[ویکی نور] کتاب البرصان و العرجان و العمیان و الحولان، اثر ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ، در باره نژادها، گونه های انسانی و عیوب جسمانی است که به زبان عربی و در قرن دوم هجری نوشته شده است.
کتاب با مقدمه محقق آغاز شده و مطالب، به ذکر عیوب و نقائص جسمانی در افراد مختلف اختصاص یافته و اسامی کسانی که به این عیوب مبتلا بوده اند، یادآوری شده است. عیوبی چون لنگی، کوری، تشنج، گنگی، لوچی و...
در مقدمه، نکاتی در مورد اسم کتاب، نویسنده، روش او و طریقه تحقیق، بیان شده است.
نویسنده در باب اول، مطالبی در مورد بیماری برص بیان کرده و از افراد معروفی که این بیماری را داشته اند، سخن گفته و به گوشه هایی از زندگی ایشان، اشاره کرده است. برخی از این افراد، عبارتند از: حارث بن حلزه یشکری، فارس سلمی، سوید بن ابی کاهل، بلعاء بن قیس بن یعمر، ابواسید عمرو بن هداب مازنی، عبد العزی بن کعب، ربیع بن زیاد، یربوع حنظله، ضمرة بن ضمره نهشلی، شیطان بن عوف بن مزید، قیس بن خارجه و... .
در باب دوم، به نام و مختصری از زندگانی افرادی که دچار لنگی بوده اند، اشاره شده است. برخی از ایشان، عبارتند از: حارث بن شریک شیبانی، اقرع بن حابس، همیم بن صعصعة بن ناجیه، ربیع بن زیاد، ابراهیم بیطار، اعرج المسعودی، ابوحازم اعرج، موسی بن نصیر، احوص بن محمد انصاری، ابان بن عثمان بجلی، مجالد بن مسعود سلمی و... .
کتاب با مقدمه محقق آغاز شده و مطالب، به ذکر عیوب و نقائص جسمانی در افراد مختلف اختصاص یافته و اسامی کسانی که به این عیوب مبتلا بوده اند، یادآوری شده است. عیوبی چون لنگی، کوری، تشنج، گنگی، لوچی و...
در مقدمه، نکاتی در مورد اسم کتاب، نویسنده، روش او و طریقه تحقیق، بیان شده است.
نویسنده در باب اول، مطالبی در مورد بیماری برص بیان کرده و از افراد معروفی که این بیماری را داشته اند، سخن گفته و به گوشه هایی از زندگی ایشان، اشاره کرده است. برخی از این افراد، عبارتند از: حارث بن حلزه یشکری، فارس سلمی، سوید بن ابی کاهل، بلعاء بن قیس بن یعمر، ابواسید عمرو بن هداب مازنی، عبد العزی بن کعب، ربیع بن زیاد، یربوع حنظله، ضمرة بن ضمره نهشلی، شیطان بن عوف بن مزید، قیس بن خارجه و... .
در باب دوم، به نام و مختصری از زندگانی افرادی که دچار لنگی بوده اند، اشاره شده است. برخی از ایشان، عبارتند از: حارث بن شریک شیبانی، اقرع بن حابس، همیم بن صعصعة بن ناجیه، ربیع بن زیاد، ابراهیم بیطار، اعرج المسعودی، ابوحازم اعرج، موسی بن نصیر، احوص بن محمد انصاری، ابان بن عثمان بجلی، مجالد بن مسعود سلمی و... .
wikinoor: البرصان_و_العرجان_و_العمیان_و_الحولان
[ویکی فقه] البرصان و العرجان و العمیان و الحولان (کتاب). کتاب البرصان و العرجان و العمیان و الحولان نوشته جاحظ به زبان عربی در موضوع اخبار از افراد دارای نقایص جسمانی و احوال آنهاست؛هدف او تغییر نگاه و دیدگاه عرب نسبت به این گونه افراد است.
