ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] کتابی است در باب فقه شیعه اثر آیت الله جواد تبریزی.
«ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب» تالیف آیت الله شیخ جواد تبریزی است که شرحی مبسوط بر کتاب مکاسب شیخ مرتضی انصاری است.
هدف از تالیف این مجموعه شرح و توضیح نقاط مشکل و مجمل کتاب مکاسب شیخ مرتضی انصاری است.
در ابتدای صفحات کتاب، متن کتاب المکاسب شیخ مرتضی انصاری آمده و در پایین صفحات شرح متن تبیین شده است. ترتیب مباحث ذکر شده در این مجموعه نیز همان مباحث کتاب المکاسب بوده و به ترتیب مکاسب محرمه، بیع و معاطات، شرایط متعاقدین و خیارات مورد تجزیه و تحلیل فقهی قرار گرفته و ادله و مستندات فقهی آنها اعم از کتاب، سنت، عقل، اجماع و آرای سایر فقها بیان گردیده است.
در ابتدا مباحث مربوط به مکاسب محرمه شرح داده شده و ادله مربوط به حرمت کسب اشیای نجس از آیات و روایات تبیین شده و فرق بین مکاسب و متاجر بیان گردیده است. نگارنده در همین زمینه به روایاتی درباره معاوضه و خرید و فروش بول حیوانات و عذره آنها، خرید و فروش خون، مردار، سگ، خوک، شراب، آب جو (فقاع) و دیگر اشیای نجس، خرید و فروش شخص کافر، خرید و فروش سگ برای شکار و صیادی، خرید و فروش عصیر عنبی و سایر عصاره های نجس، خرید و فروش روغن نجس و سبب حرمت خرید و فروش آنها اشاره کرده و به این نتیجه می رسد که این معاملات نجس در صورتی که منفعت عقلائیه معتد به داشته باشد و مستلزم عمل حرامی نباشد، جایز است.
در ادامه، وی به حرمت خرید و فروش مجسمه و صلیب و سایر انتفاعات حاصل از آن پرداخته و حرمت خرید و فروش انگور به کسی که از آن شراب تولید می کند را نیز بررسی نموده است. در قسمت های بعدی کتاب حکم کمک کردن شخصی بر کار حرام، وجوب امر به معروف و نهی از منکر و شرایط آن، خرید و فروش اسلحه با کفار و دشمنان دین، حکم تدلیس ماشطه (تزیین کردن زن زشت و زیبا جلوه دادن او برای ازدواج)، حرمت پوشیدن لباس ابریشمی برای مردان و بر تن کردن لباس زنان توسط آنان، حرمت آوازه خوانی زنان، حرمت تصویرگری و اکتساب به وسیله آن، حرمت کم فروشی و کم گذاشتن جنس هنگام خرید و فروش در ترازو، حرمت ستاره شناسی (تنجیم)، حرمت حفظ کتب ضلال، حرمت تراشیدن ریش، حرمت وضعی و تکلیفی رشوه، حرمت فحش دادن به مؤمن، حرمت سحر و جادوگری، حرمت غش در معامله، حرمت غنا و موسیقی حرام، حرمت غیبت و استماع آن، حرمت دروغ و حکم توریه و استثناهای دروغ، حرمت کهانت، حرمت لهو و لعب و کمک کردن به ظالمین، حکم سخن چینی و نوحه سرایی بر مردگان، حکم قبول کردن ولایت ستم گران و مجوزات آن حکم، ضرر رساندن به افراد، حرمت هجو و استهزای مؤمن، حکم گرفتن اجرت بر عبادت و واجبات، حکم خرید و فروش قرآن کریم، حکم اموال مجهول المالک و خرید و فروش آن و تصدق نمودن از برای آن، حکم خرید و فروش خراج و مالیات، احکام اراضی خراجیه و حکم معامله کردن خمس و زکات آن از جمله دیگر مباحث جلد اول است که به صورت مبسوط و مستدل بیان گردیده است.
در جلد دوم ادامه احکام مکاسب محرمه و احکام و شروط عقد بیع و انواع آن بررسی شده است. در جلد سوم ادامه احکام بیع مانند احکام ولایت پدر و جد پدری، ولایت فقیه و مناصب او، ولایت پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام، استدلال به روایات در اثبات ولایت فقیه در عصر غیبت ولایت مؤمنان عادل، معتبربودن مالیت در عوضین در بیع، موجبات ملکیت، عدم جواز بیع مال وقفی، اقسام و احکام وقف، صورت های جایز بودن بیع وقف، احکام بیع رهن و عدم جواز و صور جواز آن، شرایط عوضین در معاملات، شرط بودن علم به ثمن و مثمن، تعیین معیار در مکیل و موزون بودن مبیع، خبردادن مقدار شی ء مورد معامله توسط بایع و اختلاف بایع و مشتری در معامله بیان شده و ادله فقهی آنها بررسی گردیده است.
