[ویکی الکتاب] معنی
مَا أَدْرَاکَ: تونمی دانستی - تو چه می دانستی؟
معنی
بَصِیرَةٌ: دارای رؤیت قلبی و ادراک باطنی
معنی
مَا یُلَقَّاهَا: آن نمییابند (از لقاء و ملاقات به معنای روبرو شدن و برخورد دو چیز با یکدیگر است ، البته این کلمه در ادراک به حس و به چشم و بصیرت استعمال میشود ، ادراک به حس مانند : تمنون الموت من قبل ان تلقوه - آرزوی مرگ میکنید قبلا از آنکه آن را ملاقات نمایید ، و اد...
معنی
لَاقِیهِ: آن را ملاقات کرد (ازلقاء و ملاقات به معنای روبرو شدن و برخورد دو چیز با یکدیگر است ، البته این کلمه در ادراک به حس و به چشم و بصیرت استعمال میشود ، ادراک به حس مانند : تمنون الموت من قبل ان تلقوه - آرزوی مرگ میکنید قبلا از آنکه آن را ملاقات نمایید ، ...
معنی
بَصَائِرُ: وسایل
بینایی و بصیرت (بصیرت :رؤیت قلبی و ادراک باطنی )
معنی
مَا یُشْعِرُکُمْ: شما چه می دانید (از کلمه شعور که به معنای ادراک دقیق است از ماده شـَعر گرفته شده ، که به معنای مو بوده و ادراک دقیق را از آنجا که مانند مو باریک است ، شعور خواندهاند و مورد استعمال این کلمه محسوسات است ، نه معقولات و به همین جهت حواس ظاهری را مشاعر ...
معنی
مَا یَشْعُرُونَ: درک نمی کنند (از کلمه شعور که به معنای ادراک دقیق است از ماده شـَعر گرفته شده ، که به معنای مو بوده و ادراک دقیق را از آنجا که مانند مو باریک است ، شعور خواندهاند و مورد استعمال این کلمه محسوسات است ، نه معقولات و به همین جهت حواس ظاهری را مشاعر میگ...
معنی
لَا یُشْعِرَنَّ: باید که آگاه نشود(از کلمه شعور که به معنای ادراک دقیق است از ماده شعر - به فتح شین گرفته شده ، که به معنای مو بوده و ادراک دقیق را از آنجا که مانند مو باریک است ، شعور خواندهاند و مورد استعمال این کلمه محسوسات است ، نه معقولات و به همین جهت حواس ظاهر...
معنی
لَّا یَشْعُرُونَ: درک نمی کنند(کلمه شعور که به معنای ادراک دقیق است از ماده شعر - به فتح شین گرفته شده ، که به معنای مو بوده و ادراک دقیق را از آنجا که مانند مو باریک است ، شعور خواندهاند و مورد استعمال این کلمه محسوسات است ، نه معقولات و به همین جهت حواس ظاهری را مشا...
معنی
لَا تَشْعُرُونَ: درک نمی کنید(کلمه شعور که به معنای ادراک دقیق است از ماده شعر - به فتح شین گرفته شده ، که به معنای مو بوده و ادراک دقیق را از آنجا که مانند مو باریک است ، شعور خواندهاند و مورد استعمال این کلمه محسوسات است ، نه معقولات و به همین جهت حواس ظاهری را مشا...
معنی
صَعِقَ: مُرد(از صعقة است که به معنای مرگ و بیهوشی و از کار افتادن حواس و بطلان ادراک میباشد )
معنی
صَعِقاً: بی هوش (صعقا از صعقة است که به معنای مرگ و بیهوشی و از کار افتادن حواس و بطلان ادراک میباشد )
معنی
یُصْعَقُونَ: هلاک می شوند(از صعقة است که به معنای مرگ و بیهوشی و از کار افتادن حواس و بطلان ادراک میباشد )
معنی
لِقَاءِ: دیدار(لقاء به معنای روبرو شدن و برخوردن دو چیز با یکدیگر است ، و گاهی هم با این کلمه تعبیر میشود از برخورد یکی با دیگری و گفته میشود فلانی را ملاقات کرد و یا ملاقات میکند ، البته این کلمه در ادراک به حس و به چشم و بصیرت استعمال میشود ، ادراک به حس ما...
ریشه کلمه:
دری (۲۹ بار)
ک (۱۴۷۸ بار)
[ویکی فقه] ادراک (ابهام زدایی). واژه ادراک ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • ادراک (صفات خدا)، یکی از صفات خداوند و به معنای
آگاهی و احاطه الهی نسبت به همه موجودات• ادراک (فقه)، استعمال شده در دو معنای رسیدن به چیزی و رسیدن چیزی و دارای کاربرد در فقه• ادراک (منطق)، به معنای علم و آگاهی یافتن و دارای کاربرد در منطق
...
[ویکی فقه] ادراک (روان شناسی). مفهوم ادراک دارای ابعاد و معانی وسیعی است. به همین دلیل ارایه تعریفی جامع و کامل از آن، کار چندان آسانی نیست و تعریفی که به دست می آید چندان بی اشکال نیست.ادراک در روان شناسی امروز به معنای فرایند ذهنی یا روانی است که گزینش و سازمان دهی
اطلاعات حسی و نهایتا معنی بخشی به آن ها را به گونه ای فعال به عهده دارد. به عبارت دیگر، پدیده ادراک فرایندی ذهنی است که در طی آن تجارب حسی، معنی دار می شود و از این طریق انسان روابط امور و معانی اشیا را درمی یابد.این عمل به اندازه ای سریع در ذهن آدمی صورت می گیرد که همزمان با احساس به نظر می رسد. در این عمل، تجارب حسی،
مفاهیم و تصورات ناشی از آن، انگیزه فرد و موقعیتی که در آن ادراک صورت می گیرد دخالت می کنند.
از زاویه زیست شناختی، ادراک را می توان به عنوان آن دسته از تجارب ذهنی از اشیا یا حوادثی در نظر گرفت که معمولا ناشی از تحریک گیرنده های حسی بدن است. این تحریک ها (به وسیله یکسری مکانیزم های خاص گیرنده ها) به صورت فعالیت نورونی تبدیل شده یا رمزگذاری می شوند و سپس به نواحی مرکزی تر از نظام عصبی فرستاده می شوند تا در آن جا پردازش های نورونی بیشتری روی آن ها انجام گیرد.این مرحله آخرین مرحله از پردازش نورونی در
مغز است که پایه گذار یا باعث تجارب ادراکی ماست. به دلیل ارتباط تنگاتنگ ادراک با نظام عصبی، گاهی اوقات ممکن است یکسری تجارب ادراک مانند، بدون وجود تحریک خارجی رخ دهند، همانند چیزی که در خواب دیدن اتفاق می افتد.
Roch، I. An introduction to perception، New York: Macmillan. ۱۹۷۵. pp ۲۵.
برخلاف احساس، که کاملا تابعی از یک محرک است، ادراک به عوامل بسیار زیادی وابسته است. عوامل زیادی همچون سن، جنسیت، هیجان ها، یادگیری های قبلی، انتظارات، حالات انگیزشی، حالات مختلف عاطفی، اتخاذ تصمیم و اراده فرد و... بر ادراک تاثیر می گذارند.بنابراین ادراک را نمی توان فقط به عنوان پاسخی کاملا مشخص، منتج از محرکی خاص در نظر گرفت، زیرا فرد ادراک کننده، تنها استنتاج ذهنی نمی کند و با توجهی خاص و فعالیتی کلی تصمیم می گیرد. در این تصمیم گیری، فرایندهای شناختی از قبیل حافظه و
تفکر نیز نقش تعیین کننده ای دارند. از میان عواملی که بر ادراک اثر دارند برای نمونه به اثر سائق های فیزیولوژیک و اثر زبان و ترکیبات لفظی اشاره می کنیم. هنگامی که فردی گرسنه از جلوی یک کتاب فروشی عبور می کند و تابلو آن را به اشتباه "کباب فروشی" می خواند، اثر نیازهای او بر چگونگی ادراک کاملا پدیدار است. به عبارت دیگر، سائق گرسنگی بر تفسیر یک محرک ثابت اثر گذاشته و باعث شده است اشتباه ادراک شود، در حالی که همان محرک اگر در شرایطی غیر از گرسنگی به آن فرد ارایه می شد این اشتباه رخ نمی داد.درباره اثر زبان بر ادراک، غالبا مشاهدات مارگارت مید (Margaret Mid) را در میان سرخ پوستان امریکایی نقل می کنند. برای این سرخ پوستان، رنگ هایی مانند زرد، سبز زیتونی، آبی نفتی، خاکستری روشن و... که برای ما کاملا متمایز از یکدیگرند و برای هر یک نام مخصوصی داریم، تقریبا در یک زمینه رنگی قرار می گیرند. به طور کلی در اجتماعاتی که در زبان گفتاری خود برای نامیدن انواع رنگ ها کلام خاصی ندارند، تقریبا رنگ ها به دو دسته بزرگ تیره و روشن تقسیم می شوند و در نتیجه، ادراک کلامی آن ها متفاوت می شود.
اتکینسون و همکاران، زمینه روان شناسی هیلگارد، براهنی و همکاران، تهران، رشد، ۱۳۸۱، چاپ شانزدهم، ص۲۸۹.
از انواع پدیده های ادراکی می توان به ادراک فضا، فاصله و عمق، ادراک حرکت، ادراک زمان و... اشاره کرد. اما یکی از بحث های مهمی که در حوزه ادراک مطرح است این است که، آیا ادراک ویژگی ها مثل شکل و عمق یا رسیدن به ادراک واقعی، به صورت درون زاد (Innate) تعیین شده است یا بر پایه تجارب قبلی قرار دارد. فرض اول یعنی این که ادراک، ناشی از تطابق تکاملی (Evolutionary Adaptation) است و از این رو از زمان تولد یا از زمانی که رسش نورونی لازم اتفاق افتاده است وجود دارد. اما فرض دوم یعنی این که، ادراک هر چیزی نتیجه پایانی قرار گرفتن در معرض الگوها یا شرایط مرتبط خاصی است، یعنی نوعی فرایند یادگیری. علیرغم ده ها سال بحث در مورد این مساله و تلاش های پژوهشی قابل ملاحظه، هنوز هم هیچ جواب قطعی برای آن وجود ندارد. امروزه واضح به نظر می رسد که بعضی از انواع ادراک ها درون زاد هستند، اما از طرف دیگر هم به همان اندازه واضح است که
تجربه قبلی نیز عامل تعیین کننده ای است.
Roch، I. An introduction to perception، New York: Macmillan. ۱۹۷۵. pp ۲۵.
...
[ویکی فقه] ادراک (صفات خدا). یکی از صفات خداوند و به معنای آگاهی و احاطه الهی نسبت به همه موجودات، ادراک الهی است.
بحث ادراک الهی از قرون اولیه اسلامی مطرح بود، زیرا در آیه شریفه: (لا تدرکه الأبصار وهو یدرک الأبصار) از ادراک الهی سخن به میان آمده و در تفسیر این آیه نیز دست کم از زمان صحابه بحث ادراک الهی مطرح بوده است؛ چنان که در روایت هایی که از حضرت علی (علیه السلام) و برخی دیگر از صحابه می خوانیم از ادراک الهی و کیفیت ادراک سخن به میان آمده است.
ادراک در لغت
ادراک در لغت به معنای دریافتن، فهمیدن و رسیدن می باشد؛ چنان که «ادرک الشیء» یعنی وقت آن رسید و «ادرک الولد» یعنی فرزند بالغ شد و «ادرک المسئلة» یعنی مسئله را فهمید.
در بسیاری از موارد، ادراک مترادف با علم، معرفت، رؤیت، لحوق و... به کار می رود و به نظر برخی از محققان، الفاظی که در انواع ادراک در قرآن کریم به کار رفته به ۲۰ لفظ می رسد که ظن، حسبان، شعور، ذکر، عرفان، فهم، فقه، درایت، یقین، فکر، رأی، زعم، حفظ، حکمت، خبره، شهادت و عقل از جمله آنان است.
اختلاف فلاسفه در تعریف ادراک
فلاسفه در تعریف ادراک اختلاف نظر دارند؛ عده ای آن را به معنای لقا و وصول دانسته و معتقدند: قوه عاقله هرگاه به ماهیت معقول واصل شود و معقولات برای قوه عاقله حاصل شود، این امر ادراک قوه عاقله است.
برخی نیز گفته اند:
تصور نفس مدرِک به صورت مدرَک را ادراک گویند،
چنان که تعریف
ابن سینا و برخی دیگر از فلاسفه چنین است: ادراک، گرفتن صورت مدرَک به نحوی از انحا است و در ادراک پدیده های مادی، همین که مدرِک صورت مدَرک را از ماده تجرید کند ادارک حاصل می شود. از آن جا که ادراک در غالب موارد با اندام های حسی بینایی، چشایی، بویایی،
شنوایی و لامسه می باشد بسیاری از متکلمان تنها از ادراک امور حسی سخن گفته اند.
← جمع قوشجی در تعریف ادراک
...
[ویکی فقه] ادراک (فقه). ادراک در دو معنای رسیدن به چیزی و رسیدن چیزی به کار رفته است. از آن به مناسبت در باب های طهارت، صلات، زکات، حج، مزارعه و صید و ذباحه سخن رفته است.
ادراک به معنای نخست شامل موارد زیر است:
← ادراک وقت
ادراک به معنای دوم با اضافه به ثمره به معنای رسیدن محصول به کار رفته است.
← زکات کشاورزی در چند محل دور از هم
۱. ↑ جواهر الکلام ج۵، ص۹۲.
...
[ویکی فقه] ادراک (منطق). ادراک ، در
منطق عبارت است از مطلق علم و آگاهی.
ادراک ، در منطق عبارت است اندر یافتن و علم و آگاهی یافتن، مطلق علم و آگاهی خواه تصور خواه تصدیق، خواه
حسّی خواه عقلی، خواه
حصولی خواه حضوری. «هر علمی و ادراکی که باشد چون آن را اعتبار کنند از دو حال خالی نباشد: یا مجرّد یابند از حکم چه به اثبات و چه به نفی، و آن را تصور خوانند، یا مقارن حکم یابند به اثبات یا نفی و آن را تصدیق خوانند».
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۳.
۱. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۳.
خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۹.
...