این کتاب به بررسی نژادها و گونه های انسانی می پردازد. بررسی این موضوع در تعداد زیادی از دیگر رساله های جاحظ نیز به چشم می خورد. رساله هایی چون: فخر السودان علی البیضان ، العرس و العروس ، مفاخرة الجواری ، رسالة فی وصف العوام ، الحنین الی الاوطان ، فی تفضیل البطن علی الظهر و... جاحظ در این کتاب به ذکر عیوب و نقائص جسمانی در افراد مختلف پرداخته و اسامی کسانی را که به این عیوب مبتلا بوده اند یادآوری کرده است. عیوبی چون لنگی ، کوری ، تشنج ، گنگی ، لوچی و غیره. البته هدف وی از ذکر این عیوب، تغییر صاحبان آنها نیست بلکه وی در صدد آنست که نشان دهد ابتلاء این گونه افراد به این عیوب مانع از همت و تلاش آنان برای رسیدن به قله های کمال نشده است. وی برای اثبات این مطلب شواهد و آثاری از ادب عرب قدیم و معاصر خویش گرد آورده است که در آنها به داشتن برخی کاستی ها افتخار شده و به دفاع از آنها پرداخته شده است. جاحظ این کتاب را در نقد کتاب هیثم بن عدی که در همین زمینه نگاشته شده است به رشته تحریر در آورده است. روش جاحظ در کتاب خود روش انگشت نما و شهره ساختن افراد نیست چنانکه هیثم بدان مبادرت ورزیده است، بلکه مرادش گشودن راهی به دیدگاه عرب نسبت به این گونه افراد که در ادب و اشعار ایشان منعکس شده است، بوده است تا بدین وسیله در گفتار و رفتار با آنها مانند سایر افراد برخورد شود.
نسخه شناسی
نسخه خطی این کتاب در کتابخانه « بزو » به شماره ۱۶. موجود است. نسخه موجود در برنامه با تحقیق و شرح عبد السلام محمد هارون توسط انتشارات «دار الجیل» بیروت ، برای اولین بار در سال ۱۴۱۰ هجری به چاپ رسیده است.
منابع
۱. دانشنامه جهان اسلام، ج۹، مدخل: جاحظ. ۲. مقدمه محقق و شارح کتاب: عبد السلام محمد هارون.
این کتاب به بررسی نژادها و گونه های انسانی می پردازد. بررسی این موضوع در تعداد زیادی از دیگر رساله های جاحظ نیز به چشم می خورد. رساله هایی چون: فخر السودان علی البیضان ، العرس و العروس ، مفاخرة الجواری ، رسالة فی وصف العوام ، الحنین الی الاوطان ، فی تفضیل البطن علی الظهر و... جاحظ در این کتاب به ذکر عیوب و نقائص جسمانی در افراد مختلف پرداخته و اسامی کسانی را که به این عیوب مبتلا بوده اند یادآوری کرده است. عیوبی چون لنگی ، کوری ، تشنج ، گنگی ، لوچی و غیره. البته هدف وی از ذکر این عیوب، تغییر صاحبان آنها نیست بلکه وی در صدد آنست که نشان دهد ابتلاء این گونه افراد به این عیوب مانع از همت و تلاش آنان برای رسیدن به قله های کمال نشده است. وی برای اثبات این مطلب شواهد و آثاری از ادب عرب قدیم و معاصر خویش گرد آورده است که در آنها به داشتن برخی کاستی ها افتخار شده و به دفاع از آنها پرداخته شده است. جاحظ این کتاب را در نقد کتاب هیثم بن عدی که در همین زمینه نگاشته شده است به رشته تحریر در آورده است. روش جاحظ در کتاب خود روش انگشت نما و شهره ساختن افراد نیست چنانکه هیثم بدان مبادرت ورزیده است، بلکه مرادش گشودن راهی به دیدگاه عرب نسبت به این گونه افراد که در ادب و اشعار ایشان منعکس شده است، بوده است تا بدین وسیله در گفتار و رفتار با آنها مانند سایر افراد برخورد شود.
نسخه شناسی
نسخه خطی این کتاب در کتابخانه « بزو » به شماره ۱۶. موجود است. نسخه موجود در برنامه با تحقیق و شرح عبد السلام محمد هارون توسط انتشارات «دار الجیل» بیروت ، برای اولین بار در سال ۱۴۱۰ هجری به چاپ رسیده است.
منابع
۱. دانشنامه جهان اسلام، ج۹، مدخل: جاحظ. ۲. مقدمه محقق و شارح کتاب: عبد السلام محمد هارون.