در جلد چهارم و پایانی، احکام و فروع مربوط به خیارات بیان شده است. نگارنده، نخست به بررسی معنای خیار در معاملات پرداخته و سپس احکام و شرایط خیار مجلس، شرط، حیوان، غبن، تأخیر، رؤیت، عیب و مسقطات هر یک از این خیارات را بررسی نموده است. احکام شرط در بیع، احکام خرید و فروش حق خیار، شرط فاسد و صحیح در بیع، احکام بیع نسیه و احکام عیب و تلف بیع از مباحث پایانی کتاب است. منابع کتاب در پاورقی و فهرست تفصیلی آن در پایان هر جلد آمده است.

[ویکی نور] ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب تألیف آیت الله شیخ جواد تبریزی است که شرحی مبسوط بر کتاب مکاسب شیخ مرتضی انصاری است که در چهار جلد تدوین شده است.
هدف از تألیف این مجموعه شرح و توضیح نقاط مشکل و مجمل کتاب مکاسب شیخ مرتضی انصاری است.
در ابتدای صفحات کتاب، متن کتاب المکاسب شیخ مرتضی انصاری آمده و در پایین صفحات شرح متن تبیین شده است. ترتیب مباحث ذکر شده در این مجموعه نیز همان مباحث کتاب المکاسب بوده و به ترتیب مکاسب محرمه، بیع و معاطات، شرایط متعاقدین و خیارات مورد تجزیه و تحلیل فقهی قرار گرفته و ادله و مستندات فقهی آنها اعم از کتاب، سنت، عقل، اجماع و آرای سایر فقها بیان گردیده است.
در ابتدا، مباحث مربوط به مکاسب محرمه شرح داده شده و ادله مربوط به حرمت کسب اشیای نجس از آیات و روایات تبیین شده و فرق بین مکاسب و متاجر بیان گردیده است. نگارنده در همین زمینه به روایاتی در باره معاوضه و خرید و فروش بول حیوانات و عذره آنها، خرید و فروش خون، مردار، سگ، خوک، شراب، آب جو (فقاع) و دیگر اشیای نجس، خرید و فروش شخص کافر، خرید و فروش سگ برای شکار و صیادی، خرید و فروش عصیر عنبی و سایر عصاره های نجس، خرید و فروش روغن نجس و سبب حرمت خرید و فروش آنها اشاره کرده و به این نتیجه می رسد که این معاملات نجس در صورتی که منفعت عقلائیه معتد به داشته باشد و مستلزم عمل حرامی نباشد جایز است. در ادامه، وی به حرمت خرید و فروش مجسمه و صلیب و سایر انتفاعات حاصل از آن پرداخته و حرمت خرید و فروش انگور به کسی که از آن شراب تولید می کند را نیز بررسی نموده است. در قسمت های بعدی کتاب حکم کمک کردن شخصی بر کار حرام، وجوب امر به معروف و نهی از منکر و شرایط آن، خرید و فروش اسلحه با کفار و دشمنان دین، حکم تدلیس ماشطه (تزیین کردن زن زشت و زیبا جلوه دادن او برای ازدواج)، حرمت پوشیدن لباس ابریشمی برای مردان و بر تن کردن لباس زنان توسط آنان، حرمت آوازه خوانی زنان، حرمت تصویرگری و اکتساب به وسیله آن، حرمت کم فروشی و کم گذاشتن جنس هنگام خرید و فروش در ترازو، حرمت ستاره شناسی (تنجیم)، حرمت حفظ کتب ضلال، حرمت تراشیدن ریش، حرمت وضعی و تکلیفی رشوه، حرمت فحش دادن به مؤمن، حرمت سحر و جادوگری، حرمت غش در معامله، حرمت غنا و موسیقی حرام، حرمت غیبت و استماع آن، حرمت دروغ و حکم توریه و استثناهای دروغ، حرمت کهانت، حرمت لهو و لعب و کمک کردن به ظالمین، حکم سخن چینی و نوحه سرایی بر مردگان، حکم قبول کردن ولایت ستم گران و مجوزات آن حکم، ضرر رساندن به افراد، حرمت هجو و استهزای مؤمن، حکم گرفتن اجرت بر عبادت و واجبات، حکم خرید و فروش قرآن کریم، حکم اموال مجهول المالک و خرید و فروش آن و تصدق نمودن از برای آن، حکم خرید و فروش خراج و مالیات، احکام اراضی خراجیه و حکم معامله کردن خمس و زکات آن از جمله دیگر مباحث جلد اول است که به صورت مبسوط و مستدل بیان گردیده است. در جلد دوم ادامه احکام مکاسب محرمه و احکام و شروط عقد بیع و انواع آن بررسی شده است. در جلد سوم ادامه احکام بیع مانند احکام ولایت پدر و جد پدری، ولایت فقیه و مناصب او، ولایت پیامبر (ص) و ائمه(ع)، استدلال به روایات در اثبات ولایت فقیه در عصر غیبت ولایت مؤمنان عادل، معتبر بودن مالیت در عوضین در بیع، موجبات ملکیت، عدم جواز بیع مال وقفی، اقسام و احکام وقف، صورت های جایز بودن بیع وقف، احکام بیع رهن و عدم جواز و صور جواز آن، شرایط عوضین در معاملات، شرط بودن علم به ثمن و مثمن، تعیین معیار در مکیل و موزون بودن مبیع، خبر دادن مقدار شیء مورد معامله توسط بایع و اختلاف بایع و مشتری در معامله بیان شده و ادله فقهی آنها بررسی گردیده است. در جلد چهارم و پایانی، احکام و فروع مربوط به خیارات بیان شده است. نگارنده، نخست به بررسی معنای خیار در معاملات پرداخته و سپس احکام و شرایط خیار مجلس، شرط، حیوان، غبن، تأخیر، رؤیت، عیب و مسقطات هر یک از این خیارات را بررسی نموده است. احکام شرط در بیع، احکام خرید و فروش حق خیار، شرط فاسد و صحیح در بیع، احکام بیع نسیه و احکام عیب و تلف بیع از مباحث پایانی کتاب است. منابع کتاب در پاورقی و فهرست تفصیلی آن در پایان هر جلد آمده است.
مطالعه کتاب إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور

[ویکی فقه] ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب (کتاب). کتاب « ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب» تالیف آیت الله شیخ جواد تبریزی است که شرحی مبسوط بر کتاب مکاسب شیخ مرتضی انصاری است که در چهار جلد تدوین شده است.
معظم له در سال ۱۳۰۵ شمسی در شهرستان تبریز در میان خانواده ای مذهبی چشم به جهان گشودند. تحصیلات علوم جدید تا پایان سال دوم دبیرستان را در همان شهر به آخر رساندند. پس از سپری نمودن تحصیلات جدید، با شوق فراوان و علیرغم مخالفت اطرافیان، به مدرسه طالبیه تبریز روی آورد و در سال ۱۳۲۳ در سن ۱۸ سالگی تحصیل علوم دینی را آغاز نمود و طی چهار سال، مقدمات و مقداری از دروس سطح را در شهر تبریز به پایان رساند. در سال ۱۳۲۷ شمسی شهر تبریز را ترک نمود و وارد حوزه علمیه قم شد. ایشان در قم دوره سطح را به پایان برده و در اوج شکوفایی علم و فقاهت و غنای حوزه وارد درس خارج اساتیدی همچون مرحوم آیت الله العظمی سید محمّد حجت و مرحوم آیت الله العظمی بروجردی ( قدس الله اسرارهما) شدند و همزمان با آن مشغول تدریس کتب سطح نیز گردیدند. آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی در سال ۱۳۳۲ شمسی جهت ادامه تحصیلات به نجف اشرف عزیمت نمودند و از افاضات مرحوم آیت الله حاج سید عبدالهادی شیرازی ( رحمه الله) و مرحوم آیت الله العظمی خوئی ( رحمه الله) استفاده کردند، حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ جواد تبریزی پس از گذشت ۲۳ سال حضور دائم و فعال و جدّی در حوزه مقدس نجف اشرف و استفاده و افاده و تحقیق و تدریس و تبلیغ، سرانجام در سال ۱۳۵۵ شمسی به هنگام مراجعت از زیارت سید الشهداء حسین بن علی علیهما السلام به سمت نجف، توسط رژیم بعث عراق دستگیر و به ایران فرستاده شدند. پس از ورود به ایران ، مجدداً به حوزه علمیه قم مشرف و فعالیتهای خود را از سر گرفتند و از تمامی وقت خود در مسیر تحقیق و تألیف و بحث و تدریس و تربیت شاگردان استفاده می نمودند. معظم له در طول سالیان دراز تدریس، هزاران طلبه فاضل را به جامعه اسلامی تحویل داده اند و در طول این مدت حوزه درس ایشان یکی از شلوغترین حوزه های درسی بوده است.
انگیزه تالیف
هدف از تالیف این مجموعه شرح و توضیح نقاط مشکل و مجمل کتاب مکاسب شیخ مرتضی انصاری است.
ساختار
در ابتدای صفحات کتاب، متن کتاب المکاسب شیخ مرتضی انصاری آمده و در پایین صفحات شرح متن تبیین شده است. ترتیب مباحث ذکر شده در این مجموعه نیز همان مباحث کتاب المکاسب بوده و به ترتیب مکاسب محرمه، بیع و معاطات، شرایط متعاقدین و خیارات مورد تجزیه و تحلیل فقهی قرار گرفته و ادله و مستندات فقهی آنها اعم از کتاب، سنت، عقل، اجماع و آرای سایر فقها بیان گردیده است.
گزارش محتوا
...

پیشنهاد کاربران