الفبای زبان شغنانی دارای چهل و دو حرف است. زبان شغنانی یکی از زبان های ایران شرقی است که در کرانه آمو دریا در ولایت بدخشان افغانستان، استان خودمختار کوهستانی بدخشان تاجیکستان و چین رایج است. زبان شغنانی اکنون با حروف سیریلیک، فارسی و لاتین از خود نگارنده دارد. کسانی که با این زبان صحبت می کنند به آنها شغنی ( خږنۈنئ ) میگویند. در ایجاد الفبای یک زبان به الفبای زبان دیگر باید اقتضا نمود و همچنان در نوشتن صورت آوایی یک زبان با الفبای زبان دیگر، که نمونه های تاریخی آن بیشتر است، مهم ترین نکته ایست که باید پذیرفت و قدیمی ترین خط نوشته شده زبان شغنانی به خط نستعلیق از اثر ملا لاچین بشمار میرود که در تصویر مشاهده میگردد[ ۱] . از این رو آموزش الفبای موجود زبان شغنی بسیار آسان تر خواهد بود تا اینکه از الفبای لاتین یا سریلیک برای نگارش این زبان استفاده شود. الفبای زبان شغنانی متشکل از ۲۸ حرف الفبای عربی یا همان ابجد عربی ۴ حرف الفبای فارسی ۶ حرف الفبای پشتو و چهار حرف مختص بخودش که نیز منشه الفبای عربی دارند تشکیل شده است که نویسه های خطی زبان شغنانی به شکل زیر اند :
چنانچه ذکر نمودیم الفبای شغنانی متشکل از ( ۲۸ ) حرف الفبای عربی است که این حروف عبارت اند از : ا، ب، ت، ث، ج، ح، خ، د، ذ، ر، ز، س، ش، ص، ض، ط، ظ، ع، غ، ف، ق، ک، ل، م، ن، و، ه، ی[ ۲] همچنان ۴ حرف الفبای فارسی که در الفبای شغنانی جا گرفته اند عبارت اند از پ، چ، ژ، گ همان طور ۶ حرف الفبای پشتو بر این پایه اند : ځ، ځ، ږ، ښ، ې، ئ[ ۳] همچنان چهار حروف خاصی خارج از زبان عربی فارسی و پشتو در این الفبا جا گرفته اند عبارت اند از حرف ڎ، ڤ، ۈ، ۈ اند که واج های متناظر آن ها در عربی استاندارد وجود ندارد ولی در ( بلاک یونی کد ) عربی موجود اند. از جمله حرف ڤ یا فاء اعجمی از حروف الفبای فارسی است که در نسخه های خطی سده های چهارم و پنجم دیده می شود. حرف ویژه ای برای نشان دادن واج /β/ در الفبای فارسی وجود داشته است. این حرف که به صورت «ف» با دو نقطهٔ اضافی نوشته می شد، اکنون دیگر در الفبای فارسی حضور ندارد. [ ۴] از این حرف در بسیاری از نسخه های مکتوبی پیش از قرن هفتم دیده می شود، مانند: اڤغان = افغان[ ۵] این واژه اکنون نیز در زبان شغنانی وجود داشته و چنین اڤغۈن نگاشته میشود. حرف ڤ بر علاوه زبان شغنانی در الفبای کردی نیز موجود است و صدایی چون حرف V در انگلیسی را دارد. [ ۶] همچنان حرف ڎ چهاردهم حرف زبان شغنانی است و یکی از پرکاربرد ترین حرف در این زبان بشمار می آید. برعلاوه زبان شغنانی این حرف در زبان سندی نیز وجود داشته و جایگاه بیست و یکم حرف الفبای سندی را از خود کرده است. [ ۷] حرف ڎ علاوه بر این دو زبان در زبان بروشسکی نیز وجود دارد. قابل ذکر است که حرف ڎ در هر سه زبان آواهای مختلف دارد. همچان حرف واو همزه ( ؤ ) و واو الف ( ۈ ) در تحریر واژه های زبان عربی و زبان فارسی نقش داشته ولی واج های شبیه این ها در الفبای استاندارد این دو زبان وجود ندارند. علاوه بر این چهار حرف ( ڎ، ڤ، ؤ، ۈ ) تمام حروف الفبای شغنانی در الفبای فارسی و الفبای پشتو قابل مشاهده اند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفچنانچه ذکر نمودیم الفبای شغنانی متشکل از ( ۲۸ ) حرف الفبای عربی است که این حروف عبارت اند از : ا، ب، ت، ث، ج، ح، خ، د، ذ، ر، ز، س، ش، ص، ض، ط، ظ، ع، غ، ف، ق، ک، ل، م، ن، و، ه، ی[ ۲] همچنان ۴ حرف الفبای فارسی که در الفبای شغنانی جا گرفته اند عبارت اند از پ، چ، ژ، گ همان طور ۶ حرف الفبای پشتو بر این پایه اند : ځ، ځ، ږ، ښ، ې، ئ[ ۳] همچنان چهار حروف خاصی خارج از زبان عربی فارسی و پشتو در این الفبا جا گرفته اند عبارت اند از حرف ڎ، ڤ، ۈ، ۈ اند که واج های متناظر آن ها در عربی استاندارد وجود ندارد ولی در ( بلاک یونی کد ) عربی موجود اند. از جمله حرف ڤ یا فاء اعجمی از حروف الفبای فارسی است که در نسخه های خطی سده های چهارم و پنجم دیده می شود. حرف ویژه ای برای نشان دادن واج /β/ در الفبای فارسی وجود داشته است. این حرف که به صورت «ف» با دو نقطهٔ اضافی نوشته می شد، اکنون دیگر در الفبای فارسی حضور ندارد. [ ۴] از این حرف در بسیاری از نسخه های مکتوبی پیش از قرن هفتم دیده می شود، مانند: اڤغان = افغان[ ۵] این واژه اکنون نیز در زبان شغنانی وجود داشته و چنین اڤغۈن نگاشته میشود. حرف ڤ بر علاوه زبان شغنانی در الفبای کردی نیز موجود است و صدایی چون حرف V در انگلیسی را دارد. [ ۶] همچنان حرف ڎ چهاردهم حرف زبان شغنانی است و یکی از پرکاربرد ترین حرف در این زبان بشمار می آید. برعلاوه زبان شغنانی این حرف در زبان سندی نیز وجود داشته و جایگاه بیست و یکم حرف الفبای سندی را از خود کرده است. [ ۷] حرف ڎ علاوه بر این دو زبان در زبان بروشسکی نیز وجود دارد. قابل ذکر است که حرف ڎ در هر سه زبان آواهای مختلف دارد. همچان حرف واو همزه ( ؤ ) و واو الف ( ۈ ) در تحریر واژه های زبان عربی و زبان فارسی نقش داشته ولی واج های شبیه این ها در الفبای استاندارد این دو زبان وجود ندارند. علاوه بر این چهار حرف ( ڎ، ڤ، ؤ، ۈ ) تمام حروف الفبای شغنانی در الفبای فارسی و الفبای پشتو قابل مشاهده اند.
wiki: الفبای شغنانی