است:
← فصل اول
۱. نسخه خطی که با عنوان آن المبین فی شرح الفاظ الحکماء و المتکلمین در تونس ، به شماره ۸۱۸۲ موجود است.۲. نسخه خطی که با عنوان المبین فی شرح معانی الحکماء و المتکلمین در دمشق ، به شماره ۹۱۹۹ عمومی موجود است.۳. نسخه خطی با عنوان المبین فی شرح معانی الفاظ الحکماء و المتکلمین که در کتابخانه علی امیری استانبول ترکیه به شماره ۱۲۰۹ نگهداری می شود.
منبع کتاب
...
احتمال می رود که آمدی این کتاب را بنا به درخواست کسی که به نظر می رسد، از رجال حکومتی ایوبیان بوده، نگاشته باشد. چنانکه این احتمال نیز وجود دارد که وی این اثر را برای ملک افضل نورالدین که بعد از وفات صلاح الدین ایوبی حکومت دمشق را عهده دار گشت نوشته باشد. احتمال سوم این است که آمدی این کتاب را برای ملک منصور، حاکم حماه تالیف کرده باشد. احتمالات دیگری هم در این زمینه اظهار شده است.
گزارش محتوا
در این کتاب مولف مطابق با قواعد فن تعریف تنها به شرح الفاظ و اصطلاحات مذکور پرداخته، نه به شرح معانی الفاظ و شرح لفظ غیر از شرح معنای آن است، چرا که اولی داخل در حد و رسم منطقی است و دومی ذیل عنوان مفهوم قرار می گیرد. المبین دارای دو فصل است:
← فصل اول
۱. نسخه خطی که با عنوان آن المبین فی شرح الفاظ الحکماء و المتکلمین در تونس ، به شماره ۸۱۸۲ موجود است.۲. نسخه خطی که با عنوان المبین فی شرح معانی الحکماء و المتکلمین در دمشق ، به شماره ۹۱۹۹ عمومی موجود است.۳. نسخه خطی با عنوان المبین فی شرح معانی الفاظ الحکماء و المتکلمین که در کتابخانه علی امیری استانبول ترکیه به شماره ۱۲۰۹ نگهداری می شود.
منبع کتاب
